Konur eiga að vera konum bestar

Þessi áhugaverðu orð hrutu af vörum Huldu Ragnheiðar Árnadóttur við blaðamann Fréttablaðsins 22. sept. síðastliðinn. Hún er talsmaður kvenfélags í atvinnulífinu, tilnefnd af félagi sínu í aðgerðahóp „í því skyni að vinna gegn einelti, kynferðislegri áreitni, kynbundinni áreitni og ofbeldi á vinnustöðum,“ eins og ritað er á heimasíðu ráðuneytisins. (Það fylgir ekki sögunni, hvað ókynbundin áreitni sé.) Hópurinn er skipaður af hinum efnilega Framsóknarflokksráðherra félags- og jafnréttismála, Ásmundi Einari Daðasyni, 24. ágúst á þessu ári.

Hulda Ragnheiður er einnig álitsgjafi fréttastofu RÚV um samskipti kynjanna á vinnustöðum - og jafnréttismál. Fyrrgreind orð eru eins konar einkunnarorð félags hennar. „Þegar konur taka þátt í þöggun á ofbeldi gegn kynsystur sinni eða þegar þær leggja þær í einelti á vinnustað, það skil ég ekki – [þ]á verð ég hrygg,“ heldur Hulda Ragnheiður áfram. Ofbeldi kynjanna hrærir væntanlega flesta til sömu tilfinningar – skiljanlega. En Huldu Ragnheiði undrar. Stefaníu hina áströlsku undraði einnig, þegar henni var nauðgað af kynsystur sinni. „[É]g átti engan veginn von á því, að kona réðist að mér og nauðgaði, því konur eru í sama liði.“ Sjálfur er ég eins og Lísa í Undralandi.

Hvernig má það vera á upplýstri öld vorri, að ofbeldi kvenna í garð kvenna sé slíkt undrunarefni? Kynsystraofbeldi hefur verið þekkt ámóta lengi og ofbeldi kvenna gegn körlum og börnum af báðum kynjum. Simone de Beauvoir (1918-1986), hinn ágæti heimsspekingur og rithöfundur, sem margir málsmetandi kvenfrelsarar kalla „konuna með kyndilinn,“ undraðist ekki:

„Það er ekki orðhengilsháttur úr bókmenntunum, þegar haft er á orði, að kona sitji á svikráðum við bestu vinkonu sína. Það er staðreynd, að þeim mun nánara sem sambandið verður, þeim mun skeinuhættara verður það einnig,“ skrifaði hún í hinu rómaða verki sína um síðra kynið, þ.e. konuna. Konur eru ekki einungis vondar hverri annarri í vinkvennasamböndum, heldur einnig í atvinnulífinu. Og þær notast við karlana, þegar svo ber undir:

„Á framabrautinni auðsýna konur, að þær standi jafnfætis körlum, [en engu að síður] er það háttur margra kvenna að reiða sig á stuðning karla með kynlífi. Þær leika á báða strengi; krefjast gamalkunnrar virðingar og hinar nýju viðurkenningar. Þannig beita þær gömlum töfrabrögðum og nýta sér nýtilkominn rétt sinn. Það er auðskilið, að þetta [háttalag] fari í taugar karli og að hann snúist til varnar.“ Það gneistar stundum, þegar kona er yfirmaður, því „[kvenyfirmaður] geislar ekki sama öryggi [og karlinn í sömu stöðu]. Konan stífnar, fer yfir strikið, gengur út í öfgar. Í atvinnulífinu svífst hún einskis, er ágeng og kröfuhörð um hollustu (stickler). Einnig í námi skortir hana trú á sjálfa sig, innblástur og hugrekki. Viðleitni hennar til að standa sig skapar spennu. Hátterni hennar einkennist af ögrun og óhlutkenndri staðfestingu á sjálfri sér.“

Rannsóknir síðustu áratuga hafa afhjúpað alls konar ofbeldi kvenna, gagn- og samkynhneigðra, gegn stúlkubörnum, unglingsstúlkum og fullvaxta kynsystrum. Skipa má þeim í nokkra flokka: (1) Samkynhneigðir kvenáreitendur (noncriminal homosexual offenders); fórnarlömb þessa hóps eru unglingsstúlkur um þrettán ára aldur. (2) Samkynhneigðir kven-kynferðisafbrotamenn (homosexual criminals).

Frami þessarar undirgerðar hefst, þegar konurnar eru rúmlega tvítugar. Svo virðist sem þær kunni að vera knúnar áfram af hagnaðarvon, þar eð þær þvinga kynsystur sínar til vændis. Fórnarlömb þeirra eru iðulega stúlkur um ellefu ára aldur. (3) Ýgir, samkynhneigðir kven-kynferðisglæpamenn; konur af þessari gerð ráðast oft og tíðum að kynsystrum á fertugsaldri og eru sjálfar eldri heldur en gerist og gengur meðal kynsystranna í öðrum undirhópum. (4) Ungir kvenbarnaníðingar (young adult child exploiters): Þessir níðingar fara síst í kyngreiningarálit og níða börn af báðum kynjum. Meðalaldur þeirra er 28 ár, en fórnarlömbin um 7 ára. (5) Kven-kynofbeldisvargar (female sexual predators): Þessir vargar eru rétt undir þrítugu og velja sér fremur drengi, en stúlkur að fórnarlömbum. Konur í þessum undirhópi virðast oftar en konur í öðrum hópum eiga fortíð á annars konar glæpabraut. (Stærsti hópurinn er reyndar gagnkynhneigðar konur, sem velja sér drengi sem fórnarlömb. En hér er ekki gagngert fjallað um kvenofbeldi gegn drengjum.)

Rannsóknir benda ennfremur til, að langstærsti hluti kvenkyns ofbeldismanna komi úr fjölskyldu fórnarlambsins, en um fjórðungur þeirra eru barnapíur, kennarar eða dagmömmur/leikskólakennarar. Ýmist er talið, að unglingsstúlkur misnoti kynin til jafns eða stúlkur heldur oftar. Fórnarlömbin eru að jafnaði 5.2 ára og í helmingi tilvika eru afbrotin hrottaleg. Hlutföll eru mismunandi, hvað flokkun afbrotamanna viðkemur, barnapíur eru ýmist taldar eiga sökina í 68% til 100% tilvika.

Í þessu ljósi er því ekki að undra, að kvenfræðimenn um okkar mundir taki sumir hverjir undir áður tilgreind orð Simone de Beauvoir: Dæmi: „[O]fbeldi kvenna gegn kynsystrum sínum er látið í þagnargildi, sökum afneitunar kynferðisofbeldis af hálfu kvenna.“ (Lori B. Girshick.) „[Það er] misskilningur að halda, að konur sýni öðrum konum samstöðu vegna kynferðis. Þvíumlíkur misskilningur getur [þvert á móti] torveldað uppgötvun ofbeldis konu í garð konu.“ – „Slík „sjónskekkja“ stuðlar að því, að ekki er um málið fjallað (discursive impossibility).“ (Laura Sjoberg.)

Hugsanlega talar kanadíski blaðamaðurinn og rithöfundurinn, Patricia Pearson, afdráttarlausast: „Allar konur, hvort sem þær hafa meiri eða minni völd í fyrirtækjum, stjórnmálum og fjölskyldum, stunda hernað eða löggæslu – láta sitt ekki eftir liggja, hvað ofbeldi viðkemur.“ Hún varar við þöggun kvennaofbeldis gagngert: „Það hefur margs konar afleiðingar að horfast ekki í augu við þátttöku kvenna í ofbeldi. Það hefur áhrif á hæfni okkar til að kynna okkur [konur] sem sjálfstæðar og ábyrgðarfullar mannverur. Það hefur áhrif á hæfni okkar til að segja sögur um sjálfar okkur og leika á alla strengi mannlegra tilfinninga og reynslu. Það óvirðir fórnarlömb okkar. ...

En umfram allt er það líklega svo, að afneitun kvenýginnar grefur rækilega undan tilraunum okkar, menningarinnar, til að taka til róta ofbeldisins og uppræta það.“ Patricia lét þessi orð falla um það leyti, þ.e. undir lok síðustu aldar, þegar stóðu yfir fleirþjóðleg réttarhöld vegna stríðsglæpa í Júgóslavíu og Rúanda. Réttarhöldin leiddu í ljós hryllilega glæpi kvenna gegn konum og stúlkum (og drengjum vitaskuld); nauðganir með prikum, hnífum og flöskum, hvatningu til nauðgunar af hálfu karla og tilskipanir til karlhermanna um kynferðislegt ofbeldi.

Kunnastar eru trúlega Pauline Nyiramasuhuko frá Rúanda og Bijana Plavsic frá Bosníu. Sú fyrrnefnda skipaði m.a. karlhermönnum sínum (að eigin syni meðtöldum) að nauðga kynsystrum og kveikja síðan í þeim. Það er kaldhæðnislegt til þess að hugsa, að áðurnefndar konur neituðu báðar sök í réttinum og héldu því fram fullum fetum, að óhugsandi væri, að mæður og ömmur sýndu slíka mannvonsku.

Aðrar konur fóru mildilegar að. T.d. í Darfúr (Súdan) og Rúanda létu konur sér nægja að kyrja hvatningarsöngva til karla sinna, meðan þeir nauðguðu kynsystrunum. Laura Sjoberg hefur m.a. skoðað umrædda kvenglæpamenn - „konuna óhugsandi.“ Hún segir: „„[K]onan óhugsandi“ – ofbeldiskonan, sem í átökum og stríði beitir kynferðislegu ofbeldi – á sína tilveru. Og hún er ekki afbrigðileg. „Hana“ er að finna ... við átök víðs vegar í veröldinni á hinum og þessum tímaskeiðum og við alls konar aðstæður, tengdum menningu, tungumálum, trúarbrögðum, þjóðerni, stétt og tilbrigðum við kynferði í alþjóðamálum.“

Um leið og ég tek undir orð Patricíu og Lauru, geri ég vonglaður boðskap Simone de Beauvoir að mínum: „Ásteyting [kynjanna] mun halda áfram, meðan karlar og konur viðurkenna ekki hvort annað sem jafningja; þ.e. meðan kvenmennskan sem slík er óbreytt. ... Það er fánýtt að útdeila sök og hrósi. Í raun er svo torsótt að rjúfa vítahringinn, þar eð hvort kynið um sig er fórnarlamb sjálfs sín og hins. ... [E]ngum er þetta stríð til góðs.“

Kjöt og kynjastjórnmál. Karlar eru dýraníðingar

(Birtist í Bændablaðinu 4. júní 2020)

Á áttunda áratugi liðinnar aldar óx svonefndum vistkvenfrelsunarfræðum fiskur um hrygg. „Vistkvenfrelsun er það svið kvenfrelsunar, þar sem litið er til umhverfishyggju (environmentalism) og tengsla kvenna við jörðina sem grundvöll greiningar og starfs.“ (Wikipedia) Kjötneysla er í brennidepli:

„Kjötneysla er í eðli sínu kynbundin aðgerð, sem er nátengd kerfisbundinni hlutgervingu kvenna og (annarra) dýra,“ segir norður-ameríski heimspekingurinn, Christina van Dyke, í bókarkafla sínum; „Karlmannlegt kjöt og kynbundið át“ (Í safnritinu: Heimspekin er komin til kvöldverðar: rökræður um siðferði átsins. (Philosophy Comes to Dinner: Argument About the Esthics of Eating (2016)).

Grundvallarkennisetning vistkvenfrelsunar eins og annarra sviða kvenfrelsunarfræða, er sótt til frumherjans, Elizabeth Cady Stanton (1815-1902) árið 1868, tuttugu árum, eftir að hún færði í letur frelsisyfirlýsingu kvenna í Seneca Falls. Kennisetningin hljómar svo: „Karlinn er þrunginn tortímingu; harðneskjulegur [og] sjálfselskur. Hann unnir stríði, ofbeldi [og] sigurvinningi, miklast af sjálfum sér og leggur að fótum sér. Eins og í hinum veraldlega heimi sáir hann í siðferðið ósætti, glundroða, sjúkdómum og dauða.“

Franskir kvenfrelsarar með heimspekijöfurinn,Simone de Beauvoir (1918-1986) í broddi fylkingar, plægðu fyrstar þann akur, sem nú er kallaður kvenvistfræði (eco-feminism) upp úr miðri tuttugustu öldinni. Í verki sínu, „Síðra kyninu“ (eða „hinu“ kyninu; Le Deuxiéme Sexe), gaf hún tóninn í anda fræðamóður sinnar frá Norður-Ameríku: „Hvarvetna og á öllum skeiðum sögunnar hafa karlar notið þess blygðunarlaust að vera herrar sköpunarverksins.“ Náttúra og kona eru lögð að jöfnu sem kúgunarviðfang karlsins.

