Færsluflokkur: Bloggar
Fréttir af illri meðferð barna á stofnunum á vegum hins opinbera eða hjálparsamtaka, hafa dunið á okkur síðustu vikur og mánuði einkum frá Kanada, þar sem börn voru látin sæta hryllilegri meðferð, sem leiddi sum þeirra til dauða. Vistmenn hafa stigið á stokk og lýst allra handa ofbeldi, þ.m.t. kynofbeldi. Íslendingar eiga slíka sögu rétt eins og nágrannaþjóðirnar. Hér er rifjuð upp hryllingssagan af stúlknaheimilinu, Bjargi.
Aðdraganda er lýst í fyrstu áfangaskýrslu nefndar samkvæmt lögum nr. /26/2007 - nefnd um vist- og meðferðarheimili. Í þessari fyrstu skýrslu er fjallað um Heyrnleysingjaskólann, Vistheimilið Kumbaravog og skólaheimilið Bjarg, sem var í rekstri frá árinu 1965 til 1967. Formaður nefndarinnar var Róbert Ragnar Spanó (f. 1972), núverandi forseti mannréttindadómstóls Evrópu.
Í upphafi árs 2007 komu fram í fjölmiðlum frásagnir frá einstaklingum sem höfðu verið vistaðir sem börn á vistheimilum á vegum ríkis og sveitarfélaga og þá einkum frá einstaklingum sem höfðu verið vistaðir sem börn á vistheimilinu Breiðavík í Rauðasandshreppi sem rekið var af hálfu ríkisins frá árinu 1952 til ársins 1979.
Frásagnir þeirra einstaklinga sem komu fram í fjölmiðlum einkenndust af því að þeir hefðu þurft að sæta illri meðferð og ofbeldi á meðan á dvöl þeirra stóð, bæði af hálfu starfsmanna viðkomandi stofnana og af hálfu annarra vistmanna.
Um aðdraganda segir m.a. í skýrslunni: Skriður komst aftur á málefni unglingsstúlkna árið 1959 [sérstök lög voru sett um stúlkur, meðan á hernámi Breta stóð] þegar Hjálparnefnd stúlkna var sett á laggirnar. Í nefndinni sátu í upphafi Magnús Sigurðsson skólastjóri, Sigríður Sumarliðadóttir og Guðlaug Narfadóttir, sem var formaður nefndarinnar, en Auður Eir Vilhjálmsdóttir tók sæti Sigríðar haustið 1960. Hlutverk nefndarinnar var að leysa vandræði unglingsstúlkna með því að koma þeim fyrir á viðurkenndum meðferðarstofnunum erlendis og jafnframt að finna heppileg heimili hér á landi.
Á árunum 1959- 1968 hafði nefndin milligöngu um vistun 31 stúlku, þar af 19 í Danmörku, einnar í Noregi og 11 á einkaheimilum og húsmæðraskólum hér á landi. Hlutverk nefndarinnar breyttist og var ekki talið eins aðkallandi frá árinu 1965 er skólaheimilið Bjarg tók til starfa, en það var fyrsta heimilið sem var sett á fót hér á landi beinlínis til að vista stúlkur sem framið höfðu lögbrot eða voru á annan hátt á glapstigum, ef frá er talin tilraun sem gerð var með starfrækslu uppeldisheimilis fyrir stúlkur að Kleppjárnsreykjum í Borgarfirði á árunum 1942-1943 en sú starfsemi varaði stutt vegna mikils styrs sem stóð um starfsemi heimilisins.
Og áfram halda skýrsluhöfundar: Til viðtals við nefndina komu sjö konur sem vistaðar voru á skólaheimilinu Bjargi á starfstíma heimilisins. Frásagnir þeirra um upplifun af dvölinni voru mjög áþekkar og það vakti athygli nefndarinnar hversu samhljóða þær voru. Í frásögnum þeirra kom fram að þeim hafi liðið illa á meðan á dvölinni stóð sem m.a. hafi stafað af frelsisskerðingu sem var samfara vistinni, erfiðum samskiptum við starfsfólk og nefndarmenn í stjórnarnefnd heimilisins og illri meðferð eða ofbeldi sem þær greindu frá að hafa þurft að sæta.
Þar af greindu fimm frá því að hafa mátt þola kynferðislega áreitni af hálfu tiltekinna starfskvenna. Þá greindu þrjá konur frá því að hafa þurft að sæta einangrun á Upptökuheimilinu í Kópavogi og að sú dvöl hafi verið afar erfið. Allar konurnar greindu með neikvæðum hætti frá dvöl sinni á heimilinu og mátti greina töluverða reiði og biturleika er þær greindu nefndinni frá reynslu sinni.
Hvað varðar kynferðislega áreitni sem fyrrverandi viststúlkur greindu frá að hafa þurft að sæta af hálfu tiltekinna starfskvenna, meirihluti þeirra sem komu til viðtals við nefndina og meirihluti þeirra sem gáfu skýrslu fyrir dómi í upphafi árs 1968, telur nefndin að ekki verði fram hjá því litið að lýsingar á háttsemi starfskvenna eru nánast að öllu leyti sambærilegar.
Það er jafnframt niðurstaða nefndarinnar að sú framkvæmd í formi kerfisbundinnar ritskoðunar, sem fram fór á Bjargi, og fól í sér að samskipti viststúlkna við umheiminn voru að öllu leyti háð ákvörðunarvaldi og geðþótta starfskvenna, hafi í eðli sínu verið vanvirðandi og niðurlægjandi fyrir þær viststúlkur sem í hlut áttu.
Þetta er reyndar ekki hárnákvæmt, að umræða hafi fyrst hafist árið 2007, því árið 1967 hafði dregið til tíðinda: Sigurður Þór Guðjónsson segir frá þessu á bloggsíðu sinni. Þar að finna tilvísanir til viðtala við tvær skólaheimilisstúlkur í vikublaðinu, Ostrunni. Viðtölin leiddu til yfirheyrslna hjá lögreglu. Lengra komst málið ekki. Aldrei hefur nokkur verið sóttur til saka.
Sigurður Þór segir: Viðtalið er sögulega merkilegt vegna þess að það var eitthvert fyrsta tækifærið sem ungmenni, er segjast hafa orðið fyrir ofbeldi af hendi fullorðinna, hafa fengið til þess að segja sögu sína í fjölmiðlum. Stúlkurnar segja í viðtalinu um viðbrögð foreldra sinna um harðræðið á Bjargi:
"Þeir trúðu okkur aldrei þegar við sögðum þeim hvernig væri þar..." Og aðspurðar hvort þær hefðu aldrei kvartað í barnaverndarnefnd svöruðu þær: "Það þýddi ekkert". Sakadómur taldi eftir vægast sagt hlutdræga rannsókn ekki ástæðu til sérstakra aðgerða gegn stjórnendum heimilisins þrátt fyrir framburð stúlknanna, sem voru yfirheyrðar strax til að þær bæru ekki saman bækur sínar, en starfsfólk heimilisins hins vegar eftir margar vikur. Eiginlega var litið á stúlkurnar sem "sökudólgana" í málinu með þessum vinnubrögðum en slíkt viðhorf var algengt til kvenna sem t.d. kærðu nauðgun á þessum árum og er jafnvel enn.
Vistheimilinu var hins vegar lokað og það segir þá sögu að menn töldu að þar væri ekki allt með felldu. Það var aðferð samfélagsins á þessum árum til að díla við svona mál. Á þeim tíma gat enginn hugsað sér að stofna til málaferla um meinta lesbíska kynferðislega misnotkun. Menn hefðu bara ekki meikað það.
Það var aldrei í hámæli - en hér er rétt á það drepið í viðtalinu - að Bjarg hafði aðgang að einangrunarvistarklefa á Upptökuheimilinu í Kópavogi þar sem stúlkurnar voru látnar dúsa ef þær brutu alvarlega af sér. Þetta var ekkert á hjara veraldar eins og Breiðavík. Það var í Kópavogi.
Viðtal við ensk-færeysku stúlkuna, Jetta Marjun Grey, og umfjöllun um málið, er að finna í Þjóðviljanum (20. okt. 1967):
Jettu Marjun segist svo frá, að hún hafi átt í ástarsambandi við strák, þegar hún var fjórtán ára. Fjölskyldan hófst þá handa um að koma telpunni á heimili fyrir vandræðaunglinga, en fyrst var henni komið á spítala, þar sem hún var fyrst sett í spennitreyju og lokuð ein inni í klefa í fimm daga en síðan höfð með dauðvona gömlum konum í stofu.» Síðan var hún send á vegum ættingja í Hjálpræðishernum til Íslands til dvalar á Bjargi.
Fjórtán dögum eftir innlögnina á Bjarg reyndi hún að segja forstöðukonunni frá þungun sinni: En hún vildi ekki trúa mér, hún lamdi mig, við lentum í slagsmálum og svo sagði hún að ég væri ekki frekar ófrísk en hún sjálf. Um kvöldið blæddi hjá mér í klukkutíma.
Eftir fæðinguna neitaði Jetta Marjun tilmælum forstöðukonunnar um að gefa barnið: Svo var hringt í kvenlögregluna og þá lenti allt í slagsmálum. Ég rotaðist svolitla stund. Um kvöldið bað ég um að fá barnið, en var neitað og svo þorði ég ekki að sofna, en stóð alla nóttina á vakt frammi á gangi því ég var svo hrædd um að það yrði farið með það.
Þrautalendingin var sú, að móðirin í Færeyjum lagði að henni að sonurinn yrði sendur til Færeyja. Hún lofaði að hugsa vel um barnið. En síðar komst Jetta Marjun að því, að syninum hefði verið komið fyrir á upptökuheimili. Loforð um Færeyjaferð voru svikin fimm sinnum. Einnig var henni neitað um læknishjálp.
Starfskonur eru útlendar og hlýtur það að skapa viss vandræði. Kennararnir á Bjargi eru heldur ekki sérmenntaðir sem slíkir, - þeir eru «rétttrúaðir» nemendur í guðfræðideild Háskólans. Yfir öllu ríkir svo kvenlögreglan.
Þjáningasystir hinnar ungu móður segir í viðtali við DV (2. Feb. 2007): Starfskonurnar á Bjargi ætluðu að hafa drenginn hjá sér, en það var útilokað því hann grét stanslaust, enda vildi hann fá mjólk hjá móður sinni. ég kom að Marion [Jetta Marjun] sárlasinni í þvottahúsinu að þvo fötin af barninu. Ég spurði hana hvers vegna hendurnar á henni væru fjólubláar. Þá höfðu starfskonurnar ekki leyft henni að nota heita vatnið svo hún var að þvo fötin upp úr ísköldu vatni. Ég sat inni á herbergi hjá mér þegar ég heyrði grátinn í barninu og Marion. Þá var ein starfskonan mætt og tók barnið af Marion með valdi.
Móðursystir Jettu Marjun, Matthildur Hafsteinsdóttir, sem tók þátt í því að undirlagi Gísla Gunnarssonar, sagnfræðings, að nema frænku sína á brott og koma í skjól hjá foreldrum Ragnars Stefánssonar, hefur skýrt frá reynslu sinni, m.a. skilningi sínum á hlutverki Auðar Eir Vilhjálmsdóttur (f. 1937), sóknarprests, m.a. þegar sonur Jettu Marjun var frá henni tekinn.
Það var ekki hægt að gera ljótari hlut en þann að taka nýfætt barn af móður. Það gerði kona sem er prestur og rekur sérstaka Kvennakirkju. Mig hryllir við þessu . Bjarg var ekki stúlknaheimili. Það var fangelsi fyrir saklaus börn.
Hver er þáttur Auður Eir? Þegar blaðamaður DV, reyndi að inna hana eftir því, svaraði hún: Það er langbest að lifa lífi sínu í sátt við góða veðrið. Þú verður að finna þitt hjarta og hvernig það slær.
Í ævisögu sinni, Sólin kemur alltaf upp á ný, segir hún aftur á móti: [M]ér sem fleirum þótti vanta hér skólaheimili fyrir stúlkur svo að þær fengju tíma til að átta sig á því sem hafði farið úrskeiðis í lífi þeirra, þar sem þær kæmust inn í reglulegt nám, tækju próf og héldu sína góðu leið í lífinu. Ég var lögreglukona þegar þetta var og þótti úrræðin sem þeim stúlkum buðust ekki mikil en að þau yrðu og gætu verð meiri. Endalok heimilisins voru ekki flókin; þau réðust einfaldlega af upplognum sögum. Við höfðum verið rænd tiltrúnni; við hefðum aldrei getað haldið áfram og okkur hefði aldrei dottið það í hug.
