Ítalski kvenfrelsarinn, Silvia Guerini, segir m.a.: Sjónarmiðum LGBTQ+ [lesbía-(karl)homma-tvíkynja-tvískiptinga-kynlausra og fl.] er nú gert hátt undir höfði hjá hinum valdamiklu og formælendur þeirra rísa til metorða í fjölmiðlum, æðri menntastofnunum og sérstaklega þó meðal viðskipta-, góðagerða- og tæknijöfra. Hún bætir við:
Aðförin að börnum, einkum og sér í lagi í skóla og fjarri vernd foreldra, er nánast að skilja sem markvissa félagsverkfræði. Hún bendir á, að við séum barna steinsnar frá veröldu án mæðra.
Íslenskir kvenfrelsarar hafa víða ítök í samfélaginu, ekki síst í skólakerfinu, allt frá leikskólum til æðri menntunar. Nemendur í bifvélavirkjun eru þar á meðal. Í Borgarholtsskóla þurfa þeir drengir væntanlega í yfirgnæfandi meirihluta að taka skyldunámskeið í kynjafræði (gender studies). Kennarar eru þrjár konur undir stjórn eins alræmdasta kvenfrelsara þjóðarinnar, Hönnu Bjargar Vilhjálmsdóttur. Öllu er greinilega til tjaldað:
Kynja- jafnréttis- og hinseginfræðsla. Birtingarmyndir kynjaskekkjunnar, hugtök kynja- og hinseginfræða skoðuð, greind og ígrunduð. Nemendur eru hvattir til að rýna í umhverfi sitt og menningu með kynjagleraugum, verða meðvituð um kynjakerfið, orsakir þess og afleiðingar. Lýðræðisleg nálgun er mikilvæg í áfanganum og umræður nemenda eru rauður þráður í náminu. Námsmat er fjölbreytt og áhersla er á alla grunnþætti menntunar, en þó sér í lagi grunnþáttinn jafnrétti.
Þekking, leikni, hæfni: Þekking: Hugtök kynja- og hinseginfræða Þekking á birtingarmyndum kynjaskekkjunnar í nær og fjær samfélagi nemenda Tilurð kynjafræði sem fræðagreinar, fræðileg- og félagslegt inntak greinarinnar Leikni: Að nemandi geti beitt hugtökum kynjafræðinnar á ólíkar aðstæður Að meta jafnrétti út frá menningarlegum gildum samfélagsins Að nemandi geti rýnt í poppmenninguna, vinnumarkaðinn, stjórnmálin og önnur svið samfélagsins og áttað sig á stöðu kynjanna eins og hún birtist þar Hæfni: Nemandi hafi hæfni til að skilja helstu orsakir mismununar á kynjunum í samfélagi skv. hugmyndum kynjafræðinnar Að nemandi geti tengt menningu samfélagsins, gildi og viðmið við eigið líf Nemandi hafi hæfni til að beita hugtökum kynjafæðinnar á markvissan hátt um málefni kynja- og hinseginfræðanna. [Ég geng út frá því, að hér sé átt við kynjafræði, en ekki kynjafæð. Hana búa karlar reyndar stöðugt við.]
Verkefni: Verkefni 1: Knúz (munnleg skil) 5% Verkefni 2: Karlmennska The mask you live in, 5% Verkefni 3: Kvenska Barbie, 5% Verkefni 4: Kynjaþing framhaldsskóla 5% Verkefni 5: Kyn og fjölmiðlar Codes of Gender, 5% Verkefni 6: Kynbundið ofbeldi - Kverkatak 5% Verkefni 7: Hinsegin/kynsegin 5% Verkefni 8: Lokaverkefni 5% Verkefni 9: Lokaígrundun 5%.
Hér er margt fróðlegt að lesa. Verkefnið, Karlmennska - The mask you live in, er sérstaklega áhugavert. Það er svo mergjað, að kennarar þurfa að bregða undir sig betri málfætinum til að koma inntaki þess til skila. Þetta er líklega sótt í sístarfandi fræðasmiðju kvenfrelsara í Ameríku; rjúkandi fersk næring. Það gæti verið, að kvenfrelsunarfræðimenn hafi komist að því, að það sé í raun bara karlmennskugríman sem sé eitruð, en ekki karlinn sjálfur inn við beinið. Það væri huggun.
Íslendingar og Ástralar eiga harðskeytta og ötula kvenfrelsara. Þeir fyrir neðan bjóða vafalítið upp á svipuð námskeið. Þar að auki eru drengir látnir biðjast afsökunar á kynferði sínu opinberlega í eins konar kórjátningu.
Slíkt skólastarf verður trúlega fært yfir í nýtt ráðuneyti (í Viktóríuríki); karltyftunarráðuneytið. Það hefur enn sem komið er einum ráðuneytistjóra (secretary) á að skipa, karlmanni með kvensál, ef að líkum lætur, Tim Richardson.