Næst kveður sér hljóðs á frönsku vígstöðvunum, Francoise d‘Eaubonne (1920-2005) í bókinni, „Kvenfrelsun eða dauðinn ella“ (Féminisme ou la Mort), sem útkom árið 1974. Þar heldur hún því fram, að feðraveldið hafi kúgað og drottnað yfir konum, litskinnum, börnum, fátæklingum og náttúrunni, og hafi þegar valdið óbætanlegum skaða.

Nú tóku norður-amerískir kvenfrelsarar við keflinu, m.a. Mary Daly (1928-2010) með bók sinni „Kynvistfræði. Grundvallarsiðferði róttækrar kvenfrelsunar“ (Gyn/Ecology: The Metaethics of Radical Feminism).“ Bókin kom út árið 1978.

Samkvæmt Mary sagði Francoise d‘Eaubonne, að „engin „bylting“ undir forystu karlmanna myndi spyrna við hryllingi offjölgunar mannkyns og eyðileggingar auðlinda. Ég geri þessa forsendu að minni, en nálgun mín og áhersla er önnur. Enda þótt mér séu hugleikin allra handa tilbrigði mengunar í reðurtæknisamfélagi [voru], er í bók þessari, „Kynvistfræði “ (GynEcology – „kvenlækningar!“) einkum fjallað um hug/anda/líkams-mengun, sem átt hefur sér stað við goðsagnir og tungumál feðraveldisins á öllum stigum.“

Árið 1990 gaf nemandi Mary, Carol J. Adams (f. 1951), út afar merka bók, „Kynjastjórmál kjötsins: Gagnrýnin kenning á grundvelli grænkerakvenfrelsunar“ (The Sexual Politics of Meat: A Feminst-Vegetarian Critical Theory (1990). Fjórtán árum síðar fylgdi hún bókinni eftir með verkinu, „Kjötklámi“ (The Pornography of Meat).

Í hnotskurn er boðskapur höfundar sá, að snar þáttur menningar vorrar sé að smætta dýr í neysluvöru. Kjötið og neysla þess sé athöfn, sem tákni drottnun karla á konum. Rauði þráðurinn í bókinni er limlesting karla á dýrum, sem minnir á misnotkun karla á konum, hvernig þeir notfæra sér og niðurlægja konukroppinn.

Dýrið er beitt ofbeldi, segir Carol: „Þegar dýrum er slátrað, verða þau fjarstödd viðmið. Dýrið og nafnið og líkaminn er firrtur til að dýr megi verða að kjöti. Líf dýra er forsenda ... tilurðar kjötsins. Lifandi dýr gætu ekki verið kjöt. Þannig kemur dauður líkami í stað lifandi dýrs. Kjötát ætti sér ekki stað án dýra. Engu að síður eru þau fjarstödd við átið, því þeim hefur verið umbreytt í fæðu.“

Karlar virðast ekki vilja gangast við dýraofbeldinu: „Tungumálið varpar hulu á raunveruleika kjötátsins og styrkir þannig táknræna merkingu þess, [þ.e.] að það sé eðlislægt feðraveldinu og körlum. Kjötát verður að tákni þess, sem sjónum er hulið, en ævinlega til staðar – drottnun feðraveldisins yfir dýrum og tungumáli.“ ...

„Að sumu leyti eru allir meðvitaðir um kjöt og kynjastjórnmál. Þegar við hugsum sem svo, að karlmenn – sérstaklega karlíþróttamenn – hafi þurft fyrir kjöt eða þegar eiginkonur, sem gefið hafa kjöt upp á bátinn, elda það fyrir karla sína, koma í ljós tengsl kjötáts og þróttmikils karls.“ Konur eru annars flokks borgarar, hið síðra kyn Simone de Beauvoir:

„Konur, annars flokks borgarar, leggja sér fremur til munns það, sem álitið er vera annars flokks fæða í feðraveldismenningunni; grænmeti, ávexti og korn, í stað kjöt. Með kynfólskunni, sem í kjötsnæðingnum er fólgin, er endurtekin stéttaaðgreiningin [milli kvenna og karla] með viðauka; þeirri goðsögn, sem tekur sér bólfestu í öllum stéttum manna, að kjöt sé karlmennafæða og að hvoma í sig kjöti sé karlmannlegur gjörningur.“

Kjötát karla felur í sér ofbeldi gegn dýrum á sama hátt og gegn konum: „Á sama hátt og kvenfrelsarar lýstu því yfir, að „nauðgun“ væri ofbeldi, en ekki kynlíf, stendur hugur grænkera til þess að tala um ofbeldi kjötátsins.“ ... „Karlar sem berja konur [sínar] nota oft og tíðum kjötleysi sem afsökun fyrir ofbeldi gegn þeim.“

Því snýst kvenfrelsun ekki einvörðungu um konur: „Fremur er um að ræða víðtækari kúgunargreiningu, sem felur í sér frelsunarhugsjón langt út yfir mörk frjálslyndisjafnréttis, og tekur til annars konar lífs handan þess mannlega.“ ...

„Það er trú okkar, að kvenfrelsunarfræði sé umbreytingarheimspeki, sem miði að umbótum á öllu lífi jarðar, öllum tilbrigðum þess, öllum náttúrulegum einingum þess. Það trú okkar, að kúgun í öllum myndum sé samtengd. Frelsi einnar lífveru er hjóm, þar til tekst að frelsa allar frá misnotkun, niðurlægingu, rányrkju, mengun og viðskiptum.“ (Carol J. Adams og Josephine Donovan: Animals and Women: Feminist Theoretical Explorations)

Persónuleg yfirlýsing Carol hljómar svo: „Ég er grænkerakvenfrelsari, þar eð ég er eitt dýr meðal margra og ég óska þess ekki, að þetta samband einkennist af neyslustigveldi.“

Katrín mikla, knattspyrna og kosningar

Á lokadegi ágústmánaðar (2021) bauð RÚV upp á prýðilega dagskrá, þar sem leiðtogar stjórnmálaflokkanna kynntu stefnu sína og flokkanna. Þannig er eins áður í pottinn búið, að landsmönnum er boðið upp á það gervilýðræði, sem í flokkakosningu felst. Hver og einn Alþingismaður á það við samvisku sína, hvað hann segir og gerir á Alþingi. Íslenska flokkakerfið hefur verið vettvangur siðspillingar, velgjörða og hyglina, í áratugi, enda ber stjórnsýslan (framkvæmdarvaldið) og dómskerfið því vitni.

Ég beið þess í ofvæni, hvort einhverjum leiðtoganna hefði vitrast sú stjórnmálasýn, að gera gangskör að því að auka sjálfsvald fólks í bága við þá forsjárhyggju, sem liggur eins og rauður þráður um flokkana og rimpar þeim hugmyndafræðilega saman. Allir eru sammála um, að það sé þeim falið að kunna fótum landsins barna forráð, enda eru þeir uppteknir við það – á bærilegum launum – að semja hinar og þessar stefnur eins og skólastefnu, lýðheilsustefnu og fjölskyldustefnu. Í því efni var grátbroslegt að heyra frá formanni áberandi kvenfrelsunarflokks, að hann ætlaði að efla fjölskylduna. Það ætti að vera fólgin greinileg mótsögn í því.

Samstaðan um forsjána birtist skemmtilega í orðaskiptum fulltrúa Sjálfstæðisflokks (dulbúinn jafnaðarmannaflokkur með séríslensku yfirbragði) og Sósíalistaflokks (sem er yfirlýstur jafnaðarmannaflokkur, þó ekki þrunginn byltingaranda) um heilbrigðismál. Sá frjálslyndari þeirra vill leggja á mig skatt til að versla síðar fyrir hann þá heilbrigðisþjónustu í einkageiranum, sem læknar hjá hinu opinbera kynnu að skilgreina hyggilega eða nauðsynlega. Sósíalistaflokkurinn (og Vinstri-græn) vill gera það sama, en þó ekki versla fyrir mig hjá einkaaðiljum. Hann bíður líklega ekki í grun, hvað mér leiðast biðraðir og heimska.

Ég hef lengi velt vöngum um árangurinn af starfi ríkisstjórnarinnar. VG telur það helst til afreka að hafa fengið þingheim til að samþykkja kvenfrelsunar- og hinsegin lög um tilurð kynleysunnar. Framsóknarflokkurinn hefur unnið þarfaverk, þ.e. að leggja niður stjórnmálamannakjörnar barnaverndarnefndir og stækka umdæmi þeirra. En því miður fylgdi engin alvöru umræða um barnavernd og þá laumulegu stjórnarstefnu, að færa ábyrgð og völd í sífellt meira mæli frá foreldrum til sérfræðinga opinberra stofnanna og skrifræðis.

Hver eru afrek ríkisstjórnarinnar í atvinnu- og fjármálum? Hún valdi þann kost (einfalda smithugsun) í veirufárinu, sem skaðskemmdi atvinnulífið. Lækningin var umtalsverð lántaka til að bjarga því, sem bjargað varð. Ríkissjóður stendur rammskakkur eftir. Hin nýja þula í ríkisfjármálum er einföld; eyða sig út úr fjárhagsvandræðum, m.a. með hinni fáránlegu „ferðagjöf“ (endurgreiddur skattur) og stuðningi við hin og þess fyrirtæki, risafyrirtæki jafnt sem sprotafyrirtæki. Ofbeldisiðnaðurinn var einnig studdur til að bæta hag kvenna og skapa kvenfrelsurum atvinnu.

Stjórnmálamenn eru oft og tíðum spaugsamir. Aðalskemmtiatriði kvöldsins var sjálfsánægja ríkisstjórnarflokkanna með árangurinn í efnahagsmálum. Það gengur nefnilega miklu betur, en hefði verið hægt að hugsa sér að gengi.

Ég hafði einnig átt von á því að heyra um fjölmiðlastefnu, sérstaklega með tilliti til RÚV. Ekki bofs! Undir lok þáttarins var ég farinn að örvænta. Ætluðu leiðtogarnir ekki að nefna „jafnrétti“ á nafn heldur. En umræða um þann grip snýst iðulega um hlutföll, þegar hallar á konur, og kynferðislegt ofbeldi af hálfu karla stöðugt og hvarvetna.

En eins og oft áður kom Katrín mér til bjargar – eitilhörð að vanda: „Af því að það hefur ekki verið spurt um jafnréttismál, þá er það þannig, að við verðum að halda áfram að berjast gegn kynbundu og kynferðislegu ofbeldi og áreitni. Umræða dagsins [aðför RÚV að Knattspyrnusambandi Íslands á rásmarkinu] segir okkur það, umræða síðustu fjögurra ára hefur sagt okkur það. Það er búið að gera margt; réttarbætur, forvarnaráætlanir og fleira. En þetta er auðvitað algerlega óásættanlegt. …

Ég er 45 ára, ég er búin að horfa upp á þetta alla mína ævi, og vil sjá meiri árangur á minni ævi. Þess vegna ætla ég að halda áfram að berjast fyrir því, að þetta verði forgangsmál í stjórnmálunum og rati alltaf á dagskrá í öllum umræðuþáttum fyrir allar kosningar.“ [Hún gerir þetta reyndar á fundum á alþjóðavettvangi eins og NATO.]

Þáttur Katrínar í kvenfrelsun Íslendinga verður seint ofmetin. Hún er dugnaðarforkur á því sviði sem öðrum. Á stjórnmálaferlinum hefur hún markvisst unnið að því að koma fyrir í stjórnkerfinu kynsystrum sínum með sömu meinloku og hún sjálf, þ.e. að kven(eðlis)væða íslensk samfélag. Nú er svo sannarlega lag, því kyni er, lögum samkvæmt, úthlutað. „Úthlutunarráðið,“ sem vafalítið er í burðarliðnum í einhverri mynd, mætti skipa kvenfrelsunarsystrum. Það yrði enn þá eitt víghreiðrið.