Á heimasíðunni vantru.is segir, að hún hafi frá árinu 1962 verið hermaður í Hjálpræðishernum og leiðtogi í æskulýðsstarfi hans. Frá árinu 1960 átti hún sæti í Hjálparnefnd stúlkna og um svipað leyti hóf hún störf hjá kvenlögreglunni. Sumarið 1967 var Auður skipuð skólafulltrúi á Bjargi. Starf hennar sem skólafulltrúa fólst í því að fá kennara til starfa og skipuleggja kennsluna en sem nefndarmaður í stjórn heimilisins hafði hún eftirlit með heimilinu sem slíku. Auðar kenndi kristinfræði og önnur fög á heimilinu.
Auður Eir er merk kona eins og þessi lýsing úr guðfræðingatali Björns Magnússonar ber með sér: Stúdent frá Verzlunarskóla Íslands 16. júní 1956. Cand. theol. frá HÍ. 31. janúar 1962. Námsferð um Noreg sumarið 1964. Sótti námskeið. Sótti námskeið Alkirkjuráðsins í Strassborg í september 1973 og var við guðfræðinám í guðfræðideild mótmælenda í háskólanum þar. Ýmiss konar nám í tengslum við sálgæslu. Sett sóknarprestur í Staðarprestakalli í Súgandafirði 24. september 1974 og gegndi prestsþjónustu þar til 1. október 1975. Skipuð sóknarprestur í Kirkjuhvolsprestakalli frá 15. desember og fékk lausn frá því embætti 31. desember 1998. Starfaði sem sérþjónustuprestur frá 1999 til starfsloka. Starfaði í lögreglunni í Reykjavík með háskólanámi og til ágústmánaðar 1972. Átti sæti í æskulýðsráði ríkisins, vann á gæsluheimilinu Bjargi og margt fleira, s.s. vann að stofnun kvennakirkjunnar.
Auður Eir og kynsystur hennar berjast fyrir breytingum á kirkjunni. Hún segir í viðtali við Morgunblaðið árið 2004: Ég get nefnt þær breytingar sem við sem styðjum kvennaguðfræði viljum sjá. Í Kvennakirkjunni eru breytingar í helgihaldi og málfari, því við viljum að talað sé málfar beggja kynja, enda er um það rætt í jafnréttisáætlun kirkjunnar að konur séu ávarpaðar í kirkjunni jafnt sem menn. Sú hefur ekki orðið reyndin."
https://www.stjornarradid.is/media/forsaetisraduneyti-media/media/Skyrslur/2009-09-afangaskyrsla1-konnun-barnaheimila.pdf
Fréttastofa RÚV fyrir þig, er hið nýja slagorð fjölmiðlis okkar allra. Og hún er svo sannarlega fyrir mig. Fréttastofan minnir mig nánast daglega um fárið í veröldinni. Stundum gleður hún þó með myndskeiðum af sætum pöndum og svoleiðis.
Í nýsýndum kvöldfréttum átti fréttakona stofunnar leið í Þjóðleikhúsið, sem í þriðja sinn reynir að setja á svið Rómeó og Júlíu William Shakespeare. Rómeó leitar frelsis frá sjálfum sér, karlmennsku sinni, og Júlía losar sig úr læðingi samfélagkúgunar. Í frétt RÚV virtust þau kynlaus eins og Alþingismenn segja okkur öll vera.
Í öðru verki Shakespeare veltir Hamlet vöngum yfir því, hvort eitthvað sé bogið við danska ríkið. Mér er ekki örgrannt um, að svo gæti verið um það íslenska líka. Nær daglega flytur RÚV mér fréttir af vondum körlum. Stundum sækir fréttastofan fréttirnar í fréttaveitur út í hinum stóra heimi, stundum býr hún þær til sjálf. Sú minnistæðasta fjallaði um gamlan, indverskan karl (barnaníðing), sem lagt hafði hönd á hné unglingsstúlku. Sömuleiðis er mér í fersku minni fréttin um konuna í Austur-Afríku, sem átti vinkonu, sem hafði samband við félagsráðgjafa, hverri hún trúði fyrir, að landamæravöður hefði viljað eiga við sig kynlíf. Annars slyppi hún ekki yfir landamærin. Kúgun kvenna tekur á sig ýmsar myndir eins og fréttastofan minnir okkur kyrfilega á.
Sérgrein fréttastofunnar er me-too byltingar. Einni þeirra ýtti RÚV úr vör fyrir nokkrum dögum. Það er engu líkara en nú hafi RÚV látið hendur standa fram úr ermum og hrundið af stað hallarbyltingu. Steinunn Gyðu- og Guðjónsdóttir, forustukona Stígamóta, og Hanna Björg Vilhjálmsdóttir, forkona hjá Kennarasambandi Íslands, helstu viðmælendur RÚV, stjórna því nú í raun, hvaða leikmenn veljast í karlalandsliðið í knattspyrnu.
Það er því von, að aumingja landsliðsþjálfarinn sé ringlaður. Hann biður um skýrar línur frá einhverjum um, hvað hann megi og ekki. Trúlega fellur það raunverulega í skaut kvenfrelsunarrannsóknarréttinum, sem nú hefur verið skipaður undir forystu kvenfrelsara úr HÍ, starfandi hjá Reykjavíkurborg. Sú réð umsvifalaust fyrrgreindar þjáningasystur að réttinum.
Kvenréttindafélagið hefur verið út undan upp á síðkastið, en bætti nú um betur og hélt ráðstefnu um ofbeldi í íþróttahreyfingunni. Þar lét ljós sitt skína enn einn ofbeldisfulltrúinn. Sá er á mála hjá íþróttafélögum í Reykjavík. (Væntanlega fjármagnaður af útsvarsgreiðendum.) Vitaskuld er um að ræða konu. Óvíða er kynjaskekkjan meiri en í jafnréttis- og ofbeldisiðnaðinum. Hún kallaði eins og heilbrigðiskerfið og öll hin kerfin á meira fé, enda hefur Drífa Snædal hjá ASÍ, látið þau boð út ganga, að nóg sé til.
Hér yrði um að ræða frekari vaxtarbrodd í ofbeldisiðnaðinum, sem fitnar eins og púki á fjósbita og ríkistjórn Katrínar Jakobsdóttur styrkir til að efla atvinnu í landinu. En samkeppnin grimm. Rauði krossinn hefur nú haslað sér völl á 112 og Barnheill, sem bara vill bjarga stúlkum á flótta, sækir fram völlinn. Þessi nýju fyrirtæki auglýsa grimmt í RÚV. Á meðan starfa á markaðnum fyrirtæki, sem allir þekkja eins og Ofbeldishlíðarnar tvær fjöldi jafnréttis- og ofbeldisfulltrúa hjá sveitarfélögum, ráðuneytum, fyrirtækjum og stofnunum, að ógleymdu Kvennaathvarfi og Stígamótum. Síðastnefnda fyrirtækið gefur nú vondum körlum kost á að kaupa sér ofbeldisaflátsbréf á þrjár milljónir. (Ég fengi líklega ellilífeyrisþegaafslátt, enda í gamalmennafélaginu og FÍB.)
Það er engu líkara, en þjóðinni sé meira eða minna raunstjórnað af bágstöddum konum. Það er svo sem skiljanlegt, að forseti lýðveldisins skjóti þeirri hvatningu inn í viðtal um hræðilegt ofbeldi karla í íþróttum, að þeir skyldu ekki að vera fávitar, jafnvel þótt það sé ekki erfðasynd að vera karlmaður og hafa gaman að fótbolta.
Bakraddirnar syngja stjórnmálamenn, sem biðja um aðdáun okkar, hollustu og stuðning, til að veita okkur forsjá. Vígorð þeirra og loforð er varla unnt að heimfæra á aðgreindan flokk. Nýjabrumið felst í því að senda ávísanir í anda ferðagjafarinnar; hlutdeild í rekstrarafgangi ríkissjóðs eða bara sextíu þúsund eða svo handa börnum í þroskaleit. (Vonandi gæta þau sig á karldjöflunum.)
Gömlu vinnuklárarnir fá loðin loforð eins og venjulega, nema þá helst hjá Sjálfstæðisflokknum, sem nú kallar sig land tækifæranna. Hann ætlar um síðir ætlar að hrista af sér slenið og líka upp í ellilífeyrismálunum. Glúmur ætlar hins vegar barasta að rífa kjapt og hlífa engum.
Ég er örmagna orðinn, geng til náða senn (ef ég finn náttfötin) og læt mig dreyma um fyrirheitna Grýlu eða gyðjuveldið. Ég vona, að Katrín mikla vitrist mér. Það fer ævinlega vel á með okkur í draumi. Góða nótt! (Skrifað að kvöldi 4. sept. 2021.)
Fyrir nokkrum árum síðan var samþykktur í Stóra-Bretlandi (SB) eftir kröfu frá heimilisofbeldisiðnaðinum lagabókstafur þess efnis, að ofríki (coercive control) í nánum samböndum skyldi refsivert. Það sama á sér stað í Ástralíu. Skilgreiningar hugtaksins eru færðar út að kunnuglegum hætti kvenfrelsara. Kvenfrelsararnir, sem reka heimilisofbeldisiðnaðinn, færa sig enn upp á skaptið. Fyrir þinginu liggur nýtt frumvarp um heimilisofbeldi (Domestic Abuse Act 2021). Þar eru börn komin í aðalhlutverk og víkja fyrir konum í fórnarlambshlutverkinu en þó ekki alveg. En eins og flestum mun kunnugt eru konur og börn einatt spyrt saman í frelsisstríði kvenna gegn körlum.
Svo illa vill til, að flutningsmenn frumvarpsins virðast líta á foreldrisfirringu (parental alienation) sem ofríki. Þetta virkaði eins og bjúgverpill í viðleitni kvenfrelsara til að sveigja löggjöfina að hugmyndafræði sinni um kúgun og ofríki karla eða feðra. (Menn fá höfuðverk við högg bjúgverpils.) Þetta tiltæki frumvarpshöfunda olli miklu fjaðrafoki, því kvenfrelsurum er vel kunnugt um, að slíkt athæfi foreldris, þ.e. að beita börn allra handa ofbeldi til að skaða samband þeirra við hitt foreldlrið, er sérgrein mæðra.
Það stóð ekki á sígildum viðbrögðum; undirskrifalistum, fórnarlambsyfirlýsingum, mótmælagöngum, þrýstingi á þingmenn, vísindarannsóknum og áróðurshernaði í fjölmiðlum. Margir eiga spón í þeim aski sem kvenfrelsunaráróður og ofbeldisiðnaðurinn er. Ein þeirra er Charlotte Proudman, mannréttindalögfræðingur, sem hefur lifibrauð sitt af að vernda konur og stúlkur. Hún skrifaði í The Guardian í júlí síðastliðnum, grein með titlinum: Óorði komið á lagaklæki, sem stofna börnum í Sameinaða konungsdæminu í hættu (The discredited legal tactic putting abused UK children in danger).
Charlotte beinir spjótum sínum að hugtakinu um foreldrisfirringu eins og alsiða er í umfjöllun kvenfrelsara um málið. Hún segir m.a. Hinn varhugaverði merkimiði, foreldrisfirring, ógnar öðru fremur trúverðugleika fórnarlamba heimilisofbeldis og raust barnanna. Hann ljáir rándýrunum gildi, völd og stjórn. Sérhver réttur, sem leggur blessun sína yfir óstuddar fullyrðingar um foreldrisfirringu, gæti allt eins verið að samþykkja misnotkun.
Charlotte er eins og þeim fræðingum, sem telja ásakanir um foreldrisfirringu nær eingöngu fram settar af feðrum, sem misnota börn sín, mjög í mun að gera lítið úr verkum Richard Gardner (1931-2003) og jafnvel ófrægja hann, sbr.: Doktor Richard Gardner, norður-amerískur barnageðlæknir, mótaði hugtakið [foreldrisfirringu] og gaf út á eigin forlagi fjölda bóka um foreldrafirringareinkennið á níunda áratugi síðustu aldar. Hann bar vitni í rúmlega fjögur hundruð deilumálum um forsjá, þar sem hann dró í efa ákærur um heimilisofbeldi eða misnotkun barna, og mælti með því, að heimilisfesti barns yrði færð frá einu foreldri til annars. Hann trúði því, að níutíu af hundraði mæðra, sem ásökuðu föður um kynofbeldi, væru lygarar, sem heilaþvægju börn sín. [Aukin heldur hélt Richard því fram] að barnaníð sé algengt og viðurkennt í raun meðal milljarða manna. (Efnislega er þetta rakinn þvættingur, sem ég hirði ekki um að elta ólar við.)