Jacinda Allen, forsætisráðherra, segir tilganginn vera að gera Viktóríuríki öruggt fyrir konur og börn og slá varnagla gegn harmþrungnum dauðdaga kvenna í ríkinu af völdum karla.
Nýlega voru í alríkisþinginu samþykkt lög gegn kúgunarstjórn karla á konum (coercive control). Þetta hlýtur Hanna Björk að fræða bifvélavirkjapiltana um. Íslenskir kvenfrelsar á Alþingi hljóta að girða sig í brók og bæta gagngerum lögum í safnið.
Það þarf varla að vekjast í vafa um, að meginstefið í tyftuninni í Ástralíu verði frábrugðið því, sem ungu drengirnir í Borgarholtsskóla þurfa að þola; konur búa við kúgun karla og svo hefur verið frá upphafi vega. Kvenfrelsunarvísindamenn við æðri menntastofnanir leita stöðugt að nýjum tilbrigðum við þessa kúgun.
En það eru líka til alvöruvísindi. Janice Fiamengo er meðal þeirra, sem bent hefur á niðurstöðurnar: Alið er kerfisbundið á karlfæð í samfélaginu. Ofbeldi karla er stöðugt í fréttum, ofbeldi kvenna síður. Þegar svo ber undir, er jafnan reynt að réttlæta það með skírskotun til kúgunar karla.
Sé konum gerð refsing er hún venjulega mildari, en ef um karlmann væri að ræða. Það eru mörg óhugnanleg dæmi um ofbeldi mæðra, t.d. konan í Texas, sem lét soninn kveðja föður sinn í upptöku, en skaut hann síðan í höfuðið.
Janice bendir á, að tæplega annan hvern dag (1.7) drepur kona reifabarn í Bandaríkjunum, oftar eigið barn en annarra. Hún bendir einnig á niðurstöður úr írskri (kvenfrelsunar)rannsókn. Þar segir, að við rannsókn á stöðu mála í 33 löndum hafi komið í ljós, að mæður voru gerendur í 55% tilvika, þegar um morð á börnum undir 18 ára aldri (filicide) var að ræða. Í þrettán löndum voru mæður gerendur í 72% tilvika, þegar um kornabörn var að ræða, þ.e. börn á fyrsta ári (infanticide) og í sama fjölda landa voru þær einar um að drepa nýbura (neonaticide).
Kvenfrelsunarstefin eru þessi: í raun er konum refsað tvisvar fyrir afbrot sín hið fyrra sinnið fyrir að brjóta lög og í hið síðara sinnið fyrir að hegða sér á skjön við boð um hegðun kynjanna. Og: Karlar hafa tilhneigingu til að beita ofbeldi til að öðlast yfirráð, konur beita því dæmigert til að verjast í vök.
Hvernig ætli þetta verði matreitt fyrir bifvélavirkjadrengina í Borgarholtsskóla? Ætli þeim verði líka kennt um alþjóðlegan baráttudag karla eða um kynbundinn samúðarklyft (gender empathy gap day) eða alþjóðlegan geldingardag karla?
Janice segir: Þegar litið er til refsinga stafar [samúðar]klyfturinn af því, að allir þar með taldir saksóknarar, dómarar og kviðdómar hafa tilhneigingu til að trúa því, að afbrotakonurnar láti stjórnast af öðrum en sjálfum sér, venjulega karlmönnum. Þeim sé þröngur stakkur skorinn um valkosti vegna fátæktar, misnotkunar í æsku, geðveiki eða fíknar. Við hikum við að taka barn úr umsjá móður, en það vekur ánægju að senda feður í fangelsi.
Kynjafræðinámsefni: https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304388 https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304389 https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304390 https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304391 https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304392 https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304393 ---------- Kvenfrelsunarvísindi: https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304054/ https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304394 https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2279128/ https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2279802/ https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2279804/ ------ https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2287270/ https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2287317/ https://kjarninn.is/skodun/2018-05-08-fodurleysi/ https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304397 https://wp.borgo.is/wp-content/uploads/KYN2A05.pdf?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR21cQAmz643cTa-7p_sy4msMRIwpkrz1sj_zVLyWXKbyN08WMt-x9CDMic_aem_oNfYKN197qOIMwG67Rpfsw https://www.visir.is/g/202020251d/slaemar-stelpur https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304383 https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2261748/ https://www.visir.is/g/20212110487d/-hvad-i-fjandanum-er-eg-ad-gera-i-kynjafraedi-?fbclid=IwAR13CMeuJYwln9efG4yoz5VuidVePcXpcSof-8gwtQr0hFNmhrQNxOwcFMY https://www.mbl.is/frettir/innlent/2021/08/13/gagnrynir_ksi_og_bendir_a_frasogn_af_hopnaudgun/ https://www.dv.is/frettir/2021/08/30/naermynd-hver-er-thessi-hanna-bjorg-vilhjalmsdottir/ https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2304382 https://arnarsverrisson.blog.is/blog/arnarsverrisson/entry/2262164/ https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35255182/ https://www.premier.vic.gov.au/statement-premier-126 https://psycnet.apa.org/record/2019-14080-005 https://winteroak.org.uk/2024/07/22/truth-reality-tradition-and-freedom-our-resistance-to-the-great-uprooting/ https://fiamengofile.substack.com/p/july-11th-is-gender-empathy- gap-day?utm_source=post-email-title&publication_id=846515&post_id=146512126&utm_campaign=email-post-title&isFreemail=true&r=ry8jq&triedRedirect=true&utm_medium=email https://fiamengofile.substack.com/p/everyone-agrees-that-the-murder-of?utm_source=post-email-title&publication_id=846515&post_id=146110157&utm_campaign=email-post-title&isFreemail=true&r=ry8jq&triedRedirect=true&utm_medium=email https://www.youtube.com/watch?v=e_tltm2FTUU https://womensagenda.com.au/latest/a-nation-first-jacinta-allan-announces-new-parliamentary-secretary-role-to-change-mens-behaviour/ https://bettinaarndt.substack.com/p/women-are-great-at-coercive-control?utm_source=post-email-title&publication_id=448263&post_id=146458852&utm_campaign=email-post-title&isFreemail=true&r=ry8jq&triedRedirect=true&utm_medium=email
Frá örófi alda hefur það tíðkast um víða veröld, að karlar og konur hafa sinnt uppeldi ungviðisins. Það má einu gilda, hvort um sé að ræða hin eða þessi afbrigði móðurvelda eða föðurvelda í mannfræðilegum skilningi hugtakanna. Karlar hafa vitaskuld kennt bæði stúlkum og drengjum, hvað í karlmennsku fælist, verið báðum kynjum fyrirmynd. Karlmennskan hefur endurspeglast í dæmigerðum karlhlutverkum.
Frá upphafi mannkyns er allt sem bendir til, að karlmenn hafi að miklu leyti annast veiðar, jarðyrkju, varnir, hermennsku og flest það, er lýtur að málefnum utan fjölskyldunnar, þ.e. stjórnun og ytri samskiptum, stjórnmálum. Fram á okkar daga hafa karlmenn verið í meirihluta meðal listamanna, fræðimanna og vísindamanna. Einkum meðal listamanna hefur hin karlmannlega mýkt og blíða fundið sér farveg í ástaróði til náttúrunnar, fósturjarðarinnar, hins góða og fallega, til konunnar; mæðra, dætra, eiginkvenna, frilla og ástkvenna.
Stundum er talað um hina indó-evrópsku frumgerð karlmennskunnar. Góður karl sýnir gjöfli og hugprýði. Karlinn verndar konur og börn og sér þeim farborða. Honum er annt um heiður og forðast smán. Helgi Þorláksson, sagnfræðingur, lýsir hinu íslenska afbrigði til forna svo: Allir frjálsir karlar urðu að vera undir það búnir að bregðast við hvers kyns áreitni og máttu ekki sýna nein veikleikamerki, vildu þeir halda heiðri óskertum.
Þráinn Bertelsson, rithöfundur, lýsir svipuðum gildum karlmennskunnar um miðja síðustu öld: Ég lærði smátt og smátt nokkur undirstöðugildi karlmennskunnar. Maður átti að vera kaldur, það er svipað og hugprúður í fornsögum, hæfilega fámáll eða orðvar, og umfram allt átti maður ekki að láta sér bregða við sársauka eða óþægindi og fara að grenja. Grenjuskjóður voru lítils metnar.
Þráinn lýsir hér eins konar karlmennskuvígslu, en þær hafa einkennt uppeldi drengja frá upphafi vega og verið í umsjón karlpeningsins, einkum feðra, móðurbræðra og afa. Þeim eru kenndar listir kynbræðranna, færni þeirra og hlutverk. Þjálfunin getur falið í sér voðalegar þrautir og svaðilfarir. Stundum eru drengirnir einir síns liðs í bráðhættulega umhverfi eða stunda voveiflegar íþróttir og veiðar. (Vígsla stúlkna er einnig þekkt meðal fjölmargra kvenveldisþjóða Vestur-Afríku. Þar sjá reyndar konur um vígsluna.)
Þráinn var litinn hornauga fyrir að brynna músum, sem væntanlega hefur valdið honum hugarangri, en afleiðingarnar voru oft og tíðum miklu þungbærari, klikkuðu drengir í karlmennskunni. Mæður fnæstu að smánuðum sonum sínum og snéru baki við þeim, sem voru liðleