Bloggfærslur mánaðarins, nóvember 2021

Hví eru morð og misnotkun kvenna á börnum látin liggja í þagnargildi?

Angela Shanahan er blaðamaður og niu barna móðir. Að áliðnu síðasta vori skrifaði hún áhugaverða grein; „Í hinu nýja stríði kvenfrelsara gegn körlum munum við öll verða skotin í fótinn“ (Feminism‘s new war on men will backfire on us all). Greinin er hjálögð. Hún segir m.a.:

„Í Ástralíu er háð stríð, sem hefur breiðst út frá öðrum þróuðum heimshlutum … Það er háð gegn körlum. … á nokkrum vígstöðvum. Ástæðurnar eru flóknar. Um er að ræða hrærigraut af valdaásælni nýrra kynslóða kvenfrelsara, sem bráðvantar ný málefni sem vettvang beiskju sinnar, einskæran gunguhátt stjórnmálamanna og stefnumótenda, gagnvart nýrri ásjónu kvenfrelsara, og mistúlkun félagslegra vandamála.“

Angela vísar til rannsóknar Thea Brown og fl., sem framkvæmd var árið 2012. Thea þessi er prófessor í félagsráðgjöf við Monash háskólann. Rannsóknin tók til morða á börnum á árabilinu 2000 til 2010. Niðurstöður voru m.a. sem hér segir:

„Fyrir hendi foreldra féllu 284 börn. Mæður drápu 133 þeirra, feður 81 og stjúpar voru ábyrgir fyrir þeim, sem út af standa.“ Aðgreining kynja ódæðismanna var síðar felld úr greininni, segir ástralski kynfræðingurinn, Bettina Arndt.

Rannsókn gerð árið 2015 gaf að þessu leyti svipaðar niðurstöður. Mæður voru gerendur í rúmum helmingi tilvika (52%), þegar afkvæmi voru myrt. https://www.aic.gov.au/publications/rip/rip38

Bettina segir: ”Kerfisbundin þöggun talnagagna, sem varpa ljósi á ofbeldi kvenna í garð barna sinna, er ein hinna miklu frásagna, sem liggur í þagnargildi – hneisan, sem auðsveipir fjölmiðlar sneiða hjá, en hanga þess í stað eins og hundar á roði á viðkvæðinu um ”hinn hættulega föður.””

Í aldarfjórðung hefur ríkisvaldið í Ástralíu þagað yfir tölulegum staðreyndum um morð og misnotkun kvenna á börnum. Árið 1996 birti Ástralska heilbrigðis- og velferðarstofnunin (Australian Institute of Health and Welfare) niðurstöður rannsóknar, sem sýndu, að mæður væru u.þ.b. tvöfalt líklegri en feður til að bera ábyrgð á vanrækslu eða misnotkun, hvarvetna um álfuna, þar sem áreiðanleg gögn töluðu skýru máli. Í skýrslunni stendur skýrum stöfum, að „fleiri tilvik staðreyndrar misnotkunar af tilfinningalegu og kynferðislegu tagi áttu sér stað í einsforeldris fjölskyldum en í öðrum gerðum fjölskyldna.“ (https://drive.google.com/file/d/1C63Se4BoBcyf7UscZqzEa5EpOLRA0Wj2/view)

Stjórnvöld í Vestur-Ástralíu „neyddust“ til að láta af hendi upplýsingar um málaflokkinn fyrir tímabilið 2007 til 2008, samkvæmt lögum um upplýsingarskyldu stjórnvalda. Niðurstöðutölur eru þessar: Mæður voru ódæðismennirnir í 73% tilvika, þar sem vanræksla og misnotkun kom við sögu; í 68% tilvika tilfinningalegrar og andlegrar misnotkunar; í u.þ.b. 53% tilvika barsmíða og rúmlega í 93% allra tilvika. (Bettina Arndt)

Ástandið er svipað víðast hvar í hinum vestræna heimi, samkvæmt breskri yfirlitsrannsókn frá árinu 2017. Skoðuð var samtals 9431 rannsókn. Þar af voru þó einungs 126, sem stóðust strangar rannsóknakröfur. Rannsóknin, sem tók til 44 landa leiddi t.d. í ljós, að konur voru ábyrgar fyrir tæplega 55% allra morða foreldra á börnum sínum. https://bmjpaedsopen.bmj.com/content/1/1/e000112

Í Bandaríkjum Norður-Ameríku kom í ár út skýrsla um illa meðferð á börnum fyrir tveim árum síðan (US Department of Health & Human Services, Children‘s Bureau (2021). Child Maltreatment 2019). Nokkrar niðurstöður um áhættu barna ýmist hjá einsforeldrisfjölskyldu móður eða föður eða þar sem stjúpa eða stjúpi kemur við sögu: „Barni er meira en tvöfalt hættara við að týna lífi sínu hjá móður en föður, og hér um bil þrefalt hættara að týna því, búi móðirin með öðru foreldri en föður þess - miðað við sams konar fjölskylduaðstæður á heimili föður.“ (Bettina Arndt).

Úti í hinum stóra heimi eru mýmörg dæmi um morð og allra handa misnotkun mæðra á börnum sínum. Þrátt fyrir þá óskhyggju almennings og stjórnvalda, að slíkt eigi sér ekki stað, og áróður kvenfrelsara í sömu veru (reyndar um alla glæpi kvenna), eru til fjölmiðlar og fólk í útlöndum, sem upplýsa almenning. Það gerist örsjaldan á Íslandi. Það brýtur í bága við rétttrúnaðinn, þ.e. bábiljuna um, að feður einir sýni slíkt háttalag. Rétttrúnaður ruglar fólk í ríminu, skerðir dómgreind og skynsemi.

Þessi pistill er sniðin að grein Bettina Arndt frá 28. nóv. 2021; „Útstrokun ofbeldis mæðra gagnvart börnum sínum. Hagræðing opinberra talnagagna til að blása lífi í frásögnina um hinn hættulega föður“ (Erasing mothers‘ violence towards their children. Official Statistics censored to promote dangereous dad narrative). Greinina má finna á heimasíðu hennar: bettinaarndt. substack.com.

(Áhugasömum bendi ég einnig á eftirfarandi pistil á arnarsverrisson.is: „Ofbeldi mæðra.“)

https://www.theaustralian.com.au/inquirer/feminisms-new-war-on-men-will-backfire-on-us-all/news-story/a9ff3c42a89d1abf723c744769713e9d


Villuhugsun, veira, feigð og framfarafælni

Einu sinni fyrir langa löngu var ég lítil og ungur að árum. Ég tók mín fyrstu skref í atvinnulífinu fimm ára gamall sem glaðhlakkalegur blaðasali. Mér er enn þá minnisstæður góðviðrisdagurinn, þegar ég hrópaði fullum hálsi, “slys á baksíðu,” í þeirri von að selja fleiri dagblöð. Ég furðaði mig þá þegar á þessu sölubragði og spyr mig enn áratugum síðar; hvers vegna? En blaðið rann út eins og heitar lummur, sem ég bakaði þó ekki fyrr en á fullorðinsaldri. (Strákar máttu þá ekki læra bakstur í skóla. En þar er orðin jákvæð breyting á, eitt dæmi þess, að þrátt fyrir allt sé flest til bóta í mannlífinu.)