Katrín hefur í ráðuneyti sínu stofnað enn eitt verkfæri til áróðurs og kvenfrelsunaráhrifa, stjórnsýslueiningu, sem eins og hliðstæð fyrirbæri í stjórnsýslunni, lýtur stjórn sérvalins kvenfrelsara. (Þó ekki Höllu Gunnarsdóttur í þetta sinn. Hún er flúin á vit þjáningasystur sinnar í ASÍ.)

Svokölluð jafnréttismál hafa verið ofarlega á baugi hjá fráfarandi (um stund) ríkisstjórn. Í viðbót við eflingu ofbeldisiðnaðarins var „mee-too“ sefasýkin gerð að nokkurs konar stjórnarstefnu. Meira að segja hinn hógværi, Sigurður Ingi (sem sífellt líkist meira forvera sínum, Ólafi Jóhannessyni, heitnum) skrifaði undirsátum sínum og skipaði þeim að sitja á stráki sínum; þeir mættu alls ekki áreita konur.

Það má Katrín eiga, að hún fer aldrei í grafgötur með meinloku sína: „… samt er það svo að hér á Íslandi bárust lögreglu um níu hundruð tilkynningar um heimilisofbeldi á síðasta ári og fjöldi kvenna og barna þurfti að leita ásjár Kvennaathvarfsins. … [Þær hörfa alla vega ekki í karlaathvarf, því það vill Katrín í nafni jafnréttis ekki styrkja með skattfé.]

Við höldum glugganum opnum, eins og lagt var til með yfirskrift tilraunaverkefnis Lögreglunnar á Suðurnesjum á sínum tíma, en það verkefni hefur nú orðið að fyrirmynd fyrir verklag lögreglu í heimilisofbeldi, ekki aðeins hér á landi heldur víða um heim. [Þ.e. að fjarlægja karl af heimili sínu og stinga honum í tukthús, kvarti húsfreyja um ofbeldi af hans hálfu – eða aðrir, nágrannar, vinkonur.] …

Ofbeldi gegn konum er bæði orsök og afleiðing misréttis kynjanna. #églíka eða #metoo bylgjan afhjúpaði, einu sinni enn, kerfisbundna áreitni og misrétti gegn konum í öllum lögum íslensks samfélags. …

Ég er stolt af því að tilheyra pólitískri hreyfingu, Vinstri hreyfingunni – grænu framboði, sem hefur um langa hríð haft kvenfrelsi sem einn af hornsteinum sinnar stefnu. Þessar áherslur hafa ratað inn í ríkisstjórnarsamstarfið og get ég meðal annars nefnt að aðgerðaáætlun um úrbætur í meðferð kynferðisbrota hefur verið fjármögnuð að fullu og Istanbúl samningurinn var fullgiltur sl. vor. [Samningur á vettvangi Evrópu um afnám alls misréttis gegn konum, sem leiddur er í lög á Íslandi, þ.e. konur eru lagalega skilgreindar sem fórnarlömb karla.] …

Stýrihópur á mínum vegum vinnur að heildstæðum úrbótum að því er varðar kynferðislegt og kynbundið ofbeldi en þar á meðal stendur til að taka forvarnarmál föstum tökum og að móta stefnu um stafrænt kynferðisofbeldi. Það er jafnframt mín von að þegar jafnréttismálin verða flutt í forsætisráðuneytið – sem mun gerast nú um áramót – getum við nýtt samhæfingarafl forsætisráðuneytisins til að efla jafnréttismálin enn frekar þannig að öll ráðuneyti og allar stofnanir ríkisins séu meðvitaðar um sinn þátt í að stuðla að jafnrétti, frekar en að viðhalda misréttinu.“

Um „me-too“ bylgjuna segir Katrín: „Bylgjan afhjúpaði faraldur kynferðislegrar og kynbundinnar áreitni og ofbeldis sem konur þvert á samfélagið og heiminn hafa þurft að þola. Við skuldum öllum þessum konum, konum sem ekki gátu sagt frá, og framtíðarkynslóðum, að skapa stefnu og þrýsta á breytingar þannig að sá raunveruleiki sem afhjúpaður var í #metoo verði fljótlega eitthvað sem lesið verði um í sögubókum.“ Katrín ítrekar:

„Félagslegar og samfélagslegar breytingar hafa aldrei orðið án baráttu. #metoo krefst þess að við höldum áfram að spyrja erfiðra og ágengra spurninga vegna þess að kynjamisrétti, sem tengist öðru misrétti, er eitt stærsta og þrálátasta böl okkar tíma. Aðeins með því að halda samtalinu gangandi og þrýsta á breytingar til batnaðar getum við færst nær samfélagi jafnréttis.“ Hér mælir karldjöflatrúarmaður af innstu sannfæringu.

Katrín hefur lengi þjáðst af vandlætingu í garð knattspyrnuhreyfingarinnar. En hún er af mörgum kvenfrelsurum talin eitt af höfuðvígjum eitraðrar karlmennsku. Það ríður á að afeitra og kvengera. Þegar Katrín var ráðherra menntamála ávítaði hún hreyfinguna eins og Lilja Alfreðsdóttur nú. Svo hljómar frétt Vísis frá því í nóvember 2009:

„Fjármálastjóri KSÍ á strípibúllu, með kreditkort sambandsins á lofti, skilur eftir blett segir menntmálaráðherra, Katrín Jakobsdóttir. Hún fundaði með yfirstjórn íþróttahreyfingarinnar í dag.

Stjórn Knattspyrnusambands Íslands ákvað að ekkert yrði aðhafst í máli Pálma Jónssonar, fjármálastjóra félagsins, vegna eyðslu hans upp á um 3 milljónir króna á þáverandi gengi á nektarstað í Sviss árið 2005. Greitt var fyrir næturskemmtunina með kreditkorti í eigu KSÍ. Menntamálaráðherra, sem einnig er ráðherra íþróttamála, kallaði eftir útskýringum á málinu og fundaði með formanni og framkvæmdastjóra Íþrótta- og ólympíusambands Íslands í dag. Þar var málið útskýrt og beðist velvirðingar á því. Menntamálaráðherra tekur þeirri afsökunarbeiðni en segir málið ævarandi blett á starfsemi KSÍ.

Kvennahreyfingin fordæmir málalyktirnar og bendir á að íþróttahreyfingin gefi sig út fyrir að vera fyrirmynd fyrir æsku landsins og haldi uppi kröftugu forvarnarstarfi, og þiggi vegna þess miklar fjárhæðir frá hinu opinbera. Hún krefst þess að stjórn KSÍ víki eftir að upp komst um það sem kallað er vítavert framferði fjármálastjórans og máttleysisleg viðbrögð stjórnarinnar í kjölfarið.“

Það er skiljanlegt, að karlvandlætingarmælir Katrínar hafi fyllst við þessi ósköp. En nú, tólf árum síðar, rætist draumur Katrínar um síðir. Stjórn sambandsins og framkvæmdastjóri er kominn á kné og kvenfrelsunarrannsóknarréttur stofnaður. Þegar þáttur Katrínar í kvenfrelsun íslenskrar þjóðar verður brotinn til mergjar, kæmi mér ekki á óvart, að hún hlyti viðurnefnið mikla eins og þýsk/rússnesk kynsystir hennar og stjórnandi eins skæðasta feðraveldis sögunnar.

Nú er sum sé gengið til flokkakosninga einu sinni enn í lýðveldissögunni. Vinstri græn, sem m.a. boða frekari kvenfrelsun (enda þótt slíkt sé rökfræðilegur „ómöguleiki“) – eins og reyndar flestir flokkar - og boða vistkerfisleg ragnarök – eins og reyndar flestir flokkar – telur rúma tíund landsmanna. Sjálfstæðisflokkur og Framsóknarflokkur sáu til þess, að Katrín kæmist í lykilstöðu til áhrifa, þrátt fyrir smæð hreyfingarinnar. Þetta er stjórnmálalegt ofbeldi. Við vitum, hvernig kjósa skal, svo rætist draumur leiðtoganna þriggja um að stjórna þjóðinni í fjögur ár til viðbótar.

Katrín mikla er ekki einungis kvenfrelsunarþjóðarleiðtogi. Hún haslar sér einnig völl á hinu alþjóðlega sviði og prikar í fótspor frægasta kvenfrelsara Íslands úr stjórnmálunum, Ingibjörgu Solrúnu Gísladóttur. Hún gæti innan tíðar orðið „kommissar“ hjá Sameinuðu þjóðunum.

https://edition.cnn.com/2019/09/17/opinions/katrn-jakobsdttir-gender-inequality-intl/index.html?no-st=1568708912

Karltyftunarráðuneyti, kvenfrelsunarbifvélavirkjar og aumingjans kvenmorðingjarnir

Ítalski kvenfrelsarinn, Silvia Guerini, segir m.a.: „Sjónarmiðum LGBTQ+ [lesbía-(karl)homma-tvíkynja-tvískiptinga-kynlausra og fl.] er nú gert hátt undir höfði hjá hinum valdamiklu og formælendur þeirra rísa til metorða í fjölmiðlum, æðri menntastofnunum og sérstaklega þó meðal viðskipta-, góðagerða- og tæknijöfra.“ Hún bætir við:

„Aðförin að börnum, einkum og sér í lagi í skóla og fjarri vernd foreldra, er nánast að skilja sem markvissa félagsverkfræði.“ Hún bendir á, að við séum barna steinsnar frá veröldu „án mæðra.“

Íslenskir kvenfrelsarar hafa víða ítök í samfélaginu, ekki síst í skólakerfinu, allt frá leikskólum til æðri menntunar. Nemendur í bifvélavirkjun eru þar á meðal. Í Borgarholtsskóla þurfa þeir – drengir væntanlega í yfirgnæfandi meirihluta – að taka skyldunámskeið í kynjafræði (gender studies). Kennarar eru þrjár konur undir stjórn eins alræmdasta kvenfrelsara þjóðarinnar, Hönnu Bjargar Vilhjálmsdóttur. Öllu er greinilega til tjaldað:

„Kynja- jafnréttis- og hinseginfræðsla. Birtingarmyndir kynjaskekkjunnar, hugtök kynja- og hinseginfræða skoðuð, greind og ígrunduð. Nemendur eru hvattir til að rýna í umhverfi sitt og menningu með kynjagleraugum, verða meðvituð um kynjakerfið, orsakir þess og afleiðingar. Lýðræðisleg nálgun er mikilvæg í áfanganum og umræður nemenda eru rauður þráður í náminu. Námsmat er fjölbreytt og áhersla er á alla grunnþætti menntunar, en þó sér í lagi grunnþáttinn jafnrétti.

Þekking, leikni, hæfni: Þekking: • Hugtök kynja- og hinseginfræða • Þekking á birtingarmyndum kynjaskekkjunnar í nær og fjær samfélagi nemenda • Tilurð kynjafræði sem fræðagreinar, fræðileg- og félagslegt inntak greinarinnar Leikni: • Að nemandi geti beitt hugtökum kynjafræðinnar á ólíkar aðstæður • Að meta jafnrétti út frá menningarlegum gildum samfélagsins • Að nemandi geti rýnt í poppmenninguna, vinnumarkaðinn, stjórnmálin og önnur svið samfélagsins og áttað sig á stöðu kynjanna eins og hún birtist þar Hæfni: • Nemandi hafi hæfni til að skilja helstu orsakir mismununar á kynjunum í samfélagi skv. hugmyndum kynjafræðinnar • Að nemandi geti tengt menningu samfélagsins, gildi og viðmið – við eigið líf • Nemandi hafi hæfni til að beita hugtökum kynjafæðinnar á markvissan hátt um málefni kynja- og hinseginfræðanna. [Ég geng út frá því, að hér sé átt við kynjafræði, en ekki „kynjafæð.“ Hana búa karlar reyndar stöðugt við.]