Meira af svo góðu: Megan Mitchell er ástralskur sálfræðingur, af svipuðu sauðahúsi og Charlotte. Við vitnaleiðslur Umboðsmanns barna í Ástralíu (Australian National Childrens Commissioner) um skilyrði umgengni (conditions of access) lætur hún m.a. hafa eftir sér: Að mínum dómi er um að ræða ansi klikkaða kenningu. Ég held, að henni hafi verið hafnað. Það eru engar vísbendingar um, að hún eigi við rök að styðjast. Náunginn, sem sauð hana saman [trúði því] að ástundun blóðskammar [kynlífs með afkvæmi sínu] mætti lækna með því að gefa móðurinni titrara.
Það gleymist oft og tíðum í umræðunni, að fyrirbærið sé ekki nýtt undir sólinni. Lögfræðingar hafa bollalagt um það við dómsuppkvaðningar frá því í byrjun nítjándu aldar og vangaveltur um foreldrisfirringu sjást í fræðilegi umræðu samfélags- og heilbrigðisvísinda aftur til seinna heimsstríðs. En hins vegar er sjálf nafngiftin á ábyrgð Richards. Fyrirbærið, þ.e. eitrun barnshugans gagnvart öðru foreldra sinna, hefur gengið undir ýmsum nöfnum, misbeinskeyttum, í umræðu síðustu, mörgu áratuga svo sem: barn sem fórnarlamb tengslaálags foreldra (child affected by parental relationship stress), trúnaðarbrestur (loyalty conflict), þríhyrningsfirring (triangulation), afbrigðileg þríhyrningsfirring (perverse triangle), klofningur (splitting), foreldrisógnarheilkenni (threatened parent syndrome), sjálfsástarmein (narcissistic injury), heilaþvottur (brainwashing) og meinfýsiforeldrisheilkenni (malicious parent syndrome).
Skoðanir Richards eru eitur í blóði kvenfrelsara, sem hanga eins og hundar á roði á þeirri trú, að mæður séu upp til hópa dygðadjásn, sem ekkert illt geti búið í, allra síst gegn börnum sínum. Þeir tala í þessu sambandi um móðurréttinn og móðureðlið. Því er það skiljanlegt, að þeir vilji hugtakið feigt, sérstaklega í réttarsölum. Það fór sum sé skelfingarhrollur um þá, þegar hugtakið ógnvænlega birtist í frumvarpi til laga um ofríkishegðun í garð barns. Charlotte gefur rannsóknum og fræðimennsku, þar sem umfjöllun er henni á móti skapi, einkunnina vísindasorp (junk science). Þetta minnir óneitanlega á umfjöllun Sigrúnar Sifjar Jóelsdóttur, sálfræðings, hér heima, og sálufélaga hennar í félagsskapnum, Lífi án ofbeldis.
Charlotte vísar til vísindagreinar, máli sínu til stuðnings. Um er að ræða tölfræðilegt yfirlit lögfræðingsins, Julie Doughty og félaga frá 2018. Rannsóknin var unnin á vegum CAFCASS CYMRU, sem er stofnun á vegum velsku stjórnarinnar. Stofnunin sinnir málefnum barna og fjölskyldna í réttarkerfinu með hagsmuni barna í brennidepli.
Það er sum sé um að ræða rannsóknayfirlit: Yfirlit rannsókna og framkvæmd dóma í sambandi við foreldrisfirringu (Review of research and case law on parental alientaiton. Rakin er (hin furðulega) þræta um það, hvort um sé að ræða heilkenni (syndrome) eða ekki. Parental alienation er víða notað í Bandaríkjum Norður-Ameríku (BNA), en í SB er fyrirbærið fremur kallað svarinn fjandskapur (implacable hostility).
Í yfirliti sínu styðjast höfundar við kunna skilgreiningu á foreldrisfirringu: Þegar um er að ræða ástæðulausa höfnun barns á foreldri, meðan það binst hinu í sameiginlegri, stækri andúð í garð þess firrta. Slíkt á sér stað, þegar gjörðir firringarforeldrisins (að yfirlögðu ráði eða án ásetnings) hleypa í uppnám tengslum við hitt foreldrið.
Við rannsóknina var víða leitað fanga; í gagnabönkum, sem tóku til vísindalegra greina (frá árinu 2000), í fræðigreinum og stefnumarkandi álitsgerðum, skrifum á gráu svæði; ábendingum um heimildir; ásamt handvirkri leit í vísindatímaritum og leit á veraldaravefnum. Þetta eru skringileg vinnubrögð, þar sem mörgu er agað saman. Það eru þegar til öflugir gagnagrunnar vísindalegra rannsókna á efninu bæði fyrir og eftir árið 2000. Þau tímamörk gætu átt skýringu í því, að kvenfrelsarar hafa tvo síðustu áratugina beint spjótum sínum af offorsi að umræddu hugtaki.
Höfundar benda á, að ekki sé um að ræða tæmandi skoðun á birtu efni, heldur viðleitni til að auðkenna og meta vísindalega vitneskju. Eins og venjan er, benda höfundar á, að verulega skorti á gildar vísindarannsóknir, að tiltölulega fáir höfundar láti ljósið skína á þessum vettvangi.
Í niðurstöðu höfunda er bent á, að deilt sé um hugtakið, enda þótt ofangreind skilgreining virðist almennt viðkennd og að mörgu sé að huga í því sambandi, því ástæður firringar séu margvíslegar. Og enn er bent á nauðsyn betri rannsókna. Höfundar segja: Aftur á móti er hugtakið, foreldrisfirring, eins því var beitt af Gardner, að miklu leyti gjaldfellt eða slípað til, þegar til þess er vísað í fræðilegri umræðu í BNA. Höfundar telja sjaldgæf þau tilvik, þar sem foreldri mengar huga barns síns gagnvart hinu foreldrinu. Það telja þeir tilfinningalega misnotkun. Þeir segja enn fremur: Yfirlit þetta leiðir í ljós, að vegna skorts á traustum gögnum, sé vitnisburður um foreldrisfirringu takmarkaður.
Að þessu sögðu og á grundvelli annarra forsendna við rannsóknina, kemur óneitanlega á óvart, að höfundar skuli fullyrða, að foreldrisfirring sé sjaldgæf. Rannsókn þeirra gefur ekki tilefni til slíkra staðhæfinga. Skiljanlegri væri sú viðleitni, að leitast við að slá hlutfallsmáli á þau tilvik á grundvelli skoðaðra rannsókna - þar sem foreldri eiginlega eitrar huga barns gagnvart hinu við skilnað, t.d. sem hlutfall allra skilnaðarmála eða hlutfall eiginlegrar foreldrafirringar í hlutfalli við ásakanir um slíkt.
En hin stóru orð greinarhöfundar í Guardian á þá leið, að hugtakið foreldrisfirring sé úr lausu lofti gripið, er ekki staðfest í umræddri vísindagrein. Þar eru í aðalatriðum rakin þau augljósu sannindi, að grandvarlega skuli meta í hverju tilviki, hvort foreldrisfirring eigi sér stað. Þar eru einnig bent á, að fagmenn greini á, og að frekari rannsókna sé þörf, en það er staðlað stef við nær allar vísindarannsóknir.
Charlotte lætur hjá líða að nefna aðrar heimildir og staðreyndir, t.d. þá, að vísindaleg umfjöllun um foreldrisfirringu vex stöðugt. Í Foreldrisfirringaragnagrunninum (Parental Alienation Database) eru nú vel á annað þúsund tilvísanna. Það kemur að vísu ekki á óvart, því staðreyndir eiga það til að þvælast fyrir hugmyndafræði kvenfrelsaranna. Annan gagngrunn er að finna á heimasíðu samtakanna, Eeny-Meny-Winey-Mo, sem berjast gegn foreldrisfirringu. Eftirfarandi orð norður-ameríska sálfræðingsins, Richard A. Warshak, eru einkunarorð félagsskaparins: Í viðleitni okkar til að vernda börn gegn líkamlegri og kynferðislegri misnotkun, getum við ekki lokað augunum fyrir hinni duldu þjáningu barna, sem beitt eru þrýstingi til að taka afstöðu í þrætu foreldra sinna.
Um staðhæfingu Charlotte þess efnis, að í BNA hafi hæstiréttur dæmt heilkennið ógilt, þar eð það eigi rætur í mjúkvísindum (soft science), segir starfsbróðir hennar frá BNA, Robert Franklin: Staðhæfingin er ekki einungis villuljós heldur fáránlegt sem slík. Könnun á dómsmálum og áfrýjunarmálum í BNA á árunum 1985 til 2018 leiðir í ljós rúm elleftu hundruð mál, þar sem sannindamerki um foreldrisfirringu voru lögð fram. Þar að auki voru þau talin hafa efnislegt sönnunargildi, hafa við rök að styðjast, [vera] lögmæt og umræðugild, samkvæmt áliti dómstólsins. Hver dómstóll á fætur öðrum hefur með skírskotun til staðla [um gildi vísindalegs vitnisburðar] eins og Frye eða Daubert, leyft [umfjöllun] um sönnunarmerki foreldrisfirringar.
Það væri ekki úr vegi að ljúka þessum pistli með orðum Richard Gardner sjálfs: Trúa mín er sú, að í langflestum tilvika, þegar fram eru settar ásakanir um kynmisnotkun barna, hafi þær við rök að styðjast. Það er við margvíslegar aðstæður, að ásakanir um kynofbeldi koma fram - eins og gegn barnapíum, prestum, skátaforingjum, kennurum, ókunnugum, og í forsjárdeilum. Mismunandi sannleikslíkindi gilda fyrir sérhverjar aðstæður. Það er í forsjárdeilum, hygg ég, að yfirgnæfandi fjöldi ásakanna sé ekki á rökum reistur. Í vísindaritum má finna stuðning við þessa hyggju. Þetta er einn vettvangur margra og þó að falskar ákærur í forsjárdeilum séu algengar, nema þær einungis litlu broti, þegar þær eru skoðaðar undir einum hatti. Þegar öll kurl koma til grafar, er trúa mín [sem sé] sú, að langflestar ásakanir um kynmisnotkun á börnum séu sannar.
https://www.theguardian.com/commentisfree/2021/jul/21/abused-uk-children-family-courts-parental-alienation
Á lokadegi ágústmánaðar bauð RÚV upp á prýðilega dagskrá, þar sem leiðtogar stjórnmálaflokkanna kynntu stefnu sína og flokkanna. Þannig er eins áður í pottinn búið, að landsmönnum er boðið upp á það gervilýðræði, sem í flokkakosningu felst. Hver og einn Alþingismaður á það við samvisku sína, hvað hann segir og gerir á Alþingi. Íslenska flokkakerfið hefur verið vettvangur siðspillingar, velgjörða og hyglina, í áratugi, enda ber stjórnsýslan (framkvæmdarvaldið) og dómskerfið því vitni.
Ég beið þess í ofvæni, hvort einhverjum leiðtoganna hefði vitrast sú stjórnmálasýn, að gera gangskör að því að auka sjálfsvald fólks í bága við þá forsjárhyggju, sem liggur eins og rauður þráður um flokkana og rimpar þeim hugmyndafræðilega saman. Allir eru sammála um, að það sé þeim falið að kunna fótum landsins barna forráð, enda eru þeir uppteknir við það á bærilegum launum að semja hinar og þessar stefnur eins og skólastefnu, lýðheilsustefnu og fjölskyldustefnu. Í því efni var grátbroslegt að heyra frá formanni áberandi kvenfrelsunarflokks, að hann ætlaði að efla fjölskylduna. Það ætti að vera fólgin greinileg mótsögn í því.
Samstaðan um forsjána birtist skemmtilega í orðaskiptum fulltrúa Sjálfstæðisflokks (dulbúinn jafnaðarmannaflokkur með séríslensku yfirbragði) og Sósíalistaflokks (sem er yfirlýstur jafnaðarmannaflokkur, þó ekki þrunginn byltingaranda) um heilbrigðismál. Sá frjálslyndari þeirra vill leggja á mig skatt til að versla síðar fyrir hann þá heilbrigðisþjónustu í einkageiranum, sem læknar hjá hinu opinbera kynnu að skilgreina hyggilega eða nauðsynlega. Sósíalistaflokkurinn (og Vinstri-græn) vill gera það sama, en þó ekki versla fyrir mig hjá einkaaðiljum. Hann bíður líklega ekki í grun, hvað mér leiðast biðraðir og heimska.
Ég hef lengi velt vöngum um árangurinn af starfi ríkisstjórnarinnar. VG telur það helst til afreka að hafa fengið þingheim til að samþykkja kvenfrelsunar- og hinsegin lög um tilurð kynleysunnar. Framsóknarflokkurinn hefur unnið þarfaverk, þ.e. að leggja niður stjórnmálamannakjörnar barnaverndarnefndir og stækka umdæmi þeirra. En því miður fylgdi engin alvöru umræða um barnavernd og þá laumulegu stjórnarstefnu, að færa ábyrgð og völd í sífellt meira mæli frá foreldrum til sérfræðinga opinberra stofnanna og skrifræðis.