Þetta hugarfar varð mér æ síðan umhugsunarefni. Hvernig mátti það vera, að það hefði síast inn í barnshugann, að óhapp höfðaði fremur til fólks en happ. Seinna á lífsleiðinni uppgötvaði ég, hversu fyrirferðarmikið svartnættið og neikvæðnin væri í tilverunni. Það kostaði stundum innri átök að líta björtum augum á lífið og vera með hýrri há og bjartri brá; að kenna sjálfum sér og öðrum, við uppeldi og heilbrigðisþjónustu, þá „einföldu“ reglu að beina sjónum að því, sem uppbyggilegt væri í reynslu og fari skjólstæðinga; að finna og efla sjálfsstyrkinn og beita honum síðan til þroskunar, heilbrigðis og hamingju. Það leið rúm öld frá upphafi háskólasálfræði, þar til „jákvæðnisálfræði“ (positive psychology) sá dagsins ljós.

Sálfræðin hefur bent á eitt og annað gagnlegt til aukins skilnings á fyrirbærinu. Kanadíski sálfræðingurinn, Steven Pinker, segir í bók sinni, „Upplýsingu nú þegar. Málsvörn skynsemi, vísinda, mannúðarhyggju og framfara“ (Enlightenment Now. The Case for Reason, Science, Humanism, and Progress): „Í sálfræðinni má finna staðfestingu á því, að fólk finnur fremur til trega vegna þess, sem tapast hefur, en tilhlökkunar um ábata, sem það á í vændum. Það syrgir fremur og sýtir að snuðra hafi haupið á þráðinn en að njóta hamingjunnar. Gagnrýni er því hugleiknari en hrósyrði.“

Höfundur hjálagðrar greinar, einn úr hópi skapskyggnra, ungra fræðimanna, Marian L. Tupy, gerir þetta líka að umtalsefni í tengslum við kóf-farsóttina og kemur í því sambandi víða við, m.a. að hálfrar aldar gömlum rannsóknum á dómgreind. Hugvinnslusálfræðingarnir (cognitive psychologist), Amos Tversky og Daniel Kahneman, gerðu þá rannsókn á dómgreindinni. Þeir komust að því (sem líklega margir vissu), að fólk myndaði sér skoðanir og kvæði upp dóma á grundvelli þess, sem því fyrst kæmi í hug og nærtækast væri. Það er kallað dómsgreindarvilla (eða „availability heuristic” á þeirra fagmáli).

Marian ræður okkur til að gjalda varhug við nefndri dómgreindarvillu, um leið og hann huggar kófhrjáða og kófvillta lesendur með upplýsingu, t.d. því, að mannkynið hafi unnið bug á eða náð tökum á fjölda skæðra sjúkdóma eins og stóru bólu, kóleru, mislingum, lömunarveiki, alnæmi, malaríu og jafnvel kíghósta. Að vísu tók það um þrjú þúsund og fimm hundruð ár að ráða niðurlögum stóru bólu. Svo það er engin ástæða til að örvænta.

Nefndur Daníel hefur einnig bent á, að „lífverur, sem skynja fremur aðsteðjandi ógn en tækifæri, eru líklegri til að lifa af og geta af sér afkvæmi [heldur en hin].“ Og eins og allir vita snýst lífið um að fjölga tegundinni, samkvæmt meginreglunni, „upp og niður, inn og út.“

Trúlega leggur fólk líka ósjálfrátt fæð á það, sem óþekkt er. Þetta ósjálfráða viðbragð er skilyrt lífi tegundarinnar í hættulegu umhverfi um þúsundir ára. Svo einnig bölsýnin. Hún virðist tegundinni í blóð borin eða með öðrum orðum; „í heilabúi okkar býr hugur steinaldar,“ samkvæmt Leda Cosmides og John Tooby.

Síðustu fjörutíu þúsund árin eða svo hefur hin vel viti borni maður (homo sapiens sapiens) sagt börnum sínum sögur af syndaflóði og heimsendi. Hamförum og ragnarökum var síðast spáð 2012. Það voru spekingar Maya indíána, sem það gerðu. Nú er nýju Nóaflóði spáð innan nokkurra áratuga (nema mannkyn umbreytist í veðurguði og hamli hlýnun jarðarinnar) eða fjöldadauða (nema fólk sé þvingað til bólusetninga með „lekum“ bóluefnum). Okkur er hætt í heimi hér, enda er rétt um þriðjungur barna (í Ástralíu alla vega) sannfærður um, að heimurinn sé að fara til helvítis. Svipað hlutfall íslenskra kvenna neytir þunglyndislyfja og/eða annarra geðlyfja.

Það er nefnilega látlaust alið á hræðslunni við eigin bresti og aðsteðjandi hættur. Meginþráður hinna fornu goðsagna hefur skotið rótum í flestum eingyðistrúarbrögðum veraldar og sumt fjölmiðlafólk samtímans starfar yfirleitt í sama anda. Fréttakýringar þess eru iðulega með þessu sniði, þ.e. hraðsuðudómar neikvæðni og hamfara. Fréttastofa RÚV er gott dæmi um þetta.

Það er svo sem engin furða, að neytendur slíkrar fjölmiðlunar, verði bölsýnir. Fyrrgreindur Steven getur um nýlegt rannsóknayfirlit, þar sem m.a. er fjallað um eftirfarandi afleiðingar bölmiðlunar; „óraunsætt áhættumat, angist, aukna depurð, lært bjargarleysi, fyrirlitningu og andúð gegn öðrum, næmisskerðingu og stundum … fullkomna fréttafælni.“

Fjölmiðlafólki, mörgu hverju, virðist tamt að smíða eða stuðla að nýjum tilbrigðum við heimsendagoðsagnirnar, enda þótt hin fjörutíu þúsund ára gamla trú á reiði guða og náttúruafla sé enn í fullu gildi. Til viðbótar þeim hamförum, sem Marian gerir að umtalsefni, má nefna trúna á karlillskuna. Hún er sögð orsök eyðileggingar umhverfis og ævarandi kúgunar kvenna (og barna) – og jafnvel veiruplágunnar sjálfrar. (Í þríeykinu, sem fiktaði við leðurblökuveiruna, voru reyndar tveir karlar. Haft er á orði, að vel hafi komið á vondan, því karlar séu viðkvæmari fyrir afurðinni, þótt þeir drepist ekki nógu hratt og nógu margir.)