Verkefni: • Verkefni 1: Knúz (munnleg skil) 5% • Verkefni 2: Karlmennska – „The mask you live in“, 5% • Verkefni 3: Kvenska – Barbie, 5% • Verkefni 4: Kynjaþing framhaldsskóla 5% • Verkefni 5: Kyn og fjölmiðlar – „Codes of Gender“, 5% • Verkefni 6: Kynbundið ofbeldi - Kverkatak 5% • Verkefni 7: Hinsegin/kynsegin 5% • Verkefni 8: Lokaverkefni 5% • Verkefni 9: Lokaígrundun 5%.“

Hér er margt fróðlegt að lesa. Verkefnið, „Karlmennska - „The mask you live in,“ er sérstaklega áhugavert. Það er svo mergjað, að kennarar þurfa að bregða undir sig betri málfætinum til að koma inntaki þess til skila. Þetta er líklega sótt í sístarfandi fræðasmiðju kvenfrelsara í Ameríku; rjúkandi fersk næring. Það gæti verið, að kvenfrelsunarfræðimenn hafi komist að því, að það sé í raun bara karlmennskugríman sem sé eitruð, en ekki karlinn sjálfur inn við beinið. Það væri huggun.

Íslendingar og Ástralar eiga harðskeytta og ötula kvenfrelsara. Þeir fyrir neðan bjóða vafalítið upp á svipuð námskeið. Þar að auki eru drengir látnir biðjast afsökunar á kynferði sínu opinberlega í eins konar kórjátningu.

Slíkt skólastarf verður trúlega fært yfir í nýtt ráðuneyti (í Viktóríuríki); karltyftunarráðuneytið. Það hefur enn sem komið er einum ráðuneytistjóra (secretary) á að skipa, karlmanni með kvensál, ef að líkum lætur, Tim Richardson.

Jacinda Allen, forsætisráðherra, segir tilganginn vera að „gera Viktóríuríki öruggt fyrir konur og börn“ og slá varnagla gegn „harmþrungnum dauðdaga kvenna í ríkinu af völdum karla.“

Nýlega voru í alríkisþinginu samþykkt lög gegn kúgunarstjórn karla á konum (coercive control). Þetta hlýtur Hanna Björk að fræða bifvélavirkjapiltana um. Íslenskir kvenfrelsar á Alþingi hljóta að girða sig í brók og bæta gagngerum lögum í safnið.

Það þarf varla að vekjast í vafa um, að meginstefið í tyftuninni í Ástralíu verði frábrugðið því, sem ungu drengirnir í Borgarholtsskóla þurfa að þola; konur búa við kúgun karla og svo hefur verið frá upphafi vega. Kvenfrelsunarvísindamenn við æðri menntastofnanir leita stöðugt að nýjum tilbrigðum við þessa kúgun.

En það eru líka til alvöruvísindi. Janice Fiamengo er meðal þeirra, sem bent hefur á niðurstöðurnar: Alið er kerfisbundið á karlfæð í samfélaginu. Ofbeldi karla er stöðugt í fréttum, ofbeldi kvenna síður. Þegar svo ber undir, er jafnan reynt að réttlæta það með skírskotun til kúgunar karla.

Sé konum gerð refsing er hún venjulega mildari, en ef um karlmann væri að ræða. Það eru mörg óhugnanleg dæmi um ofbeldi mæðra, t.d. konan í Texas, sem lét soninn kveðja föður sinn í upptöku, en skaut hann síðan í höfuðið.

Janice bendir á, að tæplega annan hvern dag (1.7) drepur kona reifabarn í Bandaríkjunum, oftar eigið barn en annarra. Hún bendir einnig á niðurstöður úr írskri (kvenfrelsunar)rannsókn. Þar segir, að við rannsókn á stöðu mála í 33 löndum hafi komið í ljós, að mæður voru gerendur í 55% tilvika, þegar um morð á börnum undir 18 ára aldri (filicide) var að ræða. Í þrettán löndum voru mæður gerendur í 72% tilvika, þegar um kornabörn var að ræða, þ.e. börn á fyrsta ári (infanticide) og í sama fjölda landa voru þær einar um að drepa nýbura (neonaticide).

Kvenfrelsunarstefin eru þessi: „… í raun er konum refsað tvisvar fyrir afbrot sín – hið fyrra sinnið fyrir að brjóta lög og í hið síðara sinnið fyrir að hegða sér á skjön við boð um hegðun kynjanna.“ Og: „Karlar hafa tilhneigingu til að beita ofbeldi til að öðlast yfirráð, konur beita því dæmigert til að verjast í vök.“

Hvernig ætli þetta verði matreitt fyrir bifvélavirkjadrengina í Borgarholtsskóla? Ætli þeim verði líka kennt um alþjóðlegan baráttudag karla eða um kynbundinn samúðarklyft (gender empathy gap day) eða alþjóðlegan geldingardag karla?

Janice segir: „Þegar litið er til refsinga stafar [samúðar]klyfturinn af því, að allir – þar með taldir saksóknarar, dómarar og kviðdómar – hafa tilhneigingu til að trúa því, að afbrotakonurnar láti stjórnast af öðrum en sjálfum sér, venjulega karlmönnum. Þeim sé þröngur stakkur skorinn um valkosti vegna fátæktar, misnotkunar í æsku, geðveiki eða fíknar. Við hikum við að taka barn úr umsjá móður, en það vekur ánægju að senda feður í fangelsi.“

Kynjafræðinámsefni: https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304388 https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304389 https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304390 https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304391 https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304392 https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304393 

Kvenfrelsunarvísindi: https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304054/ https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304394 https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2279128/ https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2279802/ https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2279804/

------

https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2287270/ https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2287317/ https://kjarninn.is/skodun/2018-05-08-fodurleysi/ https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304397 https://wp.borgo.is/wp-content/uploads/KYN2A05.pdf?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR21cQAmz643cTa-7p_sy4msMRIwpkrz1sj_zVLyWXKbyN08WMt-x9CDMic_aem_oNfYKN197qOIMwG67Rpfsw https://www.visir.is/g/202020251d/slaemar-stelpur https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304383 https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2261748/ https://www.visir.is/g/20212110487d/-hvad-i-fjandanum-er-eg-ad-gera-i-kynjafraedi-?fbclid=IwAR13CMeuJYwln9efG4yoz5VuidVePcXpcSof-8gwtQr0hFNmhrQNxOwcFMY https://www.mbl.is/frettir/innlent/2021/08/13/gagnrynir_ksi_og_bendir_a_frasogn_af_hopnaudgun/ https://www.dv.is/frettir/2021/08/30/naermynd-hver-er-thessi-hanna-bjorg-vilhjalmsdottir/ https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304382 https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2262164/ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35255182/ https://www.premier.vic.gov.au/statement-premier-126 https://psycnet.apa.org/record/2019-14080-005 https://winteroak.org.uk/2024/07/22/truth-reality-tradition-and-freedom-our-resistance-to-the-great-uprooting/ https://fiamengofile.substack.com/p/july-11th-is-gender-empathy- gap-day?utm_source=post-email-title&publication_id=846515&post_id=146512126&utm_campaign=email-post-title&isFreemail=true&r=ry8jq&triedRedirect=true&utm_medium=email

https://fiamengofile.substack.com/p/everyone-agrees-that-the-murder-of?utm_source=post-email-title&publication_id=846515&post_id=146110157&utm_campaign=email-post-title&isFreemail=true&r=ry8jq&triedRedirect=true&utm_medium=email

https://www.youtube.com/watch?v=e_tltm2FTUU https://womensagenda.com.au/latest/a-nation-first-jacinta-allan-announces-new-parliamentary-secretary-role-to-change-mens-behaviour/ https://bettinaarndt.substack.com/p/women-are-great-at-coercive-control?utm_source=post-email-title&publication_id=448263&post_id=146458852&utm_campaign=email-post-title&isFreemail=true&r=ry8jq&triedRedirect=true&utm_medium=email

Karlsýkt kossakúgun. Prudence Goward

Prudence (Pru) Jane Goward (f. 1952) er prófessor í félagsaðgerðum og stefnumótun (social policy and policy) við Háskólan í Vestur-Sidney. Prudence er fyrrum ráðherra í stjórn Nýja Suður-Wales, Ástralíu. Hún hafði fjölskyldu- og húsnæðismál á sinni könnu og á tímabili var hún ráðherra varna gegn heimilisofbeldi og kynofbeldi. Í annan tíma var hún Kvennamálaráðherra.

Áður en Prudence sté inn á svið stjórnmálanna hafði hún einnig sérstaka umsjón með kynjamismunun á vegum nefndar um mannréttindi og jöfn tækifæri kynjanna. Og enn eru ekki upptalin þau embætti í þágu kvenfrelsunar, sem henni hafa verið trúað fyrir. Það er sérlega viðeigandi, að þessi merka kona sé borin og barnfædd í Aðalheiði (Adelaide).

Að loknum fyrsta vinnudegi í þinginu varð henni á orði: „Aldreii hef ég unnið í nokkurri atvinnugrein, þar sem karlar eru jafn yfirgnæfandi og grimmdarlega kynfólskir og hér.“ Þetta gæti svei mér þá verið lýsing á Alþingi Íslendinga.

Fyrir tveim árum síðan eða 2019, skrifaði Prudence athyglisverða grein um kossaflens og kossamenningu. Það rifjaði upp fyrir mér gömlu heilsufræðina, sem mér var kennd í Vogaskóla forðum daga. Þar var fólk varað við kossum, því þeir væru sóðaskapur einber. Mig minnir reyndar, að embætti Landlæknis, sóttvarnalæknir og embætti Ríkislögreglustjóra, hafi þráfaldlega bent þjóðinni á þessa staðreynd síðustu mánuði.

Hafandi tileinkað mér samviskulega kossaspeki heilbrigðisvísindanna var undrun mín stór, þegar framið var á mér það barnaníð að senda mig í sveit í Húnaþing barnungan, rétt rúmlega tólf vetra. Þar munnkysstust karlar af þvílíkri ákefð að munnvatnið seytlaði niður á höku. Þá varð ég endalega fráhverfur kossum og varðist heiftúðlega slíku ofbeldi upp frá því. (Amma mín var þó á undanþágu.) Ég lærði síðar, að ræki ég konu koss, fremdi ég kynferðislegt ofbeldi. Ég lýsi því hér með yfir, að ég er sekur inn í merg. Það er mér þó engin afsökun, að kunna ekki að umgangast fólk – meira að segja konur. Enda myndi Katrín Jakobsdóttir vafalaust hafna mér sem frambjóðanda VG.

Ég komst að því fyrir tilviljun, að ég eigi systur í kossatrúnni í hinni fögru Sidney-borg í Ástralíu. Það er einmitt fyrrgreind Prudence. Hún skrifaði grein um efnið fyrir tveim árum síðan. Greinin er afar athyglisverð og á erindi við kynlemstraðar konur „ég-líka“ bylgjunnar á Íslandi og (okkur) karlpungana, sem statt og stöðugt gera þeim lífið leitt.

Prudence segir m.a.: „Stöðva verður kossaleikinn. … Okkur er öllum kunnugt um, hvernig hann fer fram. … [K]arlinn hallar sér að grunlausri konunni og dregur hana að sér [og] mundar varirnar til innrásar í ásjónurými hennar. Og vel að merkja, nær ævinlega í viðurvist annarra. … [Hann hnykkir] til höfðinu og [rekur henni koss] á kinnina, menguðum sýklaslefi. [Kinnin] skreppur saman. Úr munni hans gýs andremman (unflossed) …“

„Opinberi kossinn, sé hann óumbeðinn, er drottnun. Ætlunin er að auðmýkja. Já, voldugar konur verða oft fyrir kossaágangi karla, sem finna hjá sér þörf til að halda þeim á þeirra skör. Þeir sýna þar með eigin yfirburði.“

„Hvernig getum við tryggt, að dætur okkar öðlist þá trú, að þær séu í rétti til að afþakka kynferðislega ágengi, alist smástelpur upp við þá trú, að þeim sé um megn að verjast innrás í einkarýmið? … [Karlar] þrýsta litlum stúlkum áfergjulega að sér (squish against), kossaregnið er látið dynja á þeim (smatter) og almennt er ætlast til, að þær semji sig að ásetningi annarra frá blaut barnsbeini.“

Prudence mælir manna heilastur. Það er heillavænlegast, að konur séu yfirleitt ekki snertar, nema að fengnu samþykki, sem hefur sönnunargildi, að snertingu lokinni. Nú er góðu heilli unnið að fullkomnun smáforrits, sem karlar, áhugasamir um snertingu við konur, geta fært sér í nyt. Þar er konu gert kleift að samþykkja sérhverja snertingu karls. Forritið sendir samstundis boð um, hvað sé á seyði, til embættis Landlæknis og kynferðisafbrotadeildar Ríkislögreglustjóra.

Einfaldara og ódýrara er þó, að snerta konur alls ekki. Nú er komnar á markaðinn dúkkur, hentugar til þess arna. Í nafni jafnréttis er konum einnig boðið upp á dúkkur. Þær þurfa þó að blása lífi í fyðilinn bókstaflega, vilji þær verulega ágengni og „innrás.“ En við slíkt ástalíf verða þær þó að minnsta kosti ekki fyrir kynferðislegri áreitni, nema framleiðslan feli í sér kynfólsku.

https://www.smh.com.au/national/the-kiss-let-s-revise-the-rules-of-engagement-20190903-p52nmn.html

Karlmennskuvígslan (rites de passage)

Gilbert H. Herdt (f. 1949) er kunnur norður-amerískur mannfræðingur. Hann er m.a. þekktur fyrir rannsóknir sínar á frumbyggjum Nýju-Gíneu (NG). Það var einnig Roger Martin Keesing (1935-1993), sem skrifaði uppáhaldsbók mína úr mannfræðináminu í gamla daga, „Menningarmannfræði“ (Cultural Anthropology). Þessir snillingar gáfu út merkilegt ritsafn árið 1982 með titlinum; „Siðareglur karlmennskunnar. Karlmennskuvígsla í Papúa Nýju-Gíneu“ (Rituals of Manhood: Male initation in Papua New Guina). Gilbert ritstýrði, Roger skrifaði inngang.

Í hnotskurn leitast ég við að miðla nokkrum aðalatriðum um karlmannsvígslu drengja á grundvelli bókarinnar. Vígslan er svipuð hjá flestum ættbálkanna/þjóðanna á NG. En fyrst nokkur aðfaraorð:

NG er næststærsta eyja veraldar, staðsett í eyjaklasanum, Melanesíu í Eyjahafi. Hún er tæpa tvö hundruð kílómetra undan ströndum Ástralíu. Ástralar stjórnuðu mannlífi á eyjunni í umboði Þjóðabandalagsins (League of Nations, forvera SÞ) í áratugi. Á hluta eyjunnar er nú sjálfstætt ríki, Papúa NG. Að öðru leyti heyrir NG Indónesíu til.

Mikill fjallgarður liggur frá austri til vesturs. Hæsti tindur fjallgarðsins er tæplegra 5000 metra hár. Íbúafjöldi um nú um 11 milljónir. Á eyjunni er talaður geysilegur fjöldi tungumála, þar af tólf náskyld. Á NG eru enn þá um 44 samfélög, án sambands við hinn stóra umheim. Allir ættbálkar þar um slóðir stunda eða hafa stundað veiðar og frumstæða akuryrkju sér til framfæris.

Eins langt og skyggnst verður til fortíðar, hafa þeir átt í erjum og stríðum. Manndráp og mannát var þar stundað, allt þar til slíkt athæfi var bannað af Áströlum á sjötta áratugi síðustu aldar.Eins og gefur að skilja er mannlíf eyjarinnar gullkista mannfræðinga og annarra, sem þyrstir í fróðleik um þróun mannlífsins. Í lífi ættbálkanna er skýrara innlit í ýmsa þá siði, sem hafa fölnað í flóknari samfélögum.

Eins og alls staðar í veröldinni er vígsla drengja til karldóms með öðru sniði en stúlkna til kvendóms, ef þá nokkur er. „Í hnotskurn; kvenmennskan dafnar eðlinu samkvæmt, en karlmennskan er áunnin. Þess vegna er stofnað til karlmennskusiðareglunnar (male ritual cult).“ (Gilbert H. Herdt)

“Sú kennisetning, að drengir þroskist ekki sjálfkrafa til karldóms, heldur fyrir menningarleg áhrif, [þ.e. að] viðgangur og vöxtur, hugdirfska og karlmennska, sé áunnin við stigvaxandi einangrun og eldraun, leiðbeiningu og hugljómun, lýsir einu tilbrigði við þá svipmynd andstæðna, sem milli kven- og karlkyns ríkir – og birtist í lífeðlislegum og heimsfræðilegum skilningi.” (Roger M. Keesing)

Sambia ættbálkurinn gerir sér í hugarlund, að stúlkur séu frá fæðingu útbúnar öllu því, sem þarf til að þroskast sem konur; þ.e. líffæri og vessum. Tíðablóðslíffærið er „tingu.“ Strákarnir hafa einnig „tingu,“ en það er í dvala. Aftur á móti hafa þeir annað líffæri „kere-ku-kereku“ eða sæðislíffærið. Það er uppspretta sæðis, sem er kjarni karlmennskunnar. En sá galli er á gjöf Njarðar, að líffæri þetta þarf að virkja eða fylla af sæði. Það er hlutverk karla ættbálksins. Því verða drengirnir að eiga við þá munnmök og gleypa sæðið. Samkynsmunnmök eru hluti karldómsvígslunnar, sem stendur yfir í áratug eða svo yfir nokkur tímabil. Hún hefst venjulega, þegar piltarnir eru um tíu ára gamlir. Vígslunni er stjórnað af elstu og vitrustu körlunum, sem best samband hafa við guðina.

Þar sem karlmennskan er andstæða kvenmennskunnar þarf að vinda bráðan bug að því að uppræta hið kvenlega í hugsun og fari drengjanna, sem hafa verið undir sterkum áhrifum mæðra sinna, fram að vígslunni.

„Hnokkinn býr yfir kvenlegum aðskotaefnum, sem ekki einasta trufla líkamsþroska hans, heldur draga úr honum þrótt og geta jafnvel dregið pjakkinn til dauða, séu þau ekki fjarlægð.“ (Gilbert H. Herdt)

Vígslan meðal Sambia ættbálksins hófst með því, að leikið var samhljóma á tvær flautur, sem að því er virtist táknuðu karl og konu. Að leiknum loknum var flautunum troðið í munn drengjanna. Þeir, sem andæfðu, voru barðir. Því næst voru þeir húðstrýktir og nasir þeirra blóðgaðar með oddhvössum bambusprikum. Þegar þessum misþyrmingum lauk, var haldið í vígsluskála karlanna. Þar voru drengir ýmist hvattir til eða þvingaðir til að eiga munnmök við karlanna. Skorið var á lendaskýluböndin.

„Meðan á „ais am“ [vígslunni] stóð þurftu drengirnir að þjást í átakanlegu bjargarleysi, látlausri niðurlægingu, ofþreytu, sífelldu hungri og þorsta, andlegu áfalli, ógnarlegum sársauka, bráðaveikindum (þar með talin ógleði, niðurgangur og sýking) og öðrum áföllum. Ástúðleg umönnun kvenna var þeim meinuð …“ (Fritz John Porter Poole)

„Holdin runnu hratt af þeim öllum og margir þeirra þjáðust af velgju, niðurgangi, óstjórnlegum þvaglátum, kviðverkjum, þvagblöðrusýkingu, viðþolslausum kuldahrolli. Vígslustreitan jók enn á flest þessara veikinda.“ Á seinna skeiði vígslunnar var drengjunum haldið niðri, forhúð þeirra dregin upp og rist á reðukollinn (eða reðurkónginn – glans). (Fritz John Porter Poole)

„Skaufar drengjanna voru ristir með bambushnífum og blóðinu safnað í trjálauf, sem stungið var undir börkinn á nálægu tré, miklu að vexti.“ (Donald F. Tuzin)

Fyrir tíma yfirstjórnunar Ástralíumanna var til þess ætlast, að tveir eða þrír stráklingar úr vígsluhópnum leituðu uppi fórnarlamb og myrtu. (Donald F. Tuzin)

Drengjunum voru í vígslunni lagðar lífsreglurnar um samskipti kynjanna, störf og kynlíf. Þeir urðu fyrst gjaldgengir karlmenn, þegar fyrsta barna þeirra leit dagsins ljós. Þeir máttu ágirnast eiginkonu sína, eiga við hana mök, þar með talin munnmök, en aðrar konur skyldu þeir láta í friði. Að öðrum kosti yrðu þeir drepnir eða fyðillinn látinn fjúka. Lagt var blátt bann við öllu kynlífi – öðru en að totta karlmenn, meðan á vígslunni stóð. Kynlíf karla á milli, að vígslu lokinni, var þó bannað. Ofbeldið var sagt til þess fallið að herða hvuttana.

„[S]trákarnir skyldu verða keikir stríðsmenn [og] sýna fulla sjálfsstjórn. Hvernig gætu snáðarnir með öðrum hætti [en karldómsvígslunni] öðlast þá hæfni í raun, sem konur og jafningjar ætlast til í hernaði og helgisiðum?“ (Gilbert H. Hardt) Nancy Chodorow (f. 1944), sem lýsir sér sem mannúðarsinna, sálgreiningarfélagsfræðingi og -kvenfrelsunarfræðimanni, kallar karlmennskuna menningarrök (psychosocial dialectic).

“[K]jarni karlmennskunnar og afl, svo og kjarni kvenmennskunnar og afl, eru táknuð sem hliðstæður jafnt sem andstæður.“ (Roger M. Keesing)

„Bæði láta kynin í ljósi þá skoðun, að kyngreining vinnunnar sé í samræmi við mun á eðli karla og kvenna. Litið er svo á, að karlar og konur séu misjafnlega af guði gerð og bæti hvort annað upp, hvað varðar andlega og líkamlega hæfni.“ (Terence og Patricia Hays)

„Það er almælt, að konur eigi upptök að nær öllu ósætti og málarekstri í samfélaginu. Því veldur sífelld tæling til framhjáhalds. [Einnig] er alræmt, hvernig þær skella skollaeyrum við skynsamlegum tilmælum feðra, eiginkarla og bræðra. [Sömuleiðis veldur] hugsunarlaus ástríða þeirra til slúðurs og samsæra. Á þennan hátt og margan annan eru konur skaðvaldar hins friðsama samfélags. Meðan karlar gæta þess, að samstöðu þeirra sé ekki hleypt í uppnám, munu þeir varðveita leyndardóm veraldarsælunnar, lystisemdalífs, gjörsneyddu konum.“ (Fritz John Porter Poole)

Karlfæð Sameinuðu þjóðanna

Í áranna rás hefur sú tilfinning gerst áleitin, að Sameinuðu þjóðirnar séu að sumu leyti eins konar alþjóðaleikhús. Venjulega eru stórveldin leikstjórar. Stundum fá smælingjar – eins og Íslendingar - að leika sér líka, sé stórveldunum það þóknanlegt. Síðustu tvo áratugina eða svo hef ég orðið hugsi yfir kynjaklyftinum í starfi samtakanna, sérstaklega þó stofnun kvenáróðurdeildar þeirra, ”UN Women,” sem hefur m.a. útibú á Íslandi.

Áróðurinn er yfirgengilegur, stundum studdur kvenfrelsunarrannsóknum af svipuðum toga og einkennir slíkar rannsóknir á Vesturlöndum, sbr. ”rannsóknir,” sem þrálátlega sýna fram á sérstaka eymd kvenna í kófinu, enda þótt hún bíti fremur á karlmönnum – svo og vitaskuld allt auka ofbeldið, sem karlar beita konur og börn. (Það var sérstakt áhyggjuefni forsætisráðherra, ríkislögreglustjóra, Stígamóta, Kvennaathvarfs og Barnaverndarstofu, hvers vegna ekki bárust fleiri tilkynningar um ofbeldi karla og raun bar vitni. En úr því rætist vonandi fljótt, eftir að fólk verður bólusett.)

Hvað vakir fyrir SÞ? Er unnt að líta svo á, að þær hafi einn vilja? Tæpast! Ríkar þjóðir með nýlenduveldi að fornu og nýju eru yfirgnæfandi. Hví styðja þær kvenfrelsunaráróðurinn, karlfæðina? Einhlítt svar hef ég ekki, en boðskapurinn og „stuðningurinn“ er athygliverður; konum og stúlkum er hampað, en körlum bolað burtu úr samfélagi, menningu og fjölskyldu. Síðum og venjum einstakra samfélaga er eytt. Þannig er alþjóða-, ríkis- og auglýsingavaldi, leiðin gerð greiðari að sálu fólks. Svo eru það vitaskuld samþykkt sannindi á allsherjarþingi SÞ eins og Alþingi Íslendinga og í Evrópusambandinu, að konur séu undirskipaður og kúgaður hluti mannkyns.

Í hjálagðri grein lýsir höfundur, Jim Nuzzo, hvernig áróðrinum er háttað (að hluta til). Niðurstöður hans eru stundum grátbroslegar, t.d. helgun tiltekinna daga í þágu einhvers málefnis. (Dagur tedrykkju og túnfisks eru skemmtilegir. Það er sömuleiðis skondið, að SÞ skuli hafa valið alþjóðabaráttudag karla til baráttu fyrir salernum á alþjóðavísu.) En mér er ekki skemmt, þegar skoðaðir eru dagar kvenna (og karla).

Dagur höfuðsnillingsins, Nelson Mandela (1918-2013), er einasti karlkenndi dagur SÞ. En svo koma kvennadagarnir níu:

Alþjóðadagarnir helgaðir; 1) fullkominni vanþóknun á meiðingu kynfæra kvenna; 2) konum og stúlkum í raunvísindum; 3) konum yfirleitt; 4) stúlkum á sviði upplýsinga og boðskiptatækni; 5) ekkjum; 6) jöfnum launum; 7) stúlkubörnum; 8) konum til sveita; 9) afnámi ofbeldis gegn konum.

Höfundur gerir kynorða- og tíðnigreiningu á skjölum og skýrslum SÞ. Niðurstöður eru þessar fyrir 1) almennan gagngrunn SÞ.: kvenorð 450.000 – karlorð 150.000; 2) gagnagrunn Alþjóða heilbrigðisstofnunarinnar: Konur 1716 – karlar 19; 3) 25 ókyngreindar skýrslur AH um heilsufar: konur 11.500 – karlar 5.900.

Höfundur skoðar sömuleiðis tístsíður (Twitter) á vegum SÞ, þ.e. hvoru kyninu þær séu helgaðar (alþjóðlegar, þjóðlegar og svæðisbundnar). Niðurstaða: 69 fyrir konur, engin fyrir karla. Kvennastofnunin er stórtækust með um 60.000 tíst, hinar tísta u.þ.b. 10.000 til 12.000 sinnum.

https://zenondo.org/429881#.X Cmldj7SUk

 

 

Karlar kúga konur í nafni ástarinnar Kúgunarástareiturduldin

Berglind Rós Magnúsdóttir er kvenfrelsunaruppeldisfræðingur, sem víða hefur sett mark sitt á samfélagið. M.a. fékk forsætiskvenfrelsari Íslendinga, Katrín Jakobsdóttir, hana í ritstjórn hóps, sem skrifaði „Kynungabók,“ leiðbeiningar um kynjafræðikennslu í íslenskum skólum. Aukin heldur kom Berglind Rós að ritstjórn bóka um kvenfrelsunarrannsóknir, sem beinast að íslenskum skólum, „Kynjamyndir í skólastarfi.“ Þar segir Berglind Rós m.a.:

„Hér er gengið út frá því að hugtakið greind sé menningarlega og félagslega mótað hugtak sem eigi sér misjafna merkingu eftir menningu, umhverfi og hópum. … með skírskotun til greindarhugtaksins hefur alls kyns misrétti í skólakerfinu verið réttlætt. Til að mynda fengu stúlkur og konur mun síðar en karlar aðgang að menntastofnunum því ekki var litið á þær sem skynsemisverur…“ …

„Rannsóknir hafa sýnt að löng skólaganga og góður námsárangur stelpna virðist ekki nægja til að öðlast sams konar virðingu og völd og drengir þegar út í atvinnulífið er komið…“

Berglind Rós fræðir lesanda ekki um, hvaða rannsóknir er um að ræða. Það er vottur af sannleika í því, að greind mótist eftir umhverfi. Hins vegar er enginn fótur fyrir, að hún sé í eðli sínu misjöfn eftir kynjum, enda þótt hún dreifist mismunandi meðal þeirra.

Berglind Rós heldur áfram: „Ekki er hægt að tala um hugtökin karlmennska og kvenleiki … slíka tvíhyggju er hægt að rekja allt aftur til Aristótelesar [forngrískur heimspekingur] en hann lagði áherslu á að karlinn væri hið eiginlega kyn, viðmiðið, en konan aðeins ófullkomin mynd af manninum eða frávik frá viðmiðinu….

Talið var að karlinn stjórnaðist af skynsemi en konan af líkama og tilfinningum. Hann væri sterkur, aktífur og harður af sér en hún veikgeðja, hræðslugjörn og óvirk (e.passive). … Þegar skólaganga kvenna var loks viðurkennd sem nauðsyn einkenndist menntun af þessum hugmyndum.“ (Sótt í pistil minn: Kynjamyndir í skólastarfi 6: Drengir, kvenvísindi og karlar í útrýmingarhættu.)

Þetta er reyndar staðlaður kvenfrelsunarfræðimannalestur á fræðum Aristótelesar, vitaskuld án tilvitnana eða upplýsingar um þá staðreynd, að fyrir 2500 árum eða svo, var frjóvgun meðal spendýra ekki þekkt. Hugmyndir Aristótelesar mótuðust af þekking hans samtíðar eins og gefur að skilja, þ.e. að stundum falli fræ í ófrjóa mold eða vonda, og spíri yfirhöfuð ekki. Þetta lýsir skilningi og lestri kvenfrelsunarfræðimanna á heimssögu og alvöru vísindum í hnotskurn. Skilningsljósið er sjálfgefin bábilja um kúgun karla, sprottin úr bækluðum hugsa nokkurra forsprakka þeirra, sbr. yfirlýsingu kvenfrelsunarráðstefnunnar í Seneca Falls árið 1848:

Í aðfaraorðum téðrar yfirlýsingar stendur: „Saga mannkyns er saga um rangindi og valdarán af karla hálfu gagnvart konunni í þeim beina tilgangi að stofna til fullkominnar ógnarstjórnar yfir henni.“

Forsprakki ráðstefnunnar, yfirstéttarfrúin, Elizabeth Cady Stanton (1815-1902), sagði m.a.: „Karlinn er þrunginn tortímingu; harðneskjulegur [og] sjálfselskur. Hann unnir stríði, ofbeldi [og] sigurvinningi, miklast af sjálfum sér og leggur að fótum sér. Eins og í hinum veraldlega heimi sáir hann í siðferðið ósætti, glundroða, sjúkdómum og dauða.“ ... „Yfirburðir kynferðis okkar sem kvenna eru óendanlegir.“

Kvenfrelsunarfræðingar virða hins vegar ekki viðlits hugmyndir kennara Aristótelesar, Platós, um jafna þátttöku kynjanna í samfélaginu, þrátt fyrir kynjamuninn. Það hentar illa bábiljufræðunum eins og allt það, sem brýtur í bága við trúarbrögð þeirra.

Boðskapur Elísabetar varð grunnurinn að þeirri grimmilegu baráttu gegn karlmönnum, feðrum og drengjum, sem skipulögð var með svokallaðri annarri bylgju kvenfrelsunar. Hún var/er fjármögnuð af sömu öflum, sem vilja samfélagsskipan okkar og kynskilning feigan, m.a. annars svo auðveldi megi yfirráð yfir lýðnum og fækka mengandi mannkyni. Enda endurspeglast slíkar hugmyndir og barátta í kvenfrelsunarfræðum og kvenfrelsunarstjórnmálum, þ.e. karlfækkunar- og græningjastefnu. Það kemur varla á óvart, að VG og Katrín Jakobsdóttir séu þar í fremstu víglínu og hossað til lýðræðislega, óverðskuldaðra áhrifa af Sjálfstæðis- og Framsóknarflokki.

Krista Leighanne er dáður kvenfrelsari eins og Berglind Rós og Katrín Jakobsdóttir. Hún segir m.a.:

„Sett er fram tillaga um frumkvæði til fólksfækkunar á heimsvísu. Hún mun á nokkrum áratugum leiða til þess, að karlmenn verði um það bil eitt til tíu af hundraði [mannkyns], í þeim tilgangi að stuðla að friði og grósku í veröldinni.“ Haldið verður upp á alþjóðlegan geldingardag karla. (Bill Gates vonast til, að bóluefnaframleiðendum takist að fækka mannkyni um 15% í þeirri bólusetningarhrinu, sem nú stendur yfir.)

Það er nefnilega svo, að: „Dauðir karla ljúga ekki. ... Dauðir karlar nauðga ekki. ... Leiðin til hjarta karlsins liggur í gegnum brjósthol hans. ... Skotfæri eru af skorum skammti. Það eru ekki karlar.“ Og enn er af nógu að taka af skemmtilegum fróðleiksmolum úr kvenfrelsunarfræðunum.

Hérna skrifar Berlind Rós pistil fyrir RÚV um áttræða fræðamóður sína, Önnu Guðrúnu Jónasdóttur. „Anna Guðrún fluttist til Svíðþjóðar með eiginmann, tvö börn, kennarapróf og reynslu í farteskinu og hefur búið þar æ síðan.“ (Það gæti verið ódýrara að ferðast með eiginkarla sína í farangrinum, en það fylgir ekki sögu Berglindar Rósar.)

Við lestur pistilsins er erfitt að átta sig á, hvor segi hvað, en mér skilst, að þessi mikli fræðimaður hafi samið kenningu um „ástarkraftinn,“ sem karlar beita til að kúga konur.

Anna Guðrún flutti um þetta „mikilvægt erindi“ á Íslandi 1985. Hafi ég skilið ruglingslegan orðavaðal rétt, eru eftirfarandi orð afmælisbarnsins:

„Það verður að einangra hið kynferðislega frá allri annarri tilveru okkar og athöfnum – það er erótíkin sjálf sem ég er að tala um. Með orðinu „erótík“ á ég við miklu meira en þau kynferðislegu samskipti karla og kvenna sem eru forsendan fyrir framgangi lífsins. […]

Ég set mér fyrir sjónir að í erótíkinni leysist úr læðingi orka. Þessi orka hleður fólk ef svo má segja og hún færist einnig á milli fólks. Þetta hefur geysimikla þýðingu fyrir samskipti okkar við annað fólk og hvernig við skipuleggjum umhverfi okkar.“ …

„Við höfum líkamlega þörf hvert fyrir annað og þessi líkamlega þörf hefur áhrif á sálina. Á sama hátt höfum við sálræna þörf hvert fyrir annað og sálin býr í líkamanum.“ …

„Samkvæmt þeim [samfélagsnormunum] eiga karlar rétt á ást kvenna, umhyggju þeirra og athygli. Það er einnig réttur karla að láta undan þörfinni fyrir konur og þeir eru frjálsir að því að taka það sem þeir þurfa. Réttur kvenna er hins vegar sá að mega gefa af sjálfum sér. Frelsið og hinn óskráði réttur til að taka handa sjálfum sér er takmarkað. Karlar geta þannig stöðugt lagt hald á meira af lífsorku kvenna en sem svarar því sem þeir sjálfir láta af hendi rakna til kvenna. Með þessu orkustreymi frá konunum byggja karlar sig upp sem athafnasama þjóðfélagsþegna og þeir nota þessa tilvistarorku líka til að viðhalda og endurnýja yfirráðin yfir konunum.“

Þá hef ég loksins fengið skýringu á eitruðu eðli karla og kúgun þeirra á ástkonum, dætrum, ömmum, langömmum, frænkum og vinkonum, frá upphafi vega: það er blessuð ástin, kúgunarástin, sem er sjálfur kúgunarkyndillinn. Ást karla hefur umhverfst í grimmd gegn konum. Skilningsleysi mínu virðast engin takmörk hafa verið sett.

Fraukurnar í ofbeldisiðnaðinum hljóta að staldra við og rýna enn á nafla sinn. Þyrftu þær að endurskoða trúarsannfæringu sína um „eitraða karlmennsku“ í ljósi kenninga Önnu Guðrúnar? Líklega hafa karlar ekki hugmynd um þá vöggugjöf sína að vera fæddir nauðgarar og misyndismenn kvenna, samkvæmt útleggingum kvenfrelsunarfræðimanna. Ætli þeir séu með „kúgunarástareiturduld“?

Kvensálusorgararnir í ofbeldisiðnaði skattgreiðenda mættu líka hugleiða, hvort ekki mætti finna bóluefni við slíkri duld. Pfizer væri þá áreiðanlega til í búa til hræruna, ef Katrín okkar allra falaðist eftir því og faðmaði forstjórann ofurlítið eins og Úrsúla. Því framangreinda kenningu mætti túlka sem svo að unnt væri að beina kúgaðri kvennaást til frelsunar karla frá sjálfum sér, án þess að gelda þá eða drepa. Það er svo sóðalegt. Það gæti líka falist í því hagræðing, því enn greiða karlar almennt hærri skatt en konur.

Kenningin er merkilegt framlag til píslarsögu kvenna frá árdögum tegundarinnar, „homo sapiens.“ Það hlýtur að koma að því, að Nóbelsnefndin veiti verðlaun fyrir framúrskarandi kenningar í kynja- eða kvenfrelsunarfræðum. Ég leyfi mér að trúa því, að hin ágæta fræðikona hljóti tilnefningu – að minnsta kosti.

(P.s. Ég vissi hreinlega ekki, að hinn mæti kvenfrelsari, Berglind Rós, væri pistlahöfundur hjá RÚV, en tek að sjálfsögðu undir hamingjuóskir hennar.)

https://www.ruv.is/frettir/menning-og-daegurmal/2022-12-02-astarkrafturinn-skyrir-yfirrad-karla-yfir-konum?fbclid=IwAR2TrJHFUFMRZD7l__CbToh_TCuev4UIZd2EAo5Ui8kbXh3EkJ5Dl2BR9aM

Karlar í krapinu, kyndásar og kyndólgar

Það eru almælt tíðindi, að karlmennskan sé á hverfanda hveli. Karlar deyða sig sem sjaldan fyrr. Hinir beygja sig kvenduftið, velkjast um í vímu eiturefna, drekka sig frá ráði og rænu, slæpast utangarðs ólæsir og óskrifandi. Þeir verða nábleikir stígi þeir inn í sjónmál kvenna, tapa reisn og missa niður um sig. Þeir áræða ekki að stíga í vænginn við konu af ótta við ásakanir um kynferðislegt ofbeldi. Þeir stunda því kynlíf hver með öðrum, fröken fimm eða munúðardúkkum. Hnappheldunni sneiða þeir hjá, enda kvendrottnunargildra orðin. Engin verða því börnin, enda yrðu þau hugsanlega frá þeim tekin. Það er auðveldast og notalegast að flýja á náðir mömmu, sem einu sinni sá þeim fyrir næringu og skjóli. Skjárinn veitir þeim spennu og nautn. Þeir verða að meinlausum kynleysingjum.

Úr því, að svona er komið sögu, er ekki úr vegi að rifja upp til fróðleiks orð hins gagnfróða norður-ameríska mannfræðings, David G. Gilmore, sem fyrir þrjátíu árum skrifaði bókina: „Manndómur í deiglunni. Menningarleg hugtök um karlmennsku (Manhood in the Making. Cultural Concepts of Masculinity):

„Öll samfélög veraldar greina á milli karl- og kvenkyns og má þá einu gilda, hvað fólgið er í annars konar siðboðum. [Sömuleiðis] gera öll samfélög stofnanabundna aðgreiningu hlutverka karla og kvenna. Það eru einungis fá samfélög, sem viðurkenna þriðja kynið, millikyn, eins og Cheyenne [norður-amerískur indíánaþjóðflokkur] „berda“ [berdache, tveggja-anda fólk], Omanar „saníta“ [xanith] og Tahítibúar „mahúa“ [mahu]...“ [E]n jafnvel í þeim sjaldgæfu tilvikum, þar sem um er að ræða „kynlaust“ fólk, verður hver einstakur að velja sér kynsamsemd (kynvitund) og lifa samkvæmt gildandi reglum um kynhegðun. Aukin heldur halda fest samfélaga í heiðri viðurkenndar hugsjónir - hugmyndir til leiðbeiningar og aðhalds – um karl- og kvenmennsku. Á grundvelli þeirra er gildi fólks metið sem karl- eða kvenmanns. Kyntengdar hugmyndir eða fyrirmyndir verða oft og tíðum kjölfesta sálarlífsins eða vitundar flestra, verður jarðvegur sjálfsskynjunar og sjálfsvirðingar.“ (bls. 9-10)

„[F]lestir samfélagsvísindamana væru á einu máli um, að um sé að ræða áberandi sameiginlega þætti í karlmennsku annars vegar og kvenmennsku hins vegar - þvert á menningaskil og án tillits til annars félagslegs fyrirkomulags.“ (bls. 10)

„[R]aunveruleg karlmennska er annað og meira en karllíkami. [Hún er ekki] eðlislægt ástand sem verður til af sjálfu sér við innri þroskun. Um er að ræða háskalega og tilbúna stöðu (state), sem drengir öðlast í öflugri mótdrægni. ... [Þessi sannfæring] ríkir meðal fábrotnustu þjóða veiði- og fiskimanna, meðal bænda og fágaðra iðnaðarþjóða (urbanized). Hennar gætir í öllum álfum og alls konar umhverfi. Hún er virt meðal stríðsæsingaþjóða sem og þeirra, sem aldrei hafa deytt í bræði.“ (bls. 11)

„Það er sjaldan svo, að ósvikin kvenmennska skapist við prófun eða sönnun í verki – eða viðureign við hættulega andstæðinga – eða tilþrifamikillar samkeppni fyrir allra augum, þar sem úrslit greina á milli sigurvegara og minnipokamanna. Miklu oftar er þannig litið á, að kvenmennska sé eðlislæg. Því er hún menningarlega fáguð og frjóvguð fremur en að standast þurfi voðapróf, duga eða drepast. (bls. 12)

„Í nær öllum þeim samfélögum, sem mannfræðingar þekkja til, felst í hinni sönnu karlmennsku annað og meira en karlkyn sem slíkt. [Í sannri karlmennsku er fólgin] viðsjál og tilgerð staða, krefjandi ímynd, er hvetur til dáða; [ímynd sem] drengir og fullvaxta karlmenn þrá og þurfa að ávinna sér til að verða aðnjótandi hylli menningar sinnar.“ (bls. 17)

Manndómsvígslan er í raun fyrsti áfangi karlmennskunnar. Henni skal viðhaldið. Frammistaðan er stöðugt metin. Standi karlinn sig ekki í stykkinu er honum því núið um nasir, að hann sé deigur, kvenlegur eða barnslegur. Slíkur karlmaður er mannleysa kallaður, dási, ónytjungur, úrhrak, sorp, utangarðsmaður og þar fram eftir götunum. Hann er gerður að opinberu athlægi. Konur Mehinahu þjóðflokksins í Mið-Brasilíu hafa t.d. karla/elskhuga sína að háði og spotti, fái þær ekki fullnægingu. Útvegi þeir ekki mat er þeim meinað kynlíf.

„Jafnvel þar, sem hið svokallaða „þriðja kyn“ er við lýði – er dæmigerð kven- og karlmennska skýrt aðgreind.“ (bls. 23)

„En gugni karlarnir og leggi niður vopn í orrustu eða ef þeir nenna ekki að veiða, er sennilegt, að ættbálkurinn líði undir lok. Jafnvel í kynlíf og við getnað verður karlmaðurinn „að sýna dug“ í sama skilningi. Karlar verða að taka frumkvæði í tilhugalífi, verða að smjúga inn í konur til að gera þeim barn. Í lífeðlislegum skilningi er einungis karlinum hætt við niðurlægjandi skömm við samfarir eins við fjáröflun og hernað.“ (bls. 120)

Í menningu norður-amerískra Gyðinga, þar sem konur hafa karla í hendi sér, er einnig að finna hugtak um hina sönnu karlmennsku: „Sé eiginkona ánægð með karlinn sinn, er hann „Mensch“ [maður] í hennar augum, ... [Það] merkir karl í krapinu [sannan karl]. Tengdamóðirin, sem er aðaldómari í málinu, gæti jafnvel tekið undir það. Maður með mönnum er hæfur, áreiðanlegur, fjársterkur og umfram allt hjálpsamur og tillitssamur við þá, sem honum eru háðir. ... Hinn sanni karl sýnir frumkvæði og ábyrgð, er óhagganlegur klettur. [Þar að auki] hefur hann feðrað frambærileg börn, séð sómasamlega fyrir fjölskyldu sinni og gaukað að konu sinni því, sem hún þarfnast (eða fremur því, sem hún girnist).“ (bls. 127)

„Meðal þjóða Masai og Samburu [í Keníu og Tansaníu] felur hugmyndin um manndóm einnig í sér ættbálkinn, hugmynd um siðferðilegt þrek með rætur í skuldbindingu gagnvart markmiðum heildarinnar. Manndómur þeirra snýst því ekki einvörðungu um þrótt og hugprýði heldur siðferðilega fegurð, sem lýsir sér í fórnfúsri hollustu við þjóðarsálina. Manndómurinn rúmar þann mikilvæga skilning, að karlmaðurinn sé eingöngu metinn af afrekum sínum öllum og þau séu í raun eftirmæli hans [og orðspor].“ (bls. 144-145)

Karlandúð í stjórnmálum, dægurmenningu og löggjöf

(Birtist í Vísi 4. nóvember 2019)

Áratugum saman hafa karlar verið blórabögglar og skotspænir kvenna og hvítu riddaranna þeirra. Kúgun kvenna af karla hálfu, hið fólska feðraveldi, útskýrir flest það, sem miður fer í samfélaginu. Konur grípa oft og tíðum til karlkúgunarskýringa á eigin atgervisskorti, dugleysi, heilsuleysi eða áhugaleysi á því að bregðast við herhvöt ofstopakvenfrelsunarsystranna um að berjast á hefðbundnum vígvöllum karla. Mörgum þeirra finnst venjuleg karlasýsla greinilega leiðinleg (t.d. að þrefa um stjórnmál) eða tilgangslítil (t.d. að þrefa um svarta eða gráa sorppoka) eða hégómleg (t.d. að bora í veggi) eða þreytandi (t.d. múrverk) eða sóðaleg (t.d. sorphirða) eða einmannaleg (t.d. sjómennska).

Stöðug vansæld og þrálát kvein virðist oft og tíðum hinn rauði þráður í málflutningi kvenfrelsaranna. (Sökum minnisleysis endurtaka þær sömu ramakveinin með hverri nýrri kynslóð, t.d. frelsun geirvörtunnar, fullnægingu drusluþrárinnar og svo framvegis.) Stundum ofbýður þeim sjálfum: „Það var á „brjóstahaldabrennuskeiði“ kvenfrelsunar, að ein þeirra [kvenfrelsaranna] sagði við mig [þriggja barna móðir í fullu fjöri á framabraut]: „Konur eru hræðilegir nöldrarar. Þær stynja yfir löngun sinni til að giftast; þær kveina vegna þess, að þær langar til að eignast barn; því næst kveina þær, því það sé svo leiðinlegt heima, langar aftur í vinnuna; síðan vola þær yfir því að skilja barnið eftir heima, fá sektarkennd.“ (Penny Vincenzi)

Konum er tamt að stofna eins konar kveinstafafélög, þegar tvær eða fleiri koma saman í sambandi við atvinnu eða menntun, Í kvenfélögum einkageirans t.d. hanga konur á kreddunni um „glerþakið“ (undirokun karla í atvinnulífinu) eins og hundar á roði. (Slík kveinstafafélög eru móðgun við hin gamalkunnu kvenfélög, sem létu margt gott af sér leiða.) „Kynbundið ofbeldi“ eða kynferðislegt ofbeldi eða barasta kyn-eitthvað, er um þessar mundir vinsælasta skýringin á vansæld kvenna.

Kvenfrelsunarforsætisráðherra vor, Katrín Jakobsdóttir, lýkur varla svo upp munni, að ekki tönnlist hún nauðsyn þess að uppræta meinta kúgun - og sérstaklega að vernda stúlkur gegn kynferðislegri ágengni drengja og karla. Ofbeldi kvenna gegn körlum og börnum er henni síður hugleikið sem og hörgull á kvenkyns trésmiðum og sorptæknum. Ójafnvægi kynjanna (samkvæmt jöfnunni fjörtíu-sextíu af hundraði) í stjórnum fyrirtækja liggur henni aftur á móti þungt á hjarta. Útrýmingu stéttar yfirsetumanna og kvenyfirráð í félagsþjónustu, barnavernd, kennslu og heilbrigðisþjónustu, lætur hún sér í léttu rúmi liggja. „Jafnréttishugsun“ sem þessi er býsna dæmigerð. Svo misréttislegur jafnréttismálflutningar væri skoplegur, væri honum ekki stöðugt hampað í sumum fjölmiðla – vitaskuld gagnrýnislaust – sem stórisannleikur væri. (Jafnvel á fréttastofu RÚV, sem annars lofar beinskeyttri og mergbrotinni fréttarýni okkur öllum, nauðugum áskrifendum sínum, til aukins skilnings á mannlífinu.)

„Í upphafi var kvenfrelsun kynnt sem barátta fyrir jafnrétti kynjanna. Nú snýst hún iðulega um hefnd og forréttindi handa stúlkum og konum,“ segir norður-ameríski sálfræðingurinn, Helen Smith. Hún heldur áfram: „Einu sinni leit ég á mig sem kvenfrelsara, haldin þeim misskilningi, að kvenfrelsun fæli í sér jafnrétti kynjanna.“ Við erum þá að minnsta kosti tvö um þá skoðun.

Á heimavettvangi hefur VG ein stjórnmálahreyfinga á landsvísu kvenfrelsun á stefnuskrá sinni - eftir því sem best verður séð. Hinn atorkusami forsætisráðherra vor, formaður hreyfingarinnar, segir kvenfrelsun ástríðu. Það eru verulega slæm tíðindi, því þá er líklega endanlega loku skotið fyrir skynsemi, rökvísi og staðreyndir. Trúin blífur. Þegar skoðuð eru afrek VG á þessu sviði sem og málflutningur, virðist ljóst, að hér er um að ræða kvenforréttindabaráttu undir yfirskini jafnréttis. Karlfrelsun hef ég ekki heyrt bera á góma í VG herbúðunum.

Skrímslun karla og sérstaklega kynhvatar þeirra og kynlífs, hefur náð áður óþekktum hæðum. Kvenfrelsarar segja það jafnvel líknarverk að taka karla af lífi, þótt ótrúlega hljómi. Fordómafull skrímslun leitar meira að segja inn í löggjöf vestrænna þjóða. Nýverið var fórnarlambsskilgreining kvenna lögleidd af Alþingi. Áður samþykkti það bann gegn kaupum á kynlífsþjónustu, sem augljóslega var beint gegn körlum, svo og heimild lögreglu til að fjarlægja ofbeldismann af heimili sínu. Samkvæmt samantekt embættis lögreglustjóra á Suðurnesjum var þessari heimild einvörðungu beitt gegn körlum á tilteknu tímabili. Það er í sjálfu sér undarlegt í ljósi þess, að konur gera sig ekki síður sekar um heimilisofbeldi.

Lögleiðing karlandúðar á sér víðar stað. Á ástralska þinginu liggur nú fyrir frumvarp til laga þess efnis, að verði karlmaður gripinn með kynlífsdúkku, sem beri barnslegt yfirbragð, skuli það lagt að jöfnu við barnaníð og nauðgun. Refsa skuli fyrir þess háttar athæfi með nokkurra ára fangelsi. Í áliti með frumvarpinu gleymdist að geta kvenna, sem einnig stunda kynlíf með ungæðislegum brúðum. En þingmenn Ástrala hafa líklega meira skopskyn en Alþingismenn. Það er nefnilega einnig refsiverð háttsemi af hálfu föður að horfa of lengi á kynfæri barna sinna – að dómi móður þeirra.

Í fjölmiðlum er um karla undantekningarlítið fjallað í neikvæðu ljósi eins og á Alþingi (og fleiri þjóðþingum). (Það er ævinlega athyglisvert að heyra hinn (nær) daglega óhróðursskammt RÚV). Staðalímynd karla er ljót og skemmir alla skynsamlega umræðu um jafnrétti kynjanna, skuldbindingu, virðingu og háttprýði. Douglas Laycock (f. 1948) lagaprófessor við háskólann í Virginíu í Norður-Ameríku, segir: „[Þ]essar staðalímyndir ... eitra opinbera samræðu, brengla skilning á eiginlegri sundurleitni og minnkar líkurnar á því, að berja megi í brestina – jafnvel þótt í smáu sé. Umræddar staðalímyndir tæra þræði gagnkvæmrar umhyggju og virðingar, sem heldur saman margbreytilegu samfélagi.“

Það er djúpt sannleiksgildi í orðum Douglas, jafnvel þótt við tækjum undir skilgreiningu kvenfrelsarans, Camille Paglia, á karlmennskunni. Hún er óneitanlega um sumt skynsamleg: „Karlmennskan er í eðli sínu ágeng, óstöðug, og í henni býr sprengikraftur. Hún er sömuleiðis mesta sköpunarafl í menningarsögunni. ... [Þ]að er föðurveldissamfélagið, sem hefur frelsað mig sem konu. Það er auðvaldssamfélagið, sem hefur veitt mér ráðrúm til frístunda, svo ég megi sitja við skrifborð og skrifa ... Karlar skópu heiminn, sem við búum í, og munaðinn, sem við njótum. ... Mannvirkjagerð er tiginn skáldskapur.“

Kvenfrelsunarhlutdræg umfjöllun og skrímslun karlmanna hefur verið rannsökuð, t.d. í Ástralíu. Jim Macnamara ( f. 1951), prófessor í fjölmiðlafræði við tækniháskólann í Sidney, skoðaði tvö þúsund umfjallanir um karla og karlmennsku. Sextíu og níu af hundraði þeirra reyndust neikvæðar, einungis tólf af hundraði jákvæðar. Konur áttu meginhluta neikvæðu skrifanna og kvenfrelsunarhollir hvítir riddarar nokkra hlutdeild. (Að miklu leyti sú hin sama undirtegund karla, sem hóf upp raust sína á „ég-líka-vakningarsamkomu“ ríkisstjórnarinnar í Hörpu nýverið.) Sú spurning hlýtur að vakna í huga skynsemdarfólks – en til allrar hamingju skipa flestir þann hóp – hver séu áhrif stækrar karlandúðar á ungviðið, ekki síst sonar- og dóttursyni, ömmu- og afastráka.

Jím segir: „Áberandi neikvæð umfjöllun um karla og samsemd þeirra hefur fátt að bjóða drengjum, hvort heldur um er að ræða jákvæðar fyrirmyndir eða efnivið til að glöggva sig á, hvað felist í því að vera karlmaður og öðlast sjálfsvirðingu. ... Þegar upp er staðið gæti slík túlkun karlmennskunnar haft í för með sér vondar, félagslegar afleiðingar og jafnvel fjárhagslega byrði fyrir samfélagið á sviðum eins og heilbrigði karlmanna - og stuðlað að aukningu sjálfsmorða og upplausn fjölskyldna.“ Það leikur varla nokkur vafi á því, hvaða hugmyndir um karlmenn taka sér bólfestu í hugskoti barna: „Djúpt í hugskoti mínu bærðist það hugboð, að karlar væru sennileg óargadýr, að það væri í eðli sínu hrollvekjandi að fæðast karlmaður. En það hefur ekki við rök að styðjast. Hvort tveggja vekur það vondar tilfinningar hjá körlum í garð eigin kyns og vekur tortryggni hjá konum. Sjálfri liði mér bölvanlega, ef helmingur mannkyns liti mig stöðugt hornauga. En slíkri hugmynd var auðvelt að vísa á bug, meðan ég naut aðstoðar kvenkyns sállæknis og [annarrar] konu til að fínmála hana.“ (Rachel Rabbit White)

“[Þ]að sætir ekki undrum, að börn og foreldrar þeirra hugsi, að karlar séu hættulegir – jafnvel þótt fullorðnir ættu að vita betur. Fjölmiðlar draga upp þá mynd, að karlar séu glæpamenn, sem ræna börnum, séu barnníðingar eða öfuguggar.“ (Helen Smith)

Kanadísku fræðimennirnir, Katherine Young og Paul Nathanson, hafa rannsakað fjölmiðlamenninguna í áratugi og sérstaklega þátt svonefndrar kynjafræði (e. gender studies, e. sexology) í mótun hennar. Forsenda þessara fræða er sjálfgefin, kúgun karla á konum. Á háskólastigi snúast kynfræðinámskeið um konur, sem berjast fyrir lífi sínu undir föðurveldisharðstjórn. „Þessi viðhorf og nálgun felur í sér (1) að karlar séu gerðir að opinberum blórabögglum samfélagsins, ábyrgir fyrir öllu illu, þar með talin voðaverk kvenna, sem þeir hafa leitt á villigötur eða hrætt til undirgefni; (2) að konur séu opinber fórnarlömb samfélagsins og allt, sem gott þykir, er talið þeim til tekna, þar með talin góðverk karla, sem konur hafa snúið til réttrar trúar eða haft áhrif á; (3) að karlkyninu skyldi refsað, jafnvel saklausum einstaklingum þess, fyrir sekt gjörvalls karlkyns fyrr og síðar; (4) að kvenkyni skyldi bættur skaðinn, jafnvel einstökum konum, sem ekki verðskulda bætur, sökum níðingsháttar karlkynsins. Tveggja grundvallarviðhorfa gætir [í þessu sambandi]; tilgangurinn helgar meðalið og réttindi kvenkynsins eru einstaklingum þess æðri.“

Þessi boðskapur endurspeglast í dægurmenningunni, segja Katherine og Paul. Frásögnin er ævinlega á þá leið, (1) að dyggðum prýddar kvenhetjur skunda til verndar hinu góða í mannlífinu og vitaskuld sjálfum sér; (2) að sérhver karlhetja er skert á vits- eða geðsmunum og ill að innræti; (3) að konur eru fórnarlömb karla, þar til þær ná hefndum; (4) að þar til hið sanna eðli karla hefur verið afhjúpað, kunna þeir að virðast trausts verðir, töfrandi og góðgjarnir; (5) að „[k]vensöguhetjur eru ævinlega kvenfrelsarar eða konur tilbúnar til trúskipta í kjölfar vitundarvakningar um áföll í eigin lífi.“ [Samkvæmt kvenrannsókninni íslensku, sem ber heitið „Áfallasaga kvenna,“ er fimmtungur tæplega þriðjungs kvenna (fleiri fengust ekki til þátttöku) sjúkdómsgreindur með „áfallastreituröskun.“] (6) Vondar eða geðveikar karlsöguhetjur eru ýmist drepnar eða látnar gangast undir „skurðaðgerð.“ Aðrar karlhetjur eru á vetur setjandi að því tilskildu, að þær umhverfist til heiðurskvenna, þ.e. kvenna í karlmannslíki. Oft og tíðum er körlum minnihlutahópa hossað upp í þetta hásæti, svo lýðum megi kunnugt verða, að kvenfrelsarar berjist bæði gegn kyn- og kynþáttaskúrkum. (Það er reyndar tiltölulega nýtt í sögu kvenfrelsunarhreyfingarinnar. Kynþáttahatur og upphafning hvíta kynstofnsins var áberandi í árdaga hreyfingarinnar vestan hafs.)

Boðskap kvenfrelsunardægurmenningarinnar draga fræðimennirnir saman í þessu orðum: „[Þ]að er ekkert í fari karla sem slíkra, sem gott telst eða ... boðlegt. Því má þá aðeins umbera, að gerist þeir konur (við líkamlega geldingu) eða tileinki sér kvensál (við greindarfarslega eða andlega geldingu). Í hnotskurn; þá einungis er karl góður, sé hann nár eða kona. Hvað stendur eftir, þegar öll einkenni karlsins hafa verið upprætt eða brotin niður með orðum (deconstruct), annað hvort bókstaflega eða með öðrum hætti? Einungis það, sem festir konur og heiðurskonur í sessi (affirm). Í heimi hér er ekkert rými fyrir karlmenn í sjálfum sér.“

Vilja karlar slíkan heim? Vilja skynsamar, heilbrigðar konur slíkan heim? Er slíkur heimur hollur börnum okkar og barnabörnum?