Hver eru afrek ríkisstjórnarinnar í atvinnu- og fjármálum? Hún valdi þann kost (einfalda smithugsun) í veirufárinu, sem skaðskemmdi atvinnulífið. Lækningin var umtalsverð lántaka til að bjarga því, sem bjargað varð. Ríkissjóður stendur rammskakkur eftir. Hin nýja þula í ríkisfjármálum er einföld; eyða sig út úr fjárhagsvandræðum, m.a. með hinni fáránlegu ferðagjöf (endurgreiddur skattur) og stuðningi við hin og þess fyrirtæki, risafyrirtæki jafnt sem sprotafyrirtæki. Ofbeldisiðnaðurinn var einnig studdur til að bæta hag kvenna og skapa kvenfrelsurum atvinnu.
Stjórnmálamenn eru oft og tíðum spaugsamir. Aðalskemmtiatriði kvöldsins var sjálfsánægja ríkisstjórnarflokkanna með árangurinn í efnahagsmálum. Það gengur nefnilega miklu betur, en hefði verið hægt að hugsa sér að gengi.
Ég hafði einnig átt von á því að heyra um fjölmiðlastefnu, sérstaklega með tilliti til RÚV. Ekki bofs! Undir lok þáttarins var ég farinn að örvænta. Ætluðu leiðtogarnir ekki að nefna jafnrétti á nafn heldur. En umræða um þann grip snýst iðulega um hlutföll, þegar hallar á konur, og kynferðislegt ofbeldi af hálfu karla stöðugt og hvarvetna.
En eins og oft áður kom Katrín mér til bjargar eitilhörð að vanda: Af því að það hefur ekki verið spurt um jafnréttismál, þá er það þannig, að við verðum að halda áfram að berjast gegn kynbundu og kynferðislegu ofbeldi og áreitni. Umræða dagsins [aðför RÚV að Knattspyrnusambandi Íslands á rásmarkinu] segir okkur það, umræða síðustu fjögurra ára hefur sagt okkur það. Það er búið að gera margt; réttarbætur, forvarnaráætlanir og fleira. En þetta er auðvitað algerlega óásættanlegt.
Ég er 45 ára, ég er búin að horfa upp á þetta alla mína ævi, og vil sjá meiri árangur á minni ævi. Þess vegna ætla ég að halda áfram að berjast fyrir því, að þetta verði forgangsmál í stjórnmálunum og rati alltaf á dagskrá í öllum umræðuþáttum fyrir allar kosningar. [Hún gerir þetta reyndar á fundum á alþjóðavettvangi eins og NATO.]
Þáttur Katrínar í kvenfrelsun Íslendinga verður seint ofmetin. Hún er dugnaðarforkur á því sviði sem öðrum. Á stjórnmálaferlinum hefur hún markvisst unnið að því að koma fyrir í stjórnkerfinu kynsystrum sínum með sömu meinloku og hún sjálf, þ.e. að kven(eðlis)væða íslensk samfélag. Nú er svo sannarlega lag, því kyni er, lögum samkvæmt, úthlutað. Úthlutunarráðið, sem vafalítið er í burðarliðnum í einhverri mynd, mætti skipa kvenfrelsunarsystrum. Það yrði enn þá eitt víghreiðrið.
Katrín hefur í ráðuneyti sínu stofnað enn eitt verkfæri til áróðurs og kvenfrelsunaráhrifa, stjórnsýslueiningu, sem eins og hliðstæð fyrirbæri í stjórnsýslunni, lýtur stjórn sérvalins kvenfrelsara. (Þó ekki Höllu Gunnarsdóttur í þetta sinn. Hún er flúin á vit þjáningasystur sinnar í ASÍ.)
Svokölluð jafnréttismál hafa verið ofarlega á baugi hjá fráfarandi (um stund) ríkisstjórn. Í viðbót við eflingu ofbeldisiðnaðarins var mee-too sefasýkin gerð að nokkurs konar stjórnarstefnu. Meira að segja hinn hógværi, Sigurður Ingi (sem sífellt líkist meira forvera sínum, Ólafi Jóhannessyni, heitnum) skrifaði undirsátum sínum og skipaði þeim að sitja á stráki sínum; þeir mættu alls ekki áreita konur.
Það má Katrín eiga, að hún fer aldrei í grafgötur með meinloku sína: samt er það svo að hér á Íslandi bárust lögreglu um níu hundruð tilkynningar um heimilisofbeldi á síðasta ári og fjöldi kvenna og barna þurfti að leita ásjár Kvennaathvarfsins. [Þær hörfa alla vega ekki í karlaathvarf, því það vill Katrín í nafni jafnréttis ekki styrkja með skattfé.]
Við höldum glugganum opnum, eins og lagt var til með yfirskrift tilraunaverkefnis Lögreglunnar á Suðurnesjum á sínum tíma, en það verkefni hefur nú orðið að fyrirmynd fyrir verklag lögreglu í heimilisofbeldi, ekki aðeins hér á landi heldur víða um heim. [Þ.e. að fjarlægja karl af heimili sínu og stinga honum í tukthús, kvarti húsfreyja um ofbeldi af hans hálfu eða aðrir, nágrannar, vinkonur.]
Ofbeldi gegn konum er bæði orsök og afleiðing misréttis kynjanna. #églíka eða #metoo bylgjan afhjúpaði, einu sinni enn, kerfisbundna áreitni og misrétti gegn konum í öllum lögum íslensks samfélags.
Ég er stolt af því að tilheyra pólitískri hreyfingu, Vinstri hreyfingunni grænu framboði, sem hefur um langa hríð haft kvenfrelsi sem einn af hornsteinum sinnar stefnu. Þessar áherslur hafa ratað inn í ríkisstjórnarsamstarfið og get ég meðal annars nefnt að aðgerðaáætlun um úrbætur í meðferð kynferðisbrota hefur verið fjármögnuð að fullu og Istanbúl samningurinn var fullgiltur sl. vor. [Samningur á vettvangi Evrópu um afnám alls misréttis gegn konum, sem leiddur er í lög á Íslandi, þ.e. konur eru lagalega skilgreindar sem fórnarlömb karla.]
Stýrihópur á mínum vegum vinnur að heildstæðum úrbótum að því er varðar kynferðislegt og kynbundið ofbeldi en þar á meðal stendur til að taka forvarnarmál föstum tökum og að móta stefnu um stafrænt kynferðisofbeldi. Það er jafnframt mín von að þegar jafnréttismálin verða flutt í forsætisráðuneytið sem mun gerast nú um áramót getum við nýtt samhæfingarafl forsætisráðuneytisins til að efla jafnréttismálin enn frekar þannig að öll ráðuneyti og allar stofnanir ríkisins séu meðvitaðar um sinn þátt í að stuðla að jafnrétti, frekar en að viðhalda misréttinu.
Um me-too bylgjuna segir Katrín: Bylgjan afhjúpaði faraldur kynferðislegrar og kynbundinnar áreitni og ofbeldis sem konur þvert á samfélagið og heiminn hafa þurft að þola. Við skuldum öllum þessum konum, konum sem ekki gátu sagt frá, og framtíðarkynslóðum, að skapa stefnu og þrýsta á breytingar þannig að sá raunveruleiki sem afhjúpaður var í #metoo verði fljótlega eitthvað sem lesið verði um í sögubókum. Katrín ítrekar:
Félagslegar og samfélagslegar breytingar hafa aldrei orðið án baráttu. #metoo krefst þess að við höldum áfram að spyrja erfiðra og ágengra spurninga vegna þess að kynjamisrétti, sem tengist öðru misrétti, er eitt stærsta og þrálátasta böl okkar tíma. Aðeins með því að halda samtalinu gangandi og þrýsta á breytingar til batnaðar getum við færst nær samfélagi jafnréttis. Hér mælir karldjöflatrúarmaður af innstu sannfæringu.
Katrín hefur lengi þjáðst af vandlætingu í garð knattspyrnuhreyfingarinnar. En hún er af mörgum kvenfrelsurum talin eitt af höfuðvígjum eitraðrar karlmennsku. Það ríður á að afeitra og kvengera. Þegar Katrín var ráðherra menntamála ávítaði hún hreyfinguna eins og Lilja Alfreðsdóttur nú. Svo hljómar frétt Vísis frá því í nóvember 2009:
Fjármálastjóri KSÍ á strípibúllu, með kreditkort sambandsins á lofti, skilur eftir blett segir menntmálaráðherra, Katrín Jakobsdóttir. Hún fundaði með yfirstjórn íþróttahreyfingarinnar í dag.
Stjórn Knattspyrnusambands Íslands ákvað að ekkert yrði aðhafst í máli Pálma Jónssonar, fjármálastjóra félagsins, vegna eyðslu hans upp á um 3 milljónir króna á þáverandi gengi á nektarstað í Sviss árið 2005. Greitt var fyrir næturskemmtunina með kreditkorti í eigu KSÍ. Menntamálaráðherra, sem einnig er ráðherra íþróttamála, kallaði eftir útskýringum á málinu og fundaði með formanni og framkvæmdastjóra Íþrótta- og ólympíusambands Íslands í dag. Þar var málið útskýrt og beðist velvirðingar á því. Menntamálaráðherra tekur þeirri afsökunarbeiðni en segir málið ævarandi blett á starfsemi KSÍ.
Kvennahreyfingin fordæmir málalyktirnar og bendir á að íþróttahreyfingin gefi sig út fyrir að vera fyrirmynd fyrir æsku landsins og haldi uppi kröftugu forvarnarstarfi, og þiggi vegna þess miklar fjárhæðir frá hinu opinbera. Hún krefst þess að stjórn KSÍ víki eftir að upp komst um það sem kallað er vítavert framferði fjármálastjórans og máttleysisleg viðbrögð stjórnarinnar í kjölfarið.
Það er skiljanlegt, að karlvandlætingarmælir Katrínar hafi fyllst við þessi ósköp. En nú, tólf árum síðar, rætist draumur Katrínar um síðir. Stjórn sambandsins og framkvæmdastjóri er kominn á kné og kvenfrelsunarrannsóknarréttur stofnaður. Þegar þáttur Katrínar í kvenfrelsun íslenskrar þjóðar verður brotinn til mergjar, kæmi mér ekki á óvart, að hún hlyti viðurnefnið mikla eins og þýsk/rússnesk kynsystir hennar og stjórnandi eins skæðasta feðraveldis sögunnar.
Nú er sum sé gengið til flokkakosninga einu sinni enn í lýðveldissögunni. Vinstri græn, sem m.a. boða frekari kvenfrelsun (enda þótt slíkt sé rökfræðilegur ómöguleiki) eins og reyndar flestir flokkar - og boða vistkerfisleg ragnarök eins og reyndar flestir flokkar telur rúma tíund landsmanna. Sjálfstæðisflokkur og Framsóknarflokkur sáu til þess, að Katrín kæmist í lykilstöðu til áhrifa, þrátt fyrir smæð hreyfingarinnar. Þetta er stjórnmálalegt ofbeldi. Við vitum, hvernig kjósa skal, svo rætist draumur leiðtoganna þriggja um að stjórna þjóðinni í fjögur ár til viðbótar.
Katrín mikla er ekki einungis kvenfrelsunarþjóðarleiðtogi. Hún haslar sér einnig völl á hinu alþjóðlega sviði og prikar í fótspor frægasta kvenfrelsara Íslands úr stjórnmálunum, Ingibjörgu Solrúnu Gísladóttur. Hún gæti innan tíðar orðið kommissar hjá Sameinuðu þjóðunum.
https://edition.cnn.com/2019/09/17/opinions/katrn-jakobsdttir-gender-inequality-intl/index.html?no-st=1568708912
Kynárásir eru stöðugt til umfjöllunar í hverri nýrri ég-líka (mee-too) bylgjunni á fætur annarri. Um þessar mundir er vegið harkalega að íþróttahreyfingunni eins og þegar hefur t.d. átt sér stað í Bandaríkjum Norður-Ameríku (BNA).
Við undirbúning aðfarar fréttastofu RÚV að Knattspyrnusambandi Íslands nýlega (og enn er ekki bitið úr nálinni), átti Kastljósstjórnandi viðtal við Eddu Falak (þann 19. ágúst). Edda er einn hinna nýju krossfara kvenfrelsara gegn kynferðislegum dólgshætti karla. Hún vísar, að því er virðist, til neðangreindrar rannsóknar. Sama gera fleiri þeirra og fullyrða um þá vísindalegu staðreynd, að falskar nauðgunarákærur séu tveir af hundraði allra ákæra. Því er tilgreind rannsókn skoðuð.
Aðalhöfundurinn, David Lisak, er er klíniskur sálfræðingur, sem áður kenndi við Háskólann í Massachusetts í Boston. Hann hefur óbilandi áhuga á nauðgun sem rannsóknarefni, enda fórnarlamb nauðgunar sjálfur. Davíð er víðfrægur í Bandaríkjum Norður-Ameríku og leiðbeiningar hans á sviði kynofbeldis er víða að finna.
Frægasta kenning Davíðs er trúlega sú, að meðal karlmanna sé að finna kynvarga eða nauðgara, sem aldrei komist upp um og leiki lausum hala. Kenningunni hefur hann m.a. beitt í umræðunni um nauðganir við háskóla, sem enn tröllríður norður-amerísku samfélagi.
Davíð heldur því m.a. fram, að stór hluti (90%) (karlkyns)nauðgara við háskólana séu í raun óuppgötvaðir raðnauðgarar eða kynrándýr (sexual predator). Í fræðslu sinni beitir Davíð m.a. myndbandi, þar sem leikari er fenginn til að leika játningu slíks nauðgara, fengna i viðtali, sem Davíð segist hafa tekið. Raunar er það svo, að rándýrsleikarinn les handrit grundvallað á viðtölum við nokkra karla, sem fyrir um þrem áratugum síðan játuðu á sig ofbeldi gegn konum í óbeinni spurningarannsókn höfundar. Þannig varð til hugtak hans; hinn leyndi nauðgari. (Í öðrum rannsóknum hefur verið á það bent, að ekki ófáar nauðgaðra námsmeyja og hlutaðeigandi nauðgari rugli saman reytum. Þetta á einnig við um kennara og nemendur.)
Í grein, sem oft er vísað til af kvenfrelsurum, og birt er í kvenfrelsunartímaritinu, Violence Against Women, með titlinum; Falskar kærur um kynofbeldi; greining tilkynntra tilvika á tíu ára tímabili (False allegations of sexual assault: an analysis of ten years of reported cases), skrifar hann ásamt Lori Gardiner, Sarah C. Nicksa og Ashley M. Cote. Hópurinn velur að skoða mál 136 námsmeyja við háskóla í heimalandinu. Flestar þeirra voru ölvaðar.
Höfundar gefa tóninn strax í upphafi greinarinnar: Um aldaraðir hefur því verið haldið fram og út frá því gengið, að þegar kona hrópi nauðgun sé í mörgum tilvikum um að ræða uppdiktaðar nauðgunarkærur í hefndarskyni eða af öðrum tilhvötum.
Það er því ekki að undra, að höfundum sé í nöp við niðurstöður fyrri rannsókna. Þeir finna sérstaklega að rannsóknum norður-ameríska félagsfræðingsins, Eugene J. Kanin, allt til foráttu. Rannsókn frá 1993 (Eugene J. Kanin, birt í Archieves of Sexual Behavior) í miðvesturríkjum BNA, þar sem rannsakaðar voru fjörutíu og fimm falskar ásakanir um nauðgun kvenna á níu ára tímabili, gaf höfundi tilefni til að álykta: Falskar fullyrðingar eru ekki afleiðingar, sem tengdar eru kynferðislegum afbrigðileika (gender linked aberration) eins og oft er haldið fram. Fremur má líta svo á, að þær endurspegli hvatvísi og örvæntingu í viðleitni til að höndla streitu við aðstæður af félagslegum og persónulegum toga.
Í síðari rannsókn sama höfundar á nemendum tveggja háskóla á nefndu svæði viðurkenndi helmingur aðspurðra kvenna að hafa kært án tilefnis. Drjúgur helmingur þeirra sagði hvatann hafa verið þörf fyrir fjarvistarsönnun. (Tilvísun: Ákall um að hlusta og trúa þolendum ofbeldis, arnarsverrisson.is. Þar er einnig að finna umfjöllun um fleiri rannsóknir.)
Rannsóknahópurinn lætur hjá líða að rannsaka nauðgun kvenna á körlum, en [e]fnið var rannsakað þegar á níunda áratugi síðustu aldar m.a. bæði í Bandaríkjum Norður-Ameríku (BNA) og Kanada. Frá rannsóknum var greint í viðurkenndum vísindatímaritum. Í grófum dráttum voru niðurstöður þær, að rúm fjörutíu af hundraði karla hefðu frá sextán ára aldri verið þvingaðir af konu til kynlífsathafna að minnsta kosti einu sinni, þar með talið samræði (um fjórðungur hópsins). Umgetnar og seinni tíma rannsóknir leiða í ljós, að konurnar beita sálrænum þrýstingi, þrábiðja, ljúga og blekkja. Sumar bíða þar til fórnarlambið líður út af sökum þreytu eða ölvunar (sem þær oft og tíðum stuðla að) og örva þau síðan með munnmökum eða öðrum gælum til holdrisa. Síðan stíga þær á bak. (En á sama hátt og skeið konu getur vöknað við nauðgun og hún jafnvel fengið fullnægingu, verða holdris hjá körlum og sáðlát við sömu aðstæður.)
Davíð og félagar benda á, að aðferð Eugene (og fleiri) sé ótrúverðug. Þeir gangi út frá rannsóknum lögreglu, m.a. því að beita lygamæli. Ný lög í BNA kveða hins vegar á um það, að ekki megi hleypa þolenda, brotaþola, fórnarlambi í uppnám. Það gæti endurvakið nauðgunina í huga þess. Þess vegna er t.d. notkun lygamælinga illa séð sem og að spyrja fórnarlambið (konu) erfiðra spurninga um tildrög nauðgunarinnar og kynferðislegt hátterni hlutaðeigandi.
Því fara Davíð og félagar aðra leið við skoðun á 136 málum í skjalasafni lögregluyfirvalda við háskóla í BNA. Þeir flokka málin í fjóra flokka (það er reyndar talað um kynárásir (sexula assault)):
1) Óyggjandi falskar ákærur( 5.9%); 2) rannsökuð mál og visað frá (44.9%); 3) rannsökuð mál og viðurlög dæmd (35.3%) (þ.e. efni þótti til ákæru eða viðbragða af hálfu háskólans, en það kemur ekki fram, hversu margar ákærur rötuðu fyrir alvöru dómstól og hversu margir karlnemendur voru dæmdir kynofbeldismenn af gervidómstóli skólans); 4) ónógar flokkunarupplýsingar (13.9%).
Við flokkuna skiptu höfundarnir fjórir sér í tvö lið. Það kemur varla á óvart, að samsvar (réttmætið) var nær algert við flokkunarmatið. Síðan kemur skrítin niðurstaða: Átta (5.9%) tilvik af 136 á tíu ára tímabili voru auðkennd sem falskar ákærur. Í ljósi skoðunar á fyrri rannsóknum, benda niðurstöðurnar til algengi falskra ákæra sé á bilinu tveir til tíu af hundraði.
Eins og áður er frá greint, þykir höfundum það hneykslunarefni, að á öldum áður skuli karlar stundum hafa efast um sannleiksgildi allra nauðgunarkæra. Breski lögfræðingurinn og jafnaðarmaðurinn, Ernest Belfort Bax (1854-1926), segir: Árið 1893 [eða eins og 130 árum fyrir me-too] segir hinn virti skurð- og kvenlæknir Robert Lawson Tait (1845-1899): [Þ]að má ljóst vera, að fjöldi falskra ákæra í þessu efni er ískyggilega mikill. Stundum eru þær framsettar af einskærri hefnigirni, stundum til að þvinga fram hjúskap, stundum til fjárkúgunar. Hann segir einnig: [E]nda þótt karlar hendi að því gaman og spaugyrði leiki þeim á vörum, forðast þeir að ferðast aleinir í járnbrautarklefa með ókunnri konu. Þeim er fullkunnugt um það, að bendi kona að honum fingri með ásökun um kynferðislega áreitni, eru honum allar bjargir bannaðar og gildir þá einu, hver dómur réttarins verður.
Það var á valdi eiginkonunnar að draga karl sinn fyrir kvenvænan rétt, sem dæmdi samkvæmt kvenhollum lögum. Þar að auki var það í hennar valdi, að eyðileggja mannorð hans. Berji karl ögrandi konu frá sér og þá má einu gilda, hversu særandi, ósvífin eða ofbeldisfull ögrunin er - eru viðurlög skilnaður og refsivinna; [aukin heldur] eru eigur hans gerðar upptækar eða laun hans tekin að veði. Allt gengur þetta umsvifalítið fyrir sig fyrir tilstilli löggæsluréttarins [police court, lægsta stig sakadóms]. (Tilvitnun: Lagaleg kúgun karla, arnarsverrisson.is. Greinina má einnig finna á Vísi, skrifuð, áður kvenfrelsararnir þögguðu niður í mér þar.)
Umrædd rannsókn Davíðs og félaga eru sem sé vísindin að baki þeirri fullyrðingu kvenfrelsara, að einungis tveir af hundraði kæra á hendur körlum um kynglæpi (nauðgun) séu falskar. Það er fátt nýtt undir sólinni í kvenfrelsunarbaráttunni.
https://cdn.atixa.org/website-media/atixa.org/wp-content/uploads/2016/03/12193336/Lisak-False-Allegations-16-VAW-1318-2010.pdf
Sífellt fleiri kvenstjörnur stíga fram á sjónarsviðið í leit að kvenréttlætinu, kveða upp jafnréttisrefsidóma með fulltingi götunnar og fjölmiðla og gera kröfur um að stjórna því, hverjir leiki í íslenska karlalandsliðinu í knattspyrnu og hverjir megi þjóna KÍ. Þórhildur Gyða Arnarsdóttir skín nú skærust, miðlæg í stjörnuþoku ótiltekins fjölda stjarna. Því miður sést einungis af þeim bjarminn enn þá. En stjörnusjónaukanum skal nú beina að ósvinnunni samkvæmt fallinni stjórn KSÍ. Sjónaukinn, sem rýna skal til gagns og brjóta til mergjar, er annað kvenfrelsunarnýtstirni, Kolbrún Hrund Sigurgeirsdóttir (f. 1978), sem alla jafnan veitir forstöðu merkri stofnun, Jafnréttisskóla Reykjavíkurborgar.
Á heimasíðu hans er skólastarfi lýst svo: Jafnréttisskóli Reykjavíkur var settur á laggirnar í október 2013. Markmið skólans er að skapa vettvang fyrir jafnréttismenntun í skóla- og frístundastarfinu.
Í aðalnámskrá segir að á öllum skólastigum skuli nemendur fræddir um jafnréttismál en jafnrétti er ein af grunnstoðum menntunar. Hlutverk Jafnréttisskólans er m.a. að skapa vettvang og miðla þekkingu á jafnréttismálum til starfsfólks leikskóla, grunnskóla og frístundamiðstöðva Reykjavíkurborgar í samræmi við áherslur aðalnámskrár. Annað hlutverk skólans er að veita ráðgjöf og stuðning varðandi ýmis málefni sem varða jafnréttismenntun, mannréttindi og kynheilbrigði. Heimasíðan Jafnréttistorg er á vegum Jafnréttisskólans og þar má finna margvíslegt kennsluefni og leiðbeiningar sem styðjast má við í jafnréttis- og kynfræðslu á öllum skólastigum.
Það er sem sé skólastýra þessa skóla, sem nú haslar sér völl í íþróttahreyfingunni, sjónaukinn, sem beint er að eitraðri knattspyrnumenningu. Kolbrún Hrund er auðmjúk (samkvæmt Fréttablaðinu): Kolbrún Hrund Sigurgeirsdóttir, sem leiðir hópinn, segist ætla að skoða menninguna alveg niður í yngstu iðkendur. Við vitum að það er mikil vinna fram undan en við ætlum að gera það vel, af auðmýkt og fagmennsku, segir Kolbrún Hrund Sigurgeirsdóttir Hópurinn mun rýna vel í alla verkferla Knattspyrnusambandsins og skoða vel hvað þurfi að gera betur og hvernig eigi að gera það, enda ljóst að það er margt sem ekki hefur verið nógu vel gert.
Rannsóknarrétturinn skal horfa til hæstu siðvitundarhæða: Það er alveg ljóst að við þurfum að skapa umhverfi þar sem ofbeldi er alfarið hafnað og þar sem þolendur finna að öruggt er að segja frá. Ábyrgðin á ávallt að vera geranda en ekki þolanda. Verkferlarnir verða að vera skýrir og öll viðbrögð hrein og skýr.
Svo að ekkert fari nú úrskeiðis hefur Kolbrún, sem hefur mikla þekkingu á þessum málum, bæði hjá Reykjavíkurborg og innan ÍSÍ, boðið Hönnu Björgu Vilhjálmsdóttur, framhaldsskólakennara og formanni jafnréttisnefndar Kennarasambands Íslands, og Steinunni Gyðu- og Guðjónsdóttur, talskonu Stígamóta, sæti í hópnum.
Sérstakar faglegrar forsendur Kolbrúnar Hrundar felast í námi í kynjafræði frá Háskóla Íslands undir leiðsögn Þorgerðar Einarsdóttur (f. 1957). Meistararitgerð hennar ber titilinn; Strákar geta haft svo mikil völd. Upplifun stúlkna á kynlífsmenningu framhaldsskólanema.
Í úrdrætti stendur: Tilgangur þessarar ritgerðar er að skoða upplifun stúlkna á þeirri kynlífsmenningu sem ungt fólk á framhaldsskólaaldri býr við í dag. Rýnt er í þá þætti sem stúlkurnar telja helst hafa áhrif á kynlífsmenningu þeirra svo sem vinahópinn, samskiptamiðla, klám, útlitsdýrkun og kynlífs- og klámvæðingu.
Leitast er eftir því að skoða hvort stelpurnar upplifi þrýsting til að stunda kynlíf eða ákveðnar kynlífsathafnir, hvaðan þrýstingurinn kemur og hver birtingarmynd hans er. Einnig er ljósi varpað á upplifun viðmælenda á kynfræðslu og jafnréttisfræðslu í grunn- og framhaldsskólum.
Rannsóknin er eigindleg, tekin voru alls tíu viðtöl við þrettán stúlkur þar af níu einstaklingsviðtöl og eitt rýnihópaviðtal. Ein þátttökuathugun var framkvæmd. Niðurstöður rannsóknarinnar benda til þess að stúlkur upplifi mikinn þrýsting varðandi útlitið, kynþokkann, kynlíf og ákveðnar kynferðislegar athafnir, bæði frá dægurmenningu samfélagsins, vinahópnum og ekki síst strákum.
Niðurstöður benda einnig til þess að kynlífs- og klámvæðing hafi veruleg áhrif á kynlíf og kynlífshandrit ungmenna. Viðmælendur telja sterk tvöföld skilaboð ríkja í samfélaginu varðandi kynhegðun stráka og stelpna og stelpur séu undir mun strangara eftirliti en strákar. Kyn- og jafnréttisfræðslu er verulega ábótavant í íslensku skólakerfi samkvæmt niðurstöðum rannsóknarinnar. Viðmælendur óska eftir því að fræðslan verði bætt verulega og að innan hennar verði jákvæðum hliðum kynheilbrigðis gert hærra undir höfði.
Fræðileg undirstaða er kunnugleg, hugleiðingar félagsfræðingsins breska, Sylvia Walby (f. 1953) um kynjakerfi, í túlkun lærimeistarans, Þorgerðar: [H]ún útskýrir hvernig samfélagið leitast við að flokka einstaklingana niður eftir kyni. Hún bendir okkur á að hér sé um að ræða ævagamalt félagslegt valdakerfi sem ekki aðeins aðgreinir kynin heldur viðheldur órétti og valdamisræmi á milli þeirra.
Þannig fylgi þeim eiginleikum sem karlmennskunni eru ætlaðir völd og rými á meðan konurnar fá valdaleysi og undirskipun í vöggugjöf. Walby tekur þó fram að ekki sé sjálfgefið að allir karlar græði á kynjakerfinu völd og rými og að ekki séu allar konur sjálfkrafa undirskipaðar. Kerfið er fljótandi, það er bæði sýnilegt og falið, tekur breytingum eftir stað og stund en teygir anga sína inn á flesta fleti þjóðlífsins. Kerfið má finna bæði á opinbera sviðinu sem og á einkasviðinu og skiptir Walby því niður á sex svið: Vinnumarkað, fjölskyldu, menningu, kynverund, ofbeldi og ríkisvald (Þorgerður Einarsdóttir, 2006). Þessa fræðilegu forsendu þykir Kolbrúnu Hrund ekki ástæða til að skoða með gagnrýnu hugarfari og varla hvött til þess af leiðbeinanda sínum.
Kolbrún Hrund segir um ríkjandi karlmennsku, öðru nafni eitraða karlmennsku: Með karlmennskuhugtakinu fylgir gjarnan ímynd valda og líkamlegra yfirburða og í samfélagslegri umræðu er hugtakið m.a. notað til þess að aðgreina karla frá konum. Það sem telst vera kvenlegt er álitið andstæða þess sem talið er karlmannlegt (Ingólfur Ásgeir Jóhannesson, 2004). Ingólfur Ásgeir (f. 1954) hefur m.a. skrifað bókina: Jafnréttisuppeldi, kjörgrip kvenfrelsara. Með núverandi forstýru Jafnréttisstofu, Katrínu Björgu Ríkharðsdóttur (f. 1967) skrifaði hann einnig ritgerðina: Er hægt að bjóða kynjakerfinu birginn um reynslu átta kvenna.
Kolbrún Hrund styðst við skilgreiningu SÞ á menningu (sem er prýðileg í sjálfu sér): samsafn þeirra trúarlegu, efnislegu, vitrænu og tilfinningalegu þátta sem einkenna hvert samfélag eða samfélagshóp. Listir og bókmenntir teljast til menningar, en einnig lífsstíll, sambúðarform, mannleg gildi, hefðir og skoðanir.(UNESCO, 2002).
Ritgerðin er forvitnileg að öllu leyti. Hana má sýnist mér - að hluta lesa sem staðal fyrir kvenfrelsunarritgerðir frá Háskóla Íslands. En það er líka athyglivert, hvernig konur að sögn Kolbrúnar Huldar - beita líkama sínum til byltinga:
Með brjóstabyltingunni má segja að ungar konur séu að veita andspyrnu við hinum styðjandi kvenleika, þær sýna gerendahæfni sína með því að brjótast út úr hinum karllæga ramma samfélagsins, koma mikilli umræðu af stað og hrófla þannig við stoðum kynjakerfisins. Þær berjast einnig gegn þeirri kúgun og misnotkun sem fylgt hefur hinni nýju tækni með því að ákveða sjálfar birtingarmynd líkama síns. Ungu konurnar telja sig vera í stöðu sem formæður þeirra þekkja ekki og því hafi þær eldri ekki forsendur til að skilja hvers vegna þær völdu þessa leið til að láta í sér heyra.
Ætli konur beiti fleiri líffærum í byltingartilgangi? Það ætlar Kolbrún Huld væntanlega m.a. að kanna sem forstýra rannsóknarnefndar Knattspyrnusambands Íslands. Árnaðaróskir!!!
https://www.frettabladid.is/sport/faghopur-skodar-eitrada-knattspyrnumenningu/
Það er afar fróðlegt að fylgjast með þeirri mee-too bylgju, sem nú rís innan knattspyrnuhreyfingarinnar. Uppskriftin er kunnugleg; dylgjur, gróusögur, saklaust fórnarlamb og fúsir fjölmiðlar. Eins og vænta mátti fer ríkisfjölmiðillin fremstur í flokki.
Dylgjur og gróusögur eru endurteknar í síbylju. Þær vaxa eins og á í leysingum. Almenn hneykslan er vakin, samviskan fer að narta í sálina. Fólk hugsar með sér; karlar fara illa með konur. Sérfræðingar eru teymdir fram á vígvöllum og fara mikinn og langt fram úr sjálfum sér og þekkingu sinni og fræðilegri þekkingu yfirleitt. Viðar Halldórsson, sem er m.a. sérfræðingur í eitraðri karlmennsku og íþróttum, og hinn margrómaði kynfræðasnillingur, Hanna Björg Vilhjálmsdóttir, eru t.d. leidd saman hjá hinum mjúkróma fréttamanni RÚV (eða fréttakonunni eins og sagt er á RÚV mállýskunni) með sakleysislegu engilásjónuna.
Undirbúningur hefur átt sér stað í magnþrungnum viðtölum. Þar er þrástagast á hugtakinu brotaþolum og þolendum. Engin brot eru þó staðfest, en brotaþolum skal, samkvæmt þulu Stellu Samúelsdóttur, útsendara UN Women, trúa skilyrðislaust. Í raun er um að ræða ámæli eða slúður, sem yrði að kæru sakarábera fyrir dómstóli og ákæru saksóknara, ef hin grunaði, sakborningurinn, yrði saksóttur. En dómstól götunnar varðar ekki um það. Það er dæmt á grundvelli slúðurs og hálfsannleika.
Sakargiftum er að mestu haldið í vídd ímyndunaraflsins og beint að hópi (landsliði karla í knattspyrnu), hreyfingu (karlíþróttum) og helmingi mannkyns (körlum). Erkifórnarlambið hefur ekki fyrir því, að útskýra málavöxtu í sambandi við klofgripið, sem hún segist hafa mátt þola af hendi ónafngreinds landsliðsmanns, sem er þó auðvelt að komast að hver sé, sbr. leikaraævintýrið sællar minningar.
Var hún á höttum eftir bólförum með hlutaðeigandi landsliðsmanni? Gæti hann hafa túlkað hegðun freyjunnar eða orð á þann veg? (Klofkáf þætti stúlkum á höttunum eftir bólförum vegsauki og viðurkenning. Það er sægur stúlkna í slíkum hugleiðingum í fylgdarliðum frægra íþróttakappa og tónlistarkappa.) Eða greip landsliðsmaðurinn í klof hennar upp úr þurru? Stúlkan skuldar okkur slíkar viðbótarupplýsingar, svo við megum gera okkur grein fyrir atvikinu úr því, að hún gerir það að þjóðareign. Hvers vegna leitaði hún ekki réttar síns? Hvers konar fórnarlamb er hún?
Hún segist þekkja að minnsta kosti sjö aðrar stúlkur, sem hafa orðið fyrir kynofbeldi á hálfu liðsmanna. Ætli sé um sjö mismunandi leikmenn að ræða? Hverjir eru þeir? Hanna Björg fer á kostum. Hún hefur á takteinum fjölda sagna þolenda eða brotaþola. Hún býr yfir leyndardómnum og leggur sig fram um að virkja - í samstarfi við kvenfrelsunarfréttastofu RÚV dómstól götunnar og torveldar viti borna umræðu um hugsanlega glæpi.
Þegar hér er komið sögu liggur samkvæmt Hönnu Björgu allt landsliðið (og fleiri karlíþróttamenn) undir gruni um allra handa kynóþokkaskap. Og Viðar tekur undir. Sorglegur dúett! Karlmenn þarf að afeitra. Þau láta sig ekki muna um að fullyrða um kvenfyrirlitningarmenningu í karlaíþróttum. Þetta tekur hinn dyggðum prýddi ráðherra, Lilja Alfreðsdóttir, undir. (Hún varð fyrri til en sjálfur forsætisráðherra, sem notar hvert tækifæri til að ota sínum kvenfrelsunartota.)
Enginn ofangreindra gerir okkur, sauðsvörtum almúganum, grein fyrir hugtökunum. Það er beinlínis spaugilegt að hlusta á vandlætingu fréttamanna RÚV vegna kynjahlutfalls í stjórn KSÍ. Það er nokkurn veginn það sama og í nefndinni, sem koma skal með tillögur að fræðsluefni um kyn í grunnskólum landsins, en með öfugum formerkjum. Þar situr Hanna Björg, forkona í jafnréttisnefnd KÍ. (Vonandi tekur hún einnig sæti í sams konar nefnd eða dómstóli jafnvel, sem vafalítið verður stofnaður í KSÍ.)
Og meðan dansinn dunar æfir landslið Íslands, hugsanlega skipað kynglæpamönnum, fyrir þrjá mikilvæga landsleiki. Það er reyndar ótrúlegt, að þeir bregðist ekki við og leggi skóna á hilluna, meðan alvöru dómstólar fjalla um hinar mergjuðu ávirðingar i garð þeirra.
Í Kastljósi kvöldsins (30. ágúst) lýsti fyrrgreindur fréttamaður yfir því, að þjóðin öll væri í áfalli. Stórkostleg véfrétt! Trúlega á hann við viðbrögð við hugsanlegum, óstaðfestum kynglæpum landsliðsmanna i knattspyrnu og þeirri kvenfyrirlitningu, sem þeir hugsanlega sýna en ekki eigin hörmulegu, ósiðlegu fréttamennsku.
Og svo er það KSÍ. Hvaða skyldur hefur hreyfing og stjórn í sambandi við hátterni knattspyrnumanna? Er sambandið siðgæðislögregla? Vonandi fer með þennan storm eins og þann síðasta í Orkuveitunni. Hann var í vatnsglasi.
https://hringbraut.frettabladid.is/frettir-pistlar/thorhildur-gyda-vid-megum-ekki-stoppa-her-thvi-their-eru-fleiri/
Nola Webb er hæstaréttardómari frá Nýja Suður-Wales í Ástralíu. Þar sem fjöldi skilnaðarmæðra hafði borið sig illa undan fjölskyldudómstólum ríkisins, sérstaklega með tilliti til staðhæfinga þeirra um kynferðislega misnotkun feðra á börnum sínum, ákvað hún, ásamt þrem öðrum að gera rannsókn á efninu. Einn samstarfsmanna hennar er sálfræðingurinn, Lawrence Moloney, við La Trobe háskólann.
Frumúrtakið tekur til í 521 máls, þar sem ákærur um kynferðislega misnotkun af hendi feðra, höfðu verið settar fram. Öll þeirra eru tíunduð í gagnasafni Lagaupplýsingarstofnunar Ástralasíu (Australasian Legal Information Institute). Um er að ræða mál, sem komu fyrir dóm á árabilinu 2012-2019. Í endanlegu úrtaki voru 380 mál, sem hlotið höfðu fullnaðarmeðferð í dómskerfinu, þ.e. við fjölskyldudómstól.
Það vekur nokkra furðu, þegar endanlegt þýði er skoðað, að felld voru út mál, þar sem mæður einnig settu fram annars konar ákærur. Þetta er greinilega þýðissnyrting, ekki ósvipuð þeirri, sem oft og tíðum á sér stað við kvenfrelsunarrannsóknir. Þegar slíkar rannsóknir eru gerðar er þýðið eða úrtakið ósjaldan sérvalið til að tryggja, að niðurstöður verði í samræmi við kvenfrelsunarhugmyndafræðina.
Niðurstöðurnar eru í stuttu máli þessar: Fölsk ákæra af ásetningi 20%; fölsk ákæra af misgáningi 43%; fölsk ákæra af öðrum orsökum 25%. Réttar ásakanir voru 12% - sem vissulega er 12% of mikið. En mig býður sterklega í grun, að hefði þýðið ekki verið snyrt, sæum við hærra hlutfall falskra ákæra.
Lawrence segir: Lykilniðurstaðan er í raun sú, að andstætt almennum væntingum, er hlutfall kynofbeldis [af hálfu feðra í garð barna] lágt.
Þessar niðurstöður eru kvenfrelsurum sár vonbrigði. Einn þeirra, Grant Wyeth, þjóðmálasérfræðingur, skrifar í The Diplomat, að niðurstöður rannsóknarinnar bendi til, að konur séu litnar tortryggnisaugum við fjölskyldudómstólana: Þessi vantrú á mæðrum, og þörfin fyrir að refsa þeim fyrir ákærur um misnotkun barna, sýnir fram á harðneskju í þeirra garð af hendi ástralska ríkisins í blóra við almenn gildi. Hann heldur áfram: Ríkisvaldið leikur varhugaverðan leik með manngæsku okkar með því að grafa undan [gildi] móðurhvatarinnar [við mat] á sálarheill barnanna. Hér er um að ræða náttúrlögmál, sem ríkisvaldið ætti að sýna miklu meiri virðingu. (Slíkar staðhæfingar myndu vafalaust fá hárin til að rísa í makka margra kvenfrelsara sérstaklega kynleysukvenfrelsaranna.) Nánari skýringu telur Grant vera þá, að ofríkiskarlar (supramacist) hafi náð tökum á opinberum stofnunum til óheilla fyrir lýðheilsuna.
Þess má að lokum geta, að hér er ljóslifandi kominn hinn skapskyggni heiðursmaður, Grant Wyeth, sem var meðhöfundur Sigrúnar Sifjar Jóelsdóttur að greininni: The Misogynist Violence of Icelands Feminist Paradise. Sannast nú sem oftar; líkur sækir líkan heim. (Bjóði þeim svo við að horfa, gætu áhugasamir gluggað í grein mína um þau skötuhjú: Sigrún Sif Jóelsdóttir; ofbeldi íslensku kvenfrelsunarpardísarinnar, á: arnarsverrisson.is og arnarsverrisson.blog.is.)
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/ajs4.171
Jafnrétti er þula eða mantra vorra tíma. Það má einu gilda, hvert litið er, til eigin samfélags eða alþjóðastofnana. Jafnrétti kynjanna er mál málanna. Og hver vill ekki jafnrétti?
Kvenfrelsunarhreyfingar hafa gert jafnrétti að þungmiðju stefnu sinnar og helsta baráttumáli. Einu sinni þótti það t.d. hagsmunamál kvenna að stofna sérstaka skóla handa þeim. Körlum var bannaður aðgangur. En konur hafa almennt verið boðnar velkomnar í menntastofnanir, sem opnar voru körlum, í um það bil eina og hálfa öld. Þannig hefur jafnrétti frá upphafi svonefndrar frelsisbaráttu kvenna, verið rammskakkt. Jafnréttisskútan siglir í alvarlegum hliðarhalla, en skríður glatt fyrir það í með- og beitivindi. Það eru auðkýfingar og lýðræðislegar ríkisstjórnir, sem blása vindi í seglin. Svo hefur verið frá upphafi. Hvernig má það vera?
Áróður kvenfrelsaranna hefur verið svo árangursríkur, að misréttisjafnréttishugsun hefur skotið rótum í hugskoti almennings. Löggjöf vestrænna ríkja er orðin alvarlega menguð þessari hugsun, svo og allt opinbert líf. Sú hugsun hefur meira að segja ratað inn í íslenska löggjöf, alþjóðasamninga og -stofnanir, t.d. Sameinuðu þjóðirnar, Evrópusambandið, Alþjóðaefnahagsráðið (World Economic Forum) og fleiri, að konur hafi um aldir alda verið kúgaðar af körlum og séu það enn.
Það heyrist þó gagnrýnisrödd á stangli. Hérna ritar norður-amerískur lögfræðingur, Robert Franklin, um málefnið á grundvelli gagnrýni sinnar á jafnréttisstefnu Gates-stofnunar auðkýfinganna, Bill og Melinda Gates, sem feta í fótspor fyrri sjóða af þessu tagi og bera morð fjár á kvenfrelsara í baráttunni fyrir misréttisjafnréttinu. Starfsemi kvenfrelsunarsamtaka er fjármögnuð af auðkýfingum og hinu opinbera.
Höfundur kemur víða við og fjallar skilmerkilega um stöðu kynjanna; við skilnað fá mæður miklu frekar forsjá barna; konur eiga auðveldara með að ættleiða börn; faðernissvik (Í Frakklandi er það einn þá ólöglegt fyrir föður að biðja um prófun erfðaefnis (DNA); harðneskjulegri meðferð afbrotastráka en -stúlkna; skemmri ævi karla; yfirgnæfandi fjöldi þeirra, sem sjálfsmorð fremja, eru karlar; rammskakkt jafnvægi kynjanna í æðri menntun (höfundar segir karla vera fjörutíu og þrjá að hundraði, en sjötíu er nær lagi); drengir eru um sextíu af hundraði þeirra, sem heltast úr lestinni í framhaldsskóla; litið er fram hjá þeirri staðreynd, sem legið hefur fyrir í tæpa hálfa öld, að kynin berja hvort annað ámóta oft á heimavelli; hlutfall kynjanna í athvörfum er hins vegar einn karl á móti fimm hundruð konum.
Umfjöllun höfundar um nýjustu getnaðarvörnina, Vasalgel, fyrir karla er athyglisverð. Samkvæmt heimasíðu Parsemus Foundation, sem vinnur að þróun hennar (Revolution Contraceptives), þ.e. vörn, sem ekki truflar kynvakastarfsemi, hefur langan verkunartíma og ekki er skaðleg líkamanum. Áþekk vörn var reyndar fundin upp af brasilískum vísindamanni fyrir áratugum síðan en eftirminnilega hafnað af forkólfum kvenfrelsaranna. Hvers vegna? Jú! Þeir töldu nefnilega, að getnaðarvörn myndi knýja karla til frekara kynofbeldis gegn konum.
Greinarhöfundur gerir orð mexíkanska skáldsins, Octavio Paz Lozano (1914-1998) að sínum: Í spilltu samfélagi ber brýna nauðsyn til að hreinsa kolbruna tungunnar. Því byrjar gagnrýnin á samfélagið með málfræði og endurheimt merkingar.
Niðurlagsorðin eru: Það færi vel á því að byrja á hugtakinu; kynjajafnrétti.
https://thewordofdamocles.com/blogs/family-law/gates-foundation-funds-gender-equality-nope
Einu sinni enn bíður stórveldi ósigur í Afganistan. Bandaríkjamenn hafa nú háð langvinna styrjöld í landinu með stuðningi Sameinuðu þjóðanna og NATO ásamt beinni íhlutun þess síðarnefnda. Meira að segja kotþjóðir eins og Danir og Norðmenn létu sig ekki muna um að fórna tugum ungra karla í frelsisstyrjöldinni. Og Norðmenn einni konu, muni ég rétt. Bandaríkjamenn fórnuðu aftur á móti tæplega hálfu þriðja þúsundi hermanna, rúm tuttugu þúsund særðust. Bandarískir skattgreiðendur greiddu um eina trilljón dala fyrir frelsunarævintýrið.
Innrás Bandaríkjamanna og NATO er síður en svo fyrsta innrásin, sem Afganar hafa brotið á bak aftur. Reyndar eru Afganar ekki þjóð í merkingunni tiltölulega samstæð heild manna, sem talar sömu tungu og býr við svipaða menningu. Hið stórskorna og hátignarlega landsvæði, sem vistar Afgana, hefur um aldir verið í þjóðleið milli Mið-Asíu og Suður-Asíu, Miðausturlanda, Litlu-Asíu og Indlands. Það gefur því að skilja, að þjóðir Afganistans, þjóðarbrot, ættbálkar og ættflokkar, geymi flókna sögu menningar, trúarbragða og tungumála.
Um Afganistan hafa legið leiðir fjölda innrásarherja og fólksflutningastrauma eins og til núverandi Pakistans og Indlands og Írans. Afganir eru kunnir tortímendur innrásarherja. Þekktust er líklega innrás Grikkja eða Makedóníumanna (327 e. Kr.), undir forystu Alexanders mikla. Hann lagði undir sig löndin fyrir botni Miðjarðarhafs og hina fornu Persíu (Íran) og Afganistan. En afgönsk ör varð honum næstum að fjörtjóni, svo hetjan hætti við frekari landvinninga í Suður-Asíu.
Það var yfirlýst stefna Alexanders að skapa frið og uppræta illa menningu. Það ætluðu líka Bandaríkjamenn og NATO að gera. Hernaðartilburðir Alexanders marka fyrstu bylgju evrópskra landvinninga og íhlutunar meðal íbúa Miðausturlanda og Suður Asíu. Þjóðir Litlu-Asíu og hluta Mið-Asíu, þ.e. við Svartahaf og Kaspíahaf, höfðu þeir þegar undirokað á þessum tíma.
Tæpast hefur Alexander þó alfarið stundað menningartrúboð, heldur verið að slægjast eftir auðæfum og völdum, þegar allt kemur til alls, jafnvel þótt grísk menning hafi haft upp á ýmislegt gott að bjóða. Sama má segja um alla hina heimsvaldasinnana eins og Mongóla (Genghis Kahn (1158?-1227) og sonarsoninn, Hulagu Kahn (1216-1265)), Rússa og Breta ( sem núorðið standa helst í stríðsrekstri með vinum sínum eða með aðstoð þeirra meira að segja í Falklandsstríðinu). Því Afganistan er landfræðilega mikilvægt, en aukin heldur ríkt af auðlindum eins og olíu, gasi og málmum. Þrælasala er og var vitaskuld einnig ábatasöm tekjulind.
Enda þótt Múhameðstrú sé nær alls ráðandi í Afganistan, er enn þá unnt að finna ástundun annarra trúarbragða, sem jafnvel eiga rætur í menningu, er blómstraði, áður en arabísku bylgjurnar þrjár skullu á íbúunum. Sú síðasta þeirra átti sér stað, þegar herskáir Arabar gengu til liðs við uppreisnarmenn flestra þjóða Afgana gegn rússneska innrásarliðinu, sem byltingarmenn (marxistar) báðu ásjár árið 1978. (Fyrsta bylgja arabískra áhrifa skall á Afgönum síðla á sjöundu öldinni.) Í landinu eru einnig iðkuð trúarbrögð eins og Búddatrú, Hindúatrú og kristni.
Hugmyndafræði og trúarbrögð eru áberandi í þeim hildarleikjum, sem háðir hafa verið og enn eru háðir í þessu hrjáða landi. Það er nefnilega óbrigðul aðferð innrásarherja að beita trúarbrögðum, hugmyndafræði (annarri), menningu, tungu og vopnum (stundum sjúkdómum) við kúgun sína og hernám samfélags og huga.
Önnur bylgja evrópskrar eða vestrænnar íhlutunar í líf íbúa landa Miðausturlanda og Suður-Asíu hófst með krossferðum kirkju, kónga og stórhöfðingja síðla á elleftu öldinni. Það vakti í orði kveðnu fyrir þeim að frelsa heilagan vettvang kristinnar sögu. Krossfarirnar urðu þrjár og stóðu yfir í um það bil tvær aldir og lögðu grundvöll að hatursfullum samskiptum fólks af kristinni trú og Múhameðstrú, skapaði grundvallarklofning milli þessara trúarbragða.
Þriðja bylgjan hófst með útrás evrópsku stórveldanna um höfin blá að áliðinni fimmtándu öldinni. Bretar gerðu sig sem kunnugt er sérstaklega heimakomna á fyrrgreindum slóðum (og Íslandi einnig). Arfur þeirra og annarra hernaðarvelda evrópskra skiptir enn þá sköpum með tilliti til ríkjamyndunar, þjóðernis, menningar, efnahags og trúarbragða (í veröldinni allri reyndar).
Nefndar þjóðir stofnuðu meira að segja bandalag, þ.e. Þjóðabandalagið, til að leggja blessun yfir valdbrölt sitt og arðrán. Sameinuðu þjóðirnar spruttu úr þeim jarðvegi, enda hafa þar tögl og haldir stórveldi gömul og ný, ásamt yfirumsjón með samningu og samþykkt alls konar laga, samninga, samþykkta og sáttmála, sem yfirleitt gagnast þeim best sjálfum. Dæmi er samningnum um kvenfrelsun og afnáms alls ofbeldis gegn konum, svo og mannréttindasáttmálinn, sem m.a. Eleanor Roosevelt (1884-1962) tók þátt í að semja, en hún var kunnur kvenfrelsari.
Innrás Bandaríkjamanna í Afganistan, sem í mörgu tilliti hafa tekið við stöðu gömlu móðurþjóðarinnar sem alheimsdrottnari, auðvald og frelsisútvörður, er síðasta birtingarmynd hins djúpa klofnings trúarbragða, hagsmuna og menningar Vesturveldanna og hinna. Það mætti jafnvel tala um fjórðu bylgju vestrænnar íhlutunar og ýgi. Slíkur klofningur kyndir undir óeiningu, ófrið, hryðjuverk, morð og fordóma á báða bóga.
Hugmyndafræðilegt vopnabúr vestrænna þjóða, hefur auðgast af markvissri beitingu hugmyndafræði kvenfrelsunar, þ.e. að konur þjóða, sem fyrir innrásinni verða, séu kúgaðar af körlum sínum, og ættu því að snúast á band með innrásarliðinu. Samtímis er höfðað til karlfórnarlundar og riddaralundar innrásaraliðsins með neyð kvenna.
Slík tilhöfðun er þó ekki alveg ný af nálinni. Bresk stjórnvöld beittu þessari brýningu á strákana, sem voru ófúsir að fylgja herforingjum sínum í dauðann. Sögðu þýskum konum nauðgað af ljótum (þýskum) körlum. Í fyrri heimsstyrjöldinni beittu kvenfrelsararnir sömu aðferð á strákana. Væru þeir deigir og bleikir fengu þeir hvíta fjöður, tákn ræfildóms og hugleysis. Eins og ævinlega í rás sögunnar hafa karlmenn aldrei mátt neitt aumt og kvenlegt sjá, án þess að steðja til varnar.
Afganar eru trúlega um þrjátíu og átta milljónir eða svo. Fjórar þjóðir eru þar mest áberandi: Pastún (Pasthun) rúm fjörutíu af hundraði, Tælík (Tajlik) rúmur fjórðungur og Hasarar (Hazara), sem telur um tíunda hluta þjóðarinnar. Nefndir þrír hópar tala tungur eða mállýskur af persneskum eða írönskum toga eins og Pasto (Phasto), farsi og dari. Usbekar (Uzbek) eru einnig um tíund íbúa. Þeir tala aftur á móti túrkmenska eða tyrkneskt ættað tungumál.
Afganir hafa munað sinn fífil fegri, lifað í stórveldi eða heimsveldi. Durrani stórveldið eða Sadozai konungsríkið sá dagsins ljós á átjándu öld og tók til miklu stærra landsvæðis en Afganistan er um þessar mundir. Það var reyndar annað stærsta heimsveldi Múhameðstrúarmanna, næst á eftir Ottóman veldinu á síðari hluta átjándu aldar. Síðasti konungur Afgana var Mohammed Zahir Shad (1914-2007). Honum var velt úr sessi, sex árum áður (1973) en innrásarlið Ráðstjórnarríkjanna (Rússlands) hóf fjögurra ára langan stríðsrekstur sinn í landinu.
Afganistan á landamæri að fjölda landa eins og Pakistan (og Indlandi áður fyrri), Íran, Kína, Túrkmenistan, Usbekistan, Tadsjikistan (og Ráðstjórnarríkjunum eða Rússlandi áður fyrri). Íbúar þess eru á engan hátt einangraðir innan núverandi landamæra, heldur búa einnig í nálægum löndum eða ríkjum. Sambúð hinna mismunandi þjóða og ættbálka, hefur ævinlega verið róstusöm og ofbeldisfull með fjöldamorðum og þjóðernishreinsunum, þar sem í valnum hafa legið karlar, konur og börn. Einkum hafa Múhameðstrúarmenn, sem aðhyllast mismunandi túlkanir Kóransins, borist á banaspjótum. Talibanar eru því ekki einasta nemendur í öfgafgullri Múhameðstrú heldur einnig hermennsku og hryðjuverkum.
Talibanar eða trúarlærlingarnir eru sköpunarverk Pakistana, um aldarfjórðungs gamalt, en þar hefur orðið mikil endurnýjun fyrirmenna og foringja. Pakistan varð til skömmu fyrir miðja síðustu öld, þegar bresk-indverska heimsveldið klofnaði um það bil eftir trúarbrögðum, þ.e. Pakistanar eru eins og flestir Afgana, Múhameðstrúar.
Trúarlærlingarnir eru verkfæri Pakistana til aukinna áhrifa á svæðinu, sögulega einkum gegn áhrifum Írana og Rússa. Þeir hafa eins og aðrar stríðsfylkingar í Afganistan, gerst sekir um skelfileg níðingsverk. En níðingsverk og þjóðernishreinsanir eru þar um slóðir engin nýlunda - eins og víða um heim.
Eftir að Íranir féllu úr náð Bandríkjamanna hafa þeir í auknum mæli veðjað á vináttu við Tyrki, Sádi Araba og arabísku furstadæmin til að varðveita og efla ítök sín á umræddu svæði. Vegna Innrásar Rússa stigu þeir í vænginn við Pakistana. En sem fyrr sagði, eru trúarlæringarnir skilgetið afkvæmi þeirra. Nauðsyn bar því til að strjúka kvið. Það kviknuðu tímabundnar ástir með nefndum fjendum.
Árangur þessara samfara varð allra handa stuðningur við trúarlærlingana, m.a. nýtísku vopn, sem erkifjandi Bandaríkjamanna, Osama bin Laden (1957-2011), sem Barrack Obama (f. 1961), forseti Bandaríkjanna, lét myrða í Pakistan, beitti síðar, ásamt bandamönnum sínum, í baráttunni gegn Rússum og afgönskum bandingjum þeirra. (Bandaríkjamenn framleiddu meira að segja áróðurkennslubækur fyrir Taliban handa Afgönum, þar sem hvatt var til baráttu gegn hernámi útlendra herja.)
Sömu vopnum var síðan beitt í hryllilegri borgarastyrjöld, sem fylgdi í kjölfarið, og lagði endanlega efnahaginn í rúst. Það er reyndar grátbroslegt og sorglegt, að svipuð saga endurtaki sig nú, þegar innrásarlið Bandaríkjamanna og NATO hverfur með skottið milli lappanna. Vopn þeirra og búnaður, sem skattgreiðendur Vesturlanda hafa greitt, fellur í skaut trúarlæringanna og andlegra afkomanda Osama bin Laden til frekari hryðjuverka, kúgunar og landvinninga. Frá eru talin þau hergögn, sem afganski málamyndaherinn flúði með til annarra landa.
Ástandið í Afganistan minnir óneitanlega á önnur frelsisstríð, vestrænna þjóða. Þau stuðla aldrei að eiginlegum friði í kristnum kærleika, heldur skapa hatur og skilja eftir sig sviðna jörð, meðan fordómaklyfturinn stækkar og jarðvegur hryðjuverka auðgast. Stríðið elur af sér kvislinga, sem hljóta vond örlög, nái þeir ekki að flýja. Eins og í Víet Nam leggja innrásarherirnir loftbrú til að forða þeim, sem þeir vildu frelsa undan landsmönnum og menningu.
Í Afganistan hafa þessir herir haft sérstakt lag á því að skapa sér andstöðu meðal almennings með sams konar hryðjuverkum og andstæðingarnir hafa beitt og óbilgjarnri aðför að menningu þeirra. Sama má segja um alla þá spillingu, sem þrifist hefur í skjóli innrásarhersins, samtímis því, að stoðum hefur verið kippt undan eðlilegu atvinnulífi með neyðaraðstoð og alls konar gerviatvinnulífi, þ.e. þjónustu við herliðið og gæluverkefni af vestrænum toga.
Það er fróðlegt að fylgjast með fréttaflutningi af þessum atburðum. Íslenskir stjórnmálamenn geta með engu móti skilið, að allt þeirra starf að kvenfrelsun og mannréttindum en það var þáttur Íslendinga í innrásinni og hersetunni skuli unnið fyrir gýg. Utanríkisráðherra er jafnvel enn þá hjárænulegri en vanalega. Fréttastofa RÚV veit varla í hvorn fótinn hún eigi að stíga. Rannsóknarblaðamönnum hennar er torskiljanlegt, að konur í Afganistan vilji ekki láta frelsa sig - og lýsa því svo dramatískt, hversu illir trúarlæringarnir eru við konur. Miðillinn segir trúarlærlingana misþyrma konum, þegar þeir segjast vera að vernda þær (fyrir sjálfum sér væntanlega). Þegar mikið liggur við er Stella Samúelsdóttir, forstýra UN Women á Íslandi kölluð til vitnis.
En sannleikurinn virðist sá, að trúarlærlingarnir eru vondir við margt fólk, karla ekki síður en konur. Þeir eru líka vondir við forna menningu í eigin landi, andlega og áþreifanlega. Sprenging fornfrægra Búddalíkneskja í loft upp er eitt dæmi um eyðileggingarþörf þeirra og öfgafullan rétttrúnað. (Þó voru þeir ekki einhuga um þessa ósvinnu.)
Athygliverðasta nýsköpun trúarlærlinganna í löggæslu er vafalaust Siðvendnilögreglan, sem óneitanlega minnir á siðgæðisdeild lögreglunnar íslensku á hernámsárunum og nú á kvenfrelsunarsiðgæðistímum, þegar hópur manna er að eltast við karla, sem kaupa sér drátt. En kynblíðusölu- og vændiskaupakonurnar eru ekki eltar uppi. Það væri eltihrellaleikur og kynbundin ósvífni. Og hvaða lögreglumaður vill gerast sekur um slíkt athæfi.
Eldri færslur
- Október 2025
- September 2025
- Ágúst 2025
- Júní 2025
- Maí 2025
- Apríl 2025
- Mars 2025
- Febrúar 2025
- Janúar 2025
- Desember 2024
- Nóvember 2024
- Október 2024
- September 2024
- Ágúst 2024
- Júlí 2024
- Júní 2024
- Maí 2024
- Apríl 2024
- Mars 2024
- Febrúar 2024
- Janúar 2024
- Desember 2023
- Nóvember 2023
- Október 2023
- September 2023
- Ágúst 2023
- Júlí 2023
- Júní 2023
- Maí 2023
- Apríl 2023
- Mars 2023
- Febrúar 2023
- Janúar 2023
- Desember 2022
- Nóvember 2022
- Október 2022
- September 2022
- Ágúst 2022
- Júlí 2022
- Júní 2022
- Maí 2022
- Apríl 2022
- Mars 2022
- Febrúar 2022
- Janúar 2022
- Desember 2021
- Nóvember 2021
- Október 2021
- September 2021
- Ágúst 2021
- Júlí 2021
- Júní 2021
- Maí 2021
- Apríl 2021
- Mars 2021