Sálfræðingarnir, Roy Baumeister og Ellen Bratslavsky, hafa einnig varpað ljósi á skilningsleysi barnæsku minnar. Þeir hafa nefnilega komist að því, að „hið vonda sé hinu góða yfirsterkara.“ Blaðamaðurinn, Morgan Houssel, segir okkur meira að segja hafa tilhneigingu til hrakfallaspádóma (pessimism extrapolation), þegar við neyðumst til að samsinna jákvæðri þróun á líðandi stundu.

Það er sem sé engu líkara, en að fólk flest sækist eftir neikvæðninni á svipaðan hátt og þunglyndissjúklingar og bölmóðsfólk gerir til að skapa sér öryggi. Og flestir myndu selja ömmu sína fyrir slíkt hnoss. Öryggisþráin er einnig áberandi í fari geðklofa, sem hvorki vilja skipa um föt, né baða sig, því þeir finna öryggi í fnyknum af sjálfum sér.

En þetta er þó bara öfgakennt tilbrigði við almenna hegðun, ef marka má Marc Tussler og Stuart Soroka, sem skrifuðu grein um rannsókn sína með titlinum, „Eftirspurn neytenda eftir nöprum og neikvæðum fréttum“ (Consumer Demand for Cynical and Negative News). Neytendur hræðast væntanlega ofbirtu í sálinni, nái skíma jákvæðninnar að lýsa gegnum sálgluggatjöldin.

Hér með er stóru spurningunni minni svarað afdráttarlaust.

https://quillette.com/2020/04/17/beware-your-innate-pessimist/


Tómið (The Void) og Ava Brighton

Árið 2017 kynnti Cassie Jaye, ungur (fyrrum) kvenfrelsari, heimildarmynd sína; „Rauðu pilluna: könnunarleiðangur kvenfrelsara í karlréttindahreyfingunni“ (The Red Pill: A Feminist Journey Into the Men‘s Rights movement – fáanleg á Amazon). (Það er frekari grein gerð fyrir myndinni í pistlinum: „Hugprúðasta hlínin í Hollývúdd,” aðgengilegur á arnarsverrisson.is.)

Eins og gefur að skilja fóru kvenfrelsarar hamförum gegn myndinni og meginstraumsmiðlar ýmist tættu hana í sundur eða reyndu að þagga leikstjórann í hel eins og alla, sem reyna að vekja máls á hinni óhugnanlegu öfgahreyfingu, sem hér um ræðir. En hinn ungi leikstjóri stóð keikur með staðreyndir að vopni.

Ofstækið á öllum sviðum er svo yfirgengilegt, að mér rennur kalt vatn milli skinns og hörunds. Það hefur varla farið fram hjá neinum, hvernig hinni svokölluðu „jafnréttislöggjöf“ hefur verið beitt gegn körlum - enda sérstaklega samin í þeim tilgangi. En færri gera sér líklega grein fyrir því – þrátt fyrir Stígamót og Kvennaathvarf – hvernig hinu opinbera félagskerfi er beitt gegn körlum, oft og tíðum með ofbeldisásakanir að yfirvarpi og samtímis sem „banvænu“ vopni. Feður og börn tapa umvörpum í slíku stríði.

Það er sérstaklega þessi „vopnaburður“ mæðra og kvenfrelsara innan og utan hinna opinberu kerfa, sem Ava Brighton leitast við að varpa ljósi á. Hún vaknaði sjálf til vitundar, þegar spænsk yfirvöld sviptu unnusta hennar eigum og barni á grundvelli ásakana móður þess um ofbeldi af hans hálfu. Ava hin hollenska vinnur nú að heimildarmynd með svipuðum hætti og hin norður-ameríska kynsystir hennar. Hér er krækja á kynningu myndarinnar, þar sem m.a. má sjá vitnisburð um það, hvernig félagsmálayfirvöld bera sig að við að sundra fjölskyldum og „valdefla“ konur til að beita falsákæruvopninu.

https://www.youtube.com/watch?v=5gDOpo9wYYU


Hráskinnaleikurinn í Eflingu

Hér fylgir krækja á þýðingarmikinn texta Sólveigar Önnu Jónsdóttur, fyrrverandi formanns Eflingar, sem sagði af sér um daginn. Hún telur sig fórnarlamb ofbeldis af ýmsu tagi - skilst mér. Nú fræðir hún samlanda sína um, að hún hafi orðið fyrir kynbundnu ofbeldi og kynferðislegri áreitni - eins og afar margar konur reyndar, samkvæmt ótal könnunum á hugsun þeirra og tilfinningum, til dæmis á vegum ASÍ, íslenskra stjórnvalda og Sameinuðu þjóðanna.

Hráskinnaleikurinn er nú orðinn að kynjastríði. Aðalskúrkurinn mun vera starfsmaður Eflingar til tæpra þrjátíu ára, Tryggvi Marteinsson, greinilega kyndólgur, að dómi Sólveigar Önnu. Eftir því sem ég best veit, hefur ekki komið fram, í hverju hótanirnar fólust, en mér kæmi ekki á óvart, að nauðgun að hætti kvenfrelsunarfélagsskaparins, Öfga, komi þar við sögu. Leikendur eru fleiri. Samkvæmt Sólveigu Önnu greinast þeir eftir kynjum; Drífa Snædal, forsæta ASÍ, og framkvæmdastýran, sem hún réði, Halla Gunnarsdóttir, svo og „skúrkurinn,“ Magnús M. Norðdahl, lögfræðingur ASÍ.

Það ætti að vera alkunna, að ávirðingar um kynferðislegan dólgshátt, ákærur og útskúfun í því sambandi, er ein leið kvenfrelsara til lýðræðislegrar yfirtöku samfélagsins. Kvennaþríeykið, sem hér er í aðalhlutverkum, deilir sannfæringunni um kúgun kvenna og draumnum um kvennaríkið, sem þegar er í burðarliðnum. Það á eftir að koma í ljós, hvort umræddur leikur svo sé þáttur slíkra hernaðaraðgerða, en stuðningur Magnúsar við starfsbróður sinni ber karlfólskusamstöðunni þó glöggt vitni.

Magnús kveður kynbróður sinn opinberlega með þessum orðum, þegar í ljós kemur, að honum hafi verið sagt upp: „Ömurlegar fréttir kæri félagi – á löngum ferli mínum í störfum fyrir þetta stóra stéttarfélag hefur við mig aldrei orði verið á þig hallað – þvert á móti.“

Sólveig Anna bregst snöfurlega við: „Með orðum þínum lýsir þú frammi fyrir almenningi samúð og stuðningi við geranda í ofbeldismáli, og kastar um leið opinberlega rýrð á frásögn mína sem þolanda hótunar af hálfu viðkomandi.“ [Það er enn ekki dæmt í málinu við opinberan dómstól.] …

Á síðustu árum hefur átt sér stað talsverð umræða og vitundarvakning um hlutverk verkalýðsfélaga í málum sem snúa að kynbundnu ofbeldi og áreiti. Sem dæmi um þessa vitundarvakningu þá framkvæmdi Varða - rannsóknastofnun vinnumarkaðarins rannsókn á fjölda, úrræðum og afdrifum mála sem varða kynferðislega og kynbundna áreitni og ofbeldi, en það var miðstjórn ASÍ ásamt stjórn BSRB sem fól stofnuninni þetta í kjölfar annarrar bylgju MeToo. [Forkona þess félagsskapar er Sonja Ýr Þorbergsdóttir.]

Ég tel að með framgöngu þinni hafir þú gert Alþýðusambandið vanhæft til aðkomu að málum sem snerta kynbundið ofbeldi og áreiti. Stofnun sem felur karli með þín viðhorf og hugmyndir um hvað telst ásættanleg opinber framganga í slíkum málum stöðu æðsta lögfræðivalds hefur tapað trúverðugleika sínum. Enginn þolandi í kynbundnu ofbeldis- eða áreitnismáli getur treyst því að mál þeirra fái faglega eða hlutlausa meðferð af hálfu ASÍ meðan þú gegnir þar þeirri stöðu sem þú gerir.“

„Mee-too“ er hljómgrunnurinn. Hann á aftur dýpri hljómgrunn í alþjóðlegum samningum og íslenskri löggjöf, þar sem lýst er yfir, að karlmenn séu kúgarar kvenna og að ríkin skuldbindi sig til að uppræta hana. Hráskinnaleikurinn í Eflingu gæti verið einn þáttur í þessu verðuga ætlunarverki. Hvernig, sem á það verður litið, er um að ræða hörmulega stjórnun.

Vonandi er um að ræða annan „storm í vatnsglasi“ eins og í Orkuveitu Reykjavíkur. En það mun bulla undir Magnúsi. Hugsanlega segir hann upp að velathuguðu máli eins og fyrrverandi forstjóri Landsspítala, Páll Matthíasson.

 

https://www.mbl.is/frettir/innlent/2021/11/12/faerslan_min_er_einungis_kvedja_til_starfsfelaga/


Leitin að lespuveldinu. Þrár þjakaðra kvenna. Flotkynið og gagnkynhneigðarofbeldið

Skömmu fyrir síðustu aldamót kom út greinasafn með löngu nafni: „Tengsl fólks af sama kyni og þrár kvenna. Öðruvísi kynferði í ýmis konar menningu“ (Same-Sex Relations And Female Desires. Transgender Practices Across Cultures). Ritstjórar bókarinnar eru mannfræðingarnar, Evelyn Blackwood og Saskia Eleonora Wieringa (f. 1950), sú fyrrnefnda frá Bandaríkum Norður Ameríku (BNA) og sú síðarnefnda frá Hollandi. Sú hefur lagt gjörva hönd á stofnun kynjafræðideilda víðs vegar um veröldina. Báðar leggja sérstaka áherslu á, að þær séu lespur og kvenfrelsarar sem og hinar níu, sem rita greinar í bókina.

Leitin að lespuveldinu í anda alheimslespukvenfrelsunar (global lesbian feminism) er ekki ný af nálinni, en heldur hér áfram. Saskia segir um hina herskáu lespuhreyfingu upp úr 1970: „Konur lýstu því opinskátt yfir, að þær væru kynverur, sem byggju yfir þrám, sem losnað hefðu undan karlokinu. … Við vorum kvenfrelsarar, við höfðum allar strengt þess heit, að við skyldum ganga af feðraveldinu dauðu og þar með einnig fyrirmyndunum, sem dæmigerðar voru fyrir flestar lespur á þeim tíma, hlutverk, sem við lýstum yfir að væru runnin undan rifjum gagnkynhneigðarföðurveldisins.“

En sumir höfunda hafa þó afmarkaðra erindi einnig eins og t.d. hin suður-afríska Kathryn Kendall, sem er á höttum eftir sínum líkum. Hún segir: „Ástæðan fyrir því, að ég er á höttum eftir öðrum mér líkum, er að hluta til sú, að ég hef gert að mínum þann skilning (vestrænnar menningar), að ég sé hryllileg.“

Um lespur og homma á Vesturlöndum gilti það sama. Annar elskenda tók dæmigert hlutverk gagnkynhneigðs karlmanns og hinn gagnkynhneigðs kvenmanns. Í samkynhneigðarsambandi kvenna var hin karlkennda kölluð kirla (af karl – butch) og sú kvenkennda femma (femme). Lögin, sem um þau gilda enn, virðast svipuð og hjá gagnkynhneigðu pari. Saskia segir: „Kvenkenndar konur [femmurnar] leggja áherslu á kyntöfravald sitt yfir kirlunum.“

Norður-ameríski rithöfundurinn og stofnandi lespusögusafns í BNA, Joan Nestle (f. 1940), sem er yfirlýst lespa, segir: „kirla (butch lesbian) um miðbik síðustu aldar í karlmanns klæðum var ekki karlmaður í karlmannsfötum; hún var kona, sem skapað hafði eigin, frumlegu ásýnd til að senda öðrum konum boð um, hvers hún væri megnug – að taka ábyrgð á ástarbrögðum.“

Fyrrgreind leit er tilgangur bókarinnar og aðferðin dregur að verulegu leyti dám af kynskilningi höfunda. Sumir þeirra stunda jafnvel kynlíf með kynsystrunum, heimildarmönnum rannsóknarinnar. Sú aðferð er nýlunda í mannfræði, eftir því sem ég best veit – og öllum sérgreinum kynfræðinnar. Engu að síður fjalla sumir fræðimannanna um nauðsyn þess að gjalda varhug við því að túlka framandi menningu á grundvelli þeirrar vestrænu og leggja áherslu á menningarlegan samhengisskilning. Það á t.d. við um skilning á nánum og kynferðislegum tengslum kvenna. Það er hins vegar góð og gild mannfræði.

Fræðilegt veganesti ellefumenninganna er kvenfrelsunarfræði – nánar tiltekið lespufræði, þ.e. sú sannfæring, að föðurveldið þvingi konur til gagnkynhneigðar – og félagssmíðahyggja (social constructionism) franska heimspekingsins, Michel Foucault (1926-1984), sem skrifaði margar merkar bækur, m.a. „Sögu kynferðisins“ (Historie de la sexualité), sem kom út árið 1976. Hann segir m.a.:

„Það ber ekki að skilja kynferði sem eins konar vöggugjöf, sem haldið er í skefjum – eða [þá] myrkvaðan [lífs]vettvang, sem skilningsljósið smám saman bregður birtu á. Kynferði er nafn á sögulegri hugsmíð; ekki lævíslegum, torræðum raunveruleika, heldur [er um að ræða] yfirgripsmiklar samtengingar á yfirborðinu; örvun líkamanna, mögnun nautnanna, hvatningu til samtals [og] tilurð sérstakrar þekkingar. Styrking félagslegs taumhalds og andspyrnu tengist gagnkvæmt í gegnum visku og vald.“

Kvenfrelsarar annarrar bylgju tóku Michel upp á arma sína. Hann var nánast tekinn í guðatölu. Norður-ameríski heimspekingurinn, Judith Butler (f. 1956), útfærir kenningar Michel frekar í þessu sambandi. Hún segir t.d.: „[Í] fullyrðingu þess efnis, að eðliskyn (sex) sé þegar orðið kynferði (gendered), sé [sem sagt] þegar mótað, er ekki fólgin skýring á því, hvernig kynefnið (materiality) er meitlað og mótað undir þvingun.“

Judith og lærisveinar hennar og -sveinkur, m.a. þær, sem eiga ritgerðirnar í þessari bók, hugsa sér að kyn fljóti, sé eins konar flotkyn, og brjóta það niður í greiningareiningar, sem væntanlega eru flestum framandi, þ.e. kynefni (sex), sem við samtal og gjörning tekur á sig „kyngervi,“ sem vaknar til vitundar (kynvitund) um sjálft sig og stundar kynlíf eins og honum/henni/því stendur hugur til.

Það mun hafa verið norður-ameríski mannfræðingurinn og kvenfrelsarinn, Gayle S. Rubin (f. 1949), sem fyrst gerði greinarmun á „sex“ og „gender“ um miðjan áttunda áratug síðustu aldar. (Þetta eru samheiti yfir kyn eða kynferði á íslensku. Kynfrelsarar (Geir Svansson) hefur smíðað nýyrðið, „kyngervi,“ fyrir „gender.“)

Kynin og veröldin sem slík lýtur lögmálum „reðurrakamiðlægni“ (phallologocentrism), sem hollenski kvenfrelsunarmenntafrömuðurinn, Rosi Braidotti (1954), skilgreindi sem svo árið 1991, að það væri skoðun, viðhorf eða lög, sem m.a. taka til kynorkunnar (libidinal economy). Hún segir: „Burðarstoð laganna er reðurtákn, sem skapar greinarmun og skipar í stigveldi.“

Um þetta segir norður-ameríski afbrotafræðingurinn, Margaret Jackson, m.a.: „Til að tryggja að drottnun karla [yfir konum] sé við- og framhaldið, ber brýna nauðsyn til, að yfirgnæfandi meirihluta [þeirra] sé skipað inn í kerfi gagnkynhneigðra tengsla, sem drottnunin stendur og fellur með. Þó munu einstakar konur og mismunandi hópar og stéttir kvenna verða fyrir þvingun - meiri eða minni - til gagnkynhneigðar með hliðsjón af sérstökum aðstæðum þeirra.“

Gagnkynhneigð er talin einhvers konar kúgunarfjölmúlavíl karla. Ritstjórar endursegja og túlka orð norður-ameríska rithöfundarins, Adrienne Rich (1929-2012) svo:

„Rich setti fram þá ögrandi fullyrðingu, að það hafi ekki einvörðungu verið ójöfnuður, sem karlmenn beittu konur, heldur einnig gagnkynhneigð „í fornri og nýrri menningu. Með því að tína til alls konar hefðir eða vélráð til að drottna yfir kynferði kvenna eins og þvinguð hjónabönd fullvaxta og barnungra kvenna, brúðargjald, fótreyringu [ungra meyja], andlitsblæju (purdah, veil), skírlífsbelti, snípsnám og morð á kvenkyns ungabörnum, varpaði hún ljósi á á menningarbundnar þvinganir og bönn, sem „í sögulegu samhengi hafa þvingað konur og tryggt, að þær væru spyrtar saman við karla. … Hver svo sem upptökin kynnu að vera var þvingun kvenna til gagnkynhneigðar til þess fallin að tryggja körlum rétt til tilfinningalegs, fjárhagslegs og líkamlegs aðgengis að þeim.““

„Fjölmörg tilvik víðs vegar úr veröldinni frá mismunandi tímaskeiðum í sögunni bera trúverðugt vitni þeirri röksemdafærslu hennar [Adrienne], að saga kvenna hafi verið saga skyldugagnkynhneigðar.“ Því má skilja, að lespuuppreisnin, feli í sér eiginlega frelsunar konunnar, forsendu lespuveldis.

Ritstjórar segja: „[N]auðsyn [ber til] þess að hrifsa kynferðið úr höndum karla. Þannig álitu margir kvenfrelsarar, að öðruvísi kynhneigð bæri að líta á sem áhættusamt tilbrigði við andspyrnu gegn skyldugagnkynhneigð [og föðurveldi].“

Höfundarnir ellefu hafa frá mörgu áhugaverðu að segja, m.a. um kvenstríðsmenn. Í hinu forna heimsveldi, Dahomey, í Vestur-Afríku (nú u.þ.b. Benín) var herdeild eingöngu skipuð konum, sem att var fram í fyrstu víglínu. Arfsögur greinir á um stofnun herdeildarinnar. Sú skemmtilegasta segir frá drottningunni, Hangbe (Ahangbe – a Hangbe), sem erfði ríkið eftir tvíburabróður sinn, Akaba konung, 1716, og stofnaði lífvarðar- eða hersveit kvenna. Sjálf var hún fallvölt, því bróðirinn, Agaja, hrakti hana úr embætti tveim árum síðar. Hann trúði því nefnilega, að bara karlar ættu að ríkja, segir höfundur.

En það var Ghezo (d. 1858) konungur, sem ríkti yfir Dahomey um fjörutíu ára skeið (1818-1858), sem gerði lífvarðarsveitina að hluta heraflans og jók hana stórum. Trúlega hefur ástæða þessa verið skortur á karlmönnum. Dahomey hefur stundum verið kallað „hin svarta Sparta.“ Hinum stríðglöðu meyjum var gefið viðurnefnið, Amasónur, til heiðurs hinum fornu, grísku kynsystrum þeirra. Þær voru giftar konungi að nafninu til, en í raun var þeim þjónað til borðs og sængur af fylgistúlkum og -konum.

Konurnar voru miskunnarlausar bardagahetjur. Sú saga er sögð, að þegar þær þurftu að lúta í lægra haldi fyrir Frökkum, sviptu þær sig stríðsklæðum, villtu á sér heimildir og falbuðu sig frönsku hermönnunum. Þegar þeir höfðu lokið sér af og sváfu svefni hinna „réttlátu“ gerðu þær bólfélagana höfðinu styttri. (Slík kvenhermennska er einnig kunn úr Gamla Testamentinu.)

Kvenlífverðir voru víðar til eins og t.d. við hirð Mongkut (1804-1868) konungs í Siam (Taílandi). Lífvarðarsveit hans var skipuð fjögur hundruð konum, þeim vígfimustu og fegurstu í landinu. Þær voru þjálfaðar frá unga aldri og urðu að sverja einlífiseið við upptöku í sveitina.

Svipaðs fyrirkomulags gætti einnig á Java í Indónesíu. Þar voru konur þjálfaðar í vopnaburði, tónsmíðum, söngi og dansi. Ranén Ayu Yudokusuma (kona) var annálaður herforingi við hirð skákmeistarans, dýra- og mannvinarins, Diponegoro, sem veitti Hollendingum heiftúðugt viðnám í Javastríðinu á árunum 1815-1830.

Höfundar fræða okkur einnig um námsmeyjaástir í Lesótó og Suður Afríku. Námsmeyjarnar gilja hver aðra og fegra skapabarma sína og sníp með því að toga og teygja á þeim. Einnig ber á góma gagnkvæmar ástarskuldbindingar fullveðja (og iðulega karlgiftra) kvenna af afrískum uppruna í fyrrum nýlendu Hollendinga í Suður-Ameríku, Súrinam, og meðal Azande í Súdan. Sam- og tvíkynhneigðarkonurnar í Súrínam ráða þó dætrum sínum til að eiga samræði við karlmenn endrum og sinnum, því það efli þær innvortis.

Fleiri höfundar skoða samfélagsstöðu samkynhneigðra karla og kvenna, sem, þrátt fyrir ákveðin blæbrigði, tekur mið af hefðbundnum hlutverkum kynjanna, hvar sem drepið er niður fæti. Einnig er minnst á tvíkynungana, þ.e. ýmist karla eða konur – oftar en ekki karla – sem taldir eru búa yfir eigindum beggja kynja, andsettir töframenn.

Fróðleg er frásögnin af „kínversku systrunum,“ konum úr silkiiðnaðinum, sem bjuggu saman, sáu sjálfum sér farborða og forðuðust karlmenn. Það sama gerðu einnig systurnar í Búddaklaustrunum í Singapúr. Þær sneru baki við karlpeningnum og völdu að gilja systur sínar í ástarbríma og frygðarfuna. Þetta er þekkt mynstur úr vestrænum klaustrum einnig.

Frásögn Evelyn af vettvangsrannsókn sinni meðal Minang-kabau á Súmötru í Indónesíu er sérstaklega áhugaverð í ljósi fyrri fullyrðinga kvenfrelsunarfræðinganna þess efnis, að kynferði fólks sé stjórnað af gagnkynhneigðarfeðraveldinu (heteropatriarchy).

Þetta er samfélag ættflokka í mishárri skör. Þeir eru Múhameðstrúar. Bæði karlar og konur geta risið til metorða. Í reynd er um að ræða móðurveldi, þ.e. eignir eru á hendi (ætt)móður og erfast í kvenlegg (matrilineal). Körlunum ber skylda til að afhenda kerlu sinni þá aura, sem þeir öngla saman við vinnu. Það er lögð rík áhersla á vöxt og viðgang fjölskyldunnar, ættarinnar. Fólk er ekki talið fullvaxta, fyrr en það hefur giftst. Eftir giftingu dvelur brúðurin áfram í híbýlum móðurættarinnar (matrilocal, matrifocal), kvennagarðinum, sem er undir stjórn ættmóðurinnar, systra og dætra. Ættmæðurnar halda þéttingsfast um stjórnvöl æxlunar, kynferðis og hjónabanda.

Litið er á eiginkarlinn sem eins konar gest, sem dvelur að næturlagi hjá eiginkonunni. Synir dvelja í kvennagarðinum, fram að umskurði um sjö ára aldur. Þá þurfa þeir að flytja í moskuna eða karlagarðinn, og hafast þar við, uns þeir giftast. Í karlagarðinum (surau) njóta þeir leiðsagnar feðranna í hefðbundinni bardagaíþrótt (Silek), læra lestur, reikning og trúarfræði m.a. Á unglingsaldri eru þeir hvattir til að freista gæfunnar (merantau) handan heimahaganna og öðlast reynslu og visku, sem frændaráðið mun njóta góðs af, þegar þeir taka þar sæti. Þar eru m.a. lögð á ráðin um heill samfélagsins, t.d. varnir.

Evelyn segir: „Það er hagsmunamál eldri kvenstjórnenda að sjá til þess að yngri konur fjölgi sér. Í þessu mæðraveldi (matrilineal system) eru það [því] ekki karlar, sem hafa stjórn á konum í hjónabandi; það eru konur ættarinnar sem óska þess, að dætur þeirra (og synir) gangi í hjónaband og geti af sér afkvæmi.“ Höfundur tekur ástkonu sína og heimildarmann sem dæmi. Hún er undir stöðugum þrýstingi móður og kvenættingja um að taka sér karl til fylgilags, m.a. með þeim rökum, að kona geti ekki framfleytt sér alein. Hún þurfi því á eiginkarli að halda.

Samkvæmt Evelyn eru ungar konur hrifnar af því frelsi, sem hið nýja „feðraveldi“ veitir þeim: „Margar ungar konur alast upp í þeirri trú, að þeim sé betur borgið um þessar mundir í hinni nýju föðurveldisskipan, þar eð þær geta fundið starfa að vild og valið sér eiginkarl.“


Kynlífsórar kvenna. Bók Nancy Friday, Leynigarðurinn minn. 3: Sifjaspell

Aðvörun: Í pistlinum koma fyrir bersöglilýsingar kvenna á kynlífsórum sínum. Þær eru ekki fyrir viðkvæma.

Konur kveinka sér stöðugt undan nýjum tilbrigðum við kynofbeldi karla. Nú er það orðið kynofbeldi af karlmanns hálfu, álpist hann inn í sjónmál konu og líti hana hýru auga - að hennar eigin dómi. Því væri ekki úr vegi að líta um öxl og horfa til kynlífsreynslu og - óra formæðra þeirra til samanburðar og aukins skilnings. Allt er greinilega á hverfanda hveli í þessu efni. (Blaðsíðutölur í sviga).

Esther er fimmtug, tveggja barna móðir. Hún minnist kynlífs með frænda og bróður: „Það örlaði snemma í lífi mínu á kynlífsórum, um átta ára aldur minnir mig. Þá var frændi minn um fjórtán ára. [Hann] sýndi mér stífan reð sinn og hvert leið hans ætti að liggja. Hann sýndi mér leiðina með fingrinum. Ég naut þess mjög og nuddaði reðurhúfunni við þröngan inngang minn. Við fórum oft í svona kynlífsleiki og ég byrjaði að fróa mér reglulega. … Þegar ég var þrettán ára fór ég að stunda kynlíf með bróður mínum. Það stunduðum við endrum og sinnum, fram að sextánda aldursári.“

Ester hefur líka ríka sýniþörf: „Ég nýt þess að láta taka af mér myndir, því meira kynögrandi, því betra. … Til að mynda hef ég ekki klætt mig í nærbuxur í mörg ár … Ég hef leyft fjölmörgum ókunnugum körlum að kíkja á píku mína … Oftast gerist þetta á bifhjólaferðum. [Þá] smyr ég varaliti á skapabarmana til gera þá áberandi á dökkum bakgrunni háranna.“ (328-329)

Bella er hjúkrunarfræðingur snemma á fertugsaldri, gift lækni. Hún á fjórtán ára gamlan son. Bella segir m.a.: „Órar mínir snúast um sifjaspell, hér um bil alls konar sifjaspell, … Ég verð að ímynda mér, að karlmaður sé ættingi minn til að vekja kynlöngun mína til hans.“ Hún lýsir framhjáhaldi: „Það átti sér stað á sjúkrahúsi í Miðlöndum (Midlands). Ég hafði umsjón með indælum, ungum karlmanni … sem lent hafði í umferðarslysi.“ Einu sinni spjölluðu þau um sifjaspell og urðu gröð. „Ég greip um lim hans, sem var óvenjulega mikill um sig, og hélt um hann smá stund. … [Síðan] tók ég til við að fróa honum nærfærnislega. Og þegar limur hans var orðinn stífur, kyssti ég hann [á varirnar] samtímis því, að sæðið þaut um reðurskaftið. … Af vörum hans hraut: „Þakka þér systir.“ Ég svaraði: „Ó, bróðir.“ Stofnað var [þar með] til kynlífssambands. Þegar hann hresstist áttum við margoft samræði og kölluðum hvort annað systur og bróður.“

Bella segir líka frá því, að frá unga aldri hafi faðir hennar verið aðalfróunarímyndin: „Ég var einkabarn og átti gott heimili, þáði mikla alúð frá foreldrum mínum, sérstaklega pabba. Hann hefur verið ímyndunarelskhugi minn við sjálfsfróun alveg frá átta ára aldri.“ Einhverju sinni á sunnudagsmorgni, þegar Bella kúrði hjá foreldrum sínum, yfirgaf móðir hennar fletið. Mæðgin fóru að tuskast á. Í atganginum kom ólag á náttföt beggja. „[Þegar ég sat á pabba] snerti nakið klof mitt stóran fyðil hans. Mér er núna ljóst, að hann var stinnur. Þetta var eins og að sitja á kústskafti. Ég réri afturendanum fram og til baka, meðan pabbi lá grafkyrr. Það var þá, sem ég lærði að fróa mér. Að lokum reis pabbi á fætur … [en] ég lá áfram í bælinu og snerti mig ljúflega með fingrunum.“ Síðan fór ég að iðka sjálfsfróun og „hugsaði um harða hlutinn hans pabba og hve ljúft það væri að finna hann aftur milli fóta mér. En það gerðist ekki.“ (179-180)

Louella er vansæl kona, gift karlmanni, dáðlausum í kynlífi. Fóstursonurinn er aftur á móti blygðunarlaus kynvera. Hún er afar upptekinn af kynlífi fóstursonarins með sjálfum sér og vininum. Hún sér þá fyrir sér fróa hvor öðrum og vöknar milli fótanna. Louella kallar drenginn inn til sín, þar sem hún situr og „fæturnir titra. Ég sé hvar [buxurnar] gúlpa út … ég hneppi frá og kippi skyrtunni upp. Ég hafði ekki ímyndað mér, að hann væri svo stór. Ég strýk hann heitan, finn í honum sláttinn. Það gusast úr honum nær samstundis og sæðinu er spillt yfir hendi mína. Síðar tek ég hann með mér inn í svefnherbergi og læt hann setjast á rúmbríkina. Ég gæli við hann, renni forhúðinni upp og niður. Ég skelf af frygð, bera brjóst mín og hann sýgur á mér tútturnar. Ég mjaka mér aftur á bak í átt til hans og stýri honum inn með lærin þétt saman. En hann fær sáðlát of snemma, svo ég sendi hann út … [og] sæki titrarann minn. Hann er meiri um sig og hverfur allur inn.“ (32).

Lýkur nú þessum þrípistli um bók Nancy. En það er enn af nógu að taka. Hún segir: Það hefur verið fræðandi, að „[l]æra, hvernig aðrar konur eru, bæði í hugmyndaheimi sínum og raunheimum (það er stundum erfitt að greina þá að). Ég hef stundum gapt af undrun, hlegið hástöfum og inn á milli roðnað, andvarpað töluvert, fundið til heiftar, öfundar og töluverðrar samúðar.“

Bók Nancy hefur vafalaust orðið hvatinn að fleiri rannsóknum á kynlífsórum kvenna og karla. Rannsóknir u.þ.b. tveggja áratuga, eftir útkomu bókarinnar, benda til eftirfarandi (í samantekt Bruce J. Ellis og Donald Symons. Sex differences in sexual fantasy: An evolutionary psychological approach, birt í The Journal of Sex Research 1990 27(4), bls. 527-555.):

„Séu þessi gögn [úr rannsókn þeirra á 307 námsmönnum] skoðuð með hliðsjón af vísindalegri umfjöllun um kynlífsóra; ásamt óbrigðulum sögulegum mismuni karlakláms og ástarsagna handa konum; mannfræðilegum skráningum á kynlífi tegundarinnar og óumflýjanlegum vísbendingum um þróun hennar, bendir [allt] til, að til staðar sé grundvallarmunur á kynbundnu sálarlífi kynjanna.“

Rannsóknir benda til, að „[k]ynlífsórar kvenna fjalli fremur en karla um þekkta elskhuga og fela í sér innihaldslýsingar, aðstæður og tilfinningar í sambandi við kynlífið.“ … „Við eigin kynlífsóra láta konur fremur en karlmenn örvast eingöngu tilfinningalega …“ … „Enn fremur eru vísbendingar um, að kynlífsórar kvenna séu tilfinningaríkari og ábyrgari.“ … „Konur ímynda sér fremur en karlmenn, að þær séu viðtakendur atlota ímyndunarelskhuganna.“ … „Enda þótt hugsanir um að vera þvingaður eða yfirbugaður til kynlífs séu tiltölulega algengar hjá báðum kynjum, eru þær trúlega tíðari hjá konum en körlum.“ …

„Í hnotskurn virðast kynlífsórar karla skjóta víðar upp kollinum [og] oftar, vera sjónrænni [í eðli sínu], hnitmiðaðir á kynlíf, lauslætislegri og athafnameiri. Í kynlífsórum kvenna sjást tilhneigingar til, að þær taki fremur mið af aðstæðum, [ásamt því að vera] tilfinningaríkar, nánar og aðgerðalausar.“


Lysenko lögmálið og útskúfunarmenningin

Trokhym Denysovych Lysenko (1898-1976) var úkraínskur bóndasonur, sem náði til gífurlegra metorða í Ráðstjórnarríkjunum sálugu, eftirlæti Joseph Vissarionovich Stalin (1878-1953), leiðtoga þeirra, margverðlaunaður fyrir vísindastörf í þágu fólksins. Hann hlaut til að mynda Lenínorðuna átta sinnum.

Trokhym var ákafur stuðningsmaður byltingarinnar og efnishyggjumaður fram í fingurgóma. Grundvallarhugsun hans í búvísindum og ræktun var sótt í þekkingarfræði Karl Marx, þ.e. að sannleikurinn birtist í starfanum. Því taldi hann einnig, að sáðkorn myndi læra og aðlagast aðstæðum vistkerfisins. Hann beitti einnig stéttakenningu Karls, þ.e. að einstaklingum innan sömu stéttar væri eðlislægt að sýna samstöðu. Því myndu plöntur t.d. ekki berjast um næringuna í jarðveginum. Stéttvísin virtist þó geta orðið brigðul, því stundum gæti hveiti alið af sér rúg, væri rétt að korninu farið.

Ofangreindar kenningar urðu leiðarvísir bændum. Þeim var kennt að sá fræjum miklu þéttar en áður hafi tíðast. Erfðavísa taldi Trokym ekki vera til. Hins vegar spryttu erfðirnar úr hverjum líkamshluta lífverunnar. Reynsla einnar kynslóðar myndi skila sér til hinnar næstu. Kenningar hans bera keim af kenningum franska erfðafræðingsins Jean-Baptiste Pierre Antoine de Monet, Chealier de Lamarck (1744-1829). Aðrar kenningar vestrænna erfðafræðinga eins og austurríska fjölfræðamunksins, Gregor Johann Mendel (1822-1884), virti hann að vettugi og kallaði vestræn heimsvaldafræði.

Enski náttúrufræðingurinn, Charles Robert Darwin (1809-1882) var að vísu í nokkru uppáhaldi, því Trokhym áleit, að jarðrækt hefði skipt verulegu máli í vísindum hans og væri því efnishyggja í anda Karls. Trokhym sagði m.a.: „Sjálfum tókst Darwin ekki … að leiðrétta kenningavillur þær, sem hann átti sök á. Það voru sígildar kennisetningar Marxhyggjunnar, sem settu skekkjur [Darwin] í brennidepil, afhjúpuðu þær.“

Trokhym var í fararbroddi tilrauna Jósefs, leiðtoga síns, með samyrkjubúin, þ.e. þegar Jósef gerði með góðu og illu örreitisskika sjálfseignarbænda upptæka og skeytti saman til sameiginlegrar akuryrkju. Aðferðum Trokhym var beitt með þeim árangri, að milljónir manna horféllu. Annar gáfumaður, Mao Zedong (1893-1976), leiðtogi Kínverja, innleiddi sömu aðgerðir í Kína. Þar horféllu um þrjátíu milljónir manna í „Stóra stökkinu fram á veg“ á sjötta áratugi síðustu aldar.

Trokhym, sem hlaut doktorsnafnbót í búvísindum ungur að árum, hlaut einnig margvíslegar vegtyllur í menntakerfinu. M.a. var hann skipaður forstjóri Erfðafræðideildar Vísindastofnunar Ráðstjórnarríkjanna árið 1940. Þar ríkti hann „meður sóm og sann“, í valdtíð Jóseps og Nikita Sergeyevich Khrushchev (1894-1971). Gagnrýni vestrænna vísindamann vísaði Trokhym á bug. Einu sinni var honum bent á reikningsvillu í rannsóknarskýrslu. Hann brást snöfurlega við gagnrýninni og staðhæfði, að stærðfræði ætti ekki heima í líffræði.

Trokhym varð í raun alræðisherra búsvísinda í Ráðstjórnarríkjunum. Erfðavísindi voru bannfærð, erfðafræðingar voru handteknir, þeim útskúfað eða þeir drepnir, því þeir væru ýmist andbyltingarsinnar, uppreisnarseggir eða heimsvaldasinnar. Hinn spaki Trokhym taldi fram í andlátið, að ef svo háttaði til, að vísindi og hugmyndfræði greindi á, hefði hugmyndafræðin meira vægi.

Þessi menning er reyndar afar áþekk útskúfunarmenningunni við menntastofnanir í vestrænum lýðræðisríkjum samtímans og niðurlægingu þeirra. Þar eru vísindi skotin í kaf með hugmyndafræði, hugboð talin gild vísindi, kvenkyn eða húðlitur talin öðrum eiginleikum ofar, þ.e. hæfni í sjálfu sér, og náms- og hæfnikröfur lækkaðar til að þóknast skussum eða hugmyndafræðimiðlungum.

Enda þótt Trokhym gæti verið grimmur við þá, sem mæltu honum í mót, var hann – að sögn – góður við dýr. Hann var sannfærður um, að umhyggja, auðsýnd bústofninum, myndi auka afurðir hans, t.d. myndi nyt kúa aukast. Mér er ekki kunnugt um, hvort hann hafi leikið fyrir kusurnar þýða og ljúfa tónlist, svo „þær léku við hvurn sinn fingur“ og mjólkuðu betur. En það ku vera staðreynd í búfjárvísindum um þessar mundir, svo fremi að ekki sé um að ræða tónsmíðar hvíta karla, því þeir eru tortímendur í sjálfu sér samkvæmt kvenfrelsunarkenningum Vesturlanda.

Arfur Trokhym virðist lifa góðu lífi á Vesturlöndum. Stofnað hefur verið til verðlauna í nafni hans, fyrir sigri hrósandi hugmyndafræðinga í vísindum.

https://www.mindingthecampus.org/2021/10/28/introducing-the-minding-the-campus-lysenko-award/?utm_source=NAS+Email+General&utm_campaign=3141f79685-RSS_EMAIL_CAMPAIGN&utm_medium=email&utm_term=0_407924b2a9-3141f79685-236730470&mc_cid=3141f79685&mc_eid=3f29f8eb4a


Höfundur

Arnar Sverrisson
Arnar Sverrisson
Gamalgróinn áhugamaður um samfélagmál á grundvelli mannúðlegrar jafnréttishyggju og frjálslyndis.

Apríl 2024

S M Þ M F F L
  1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30        

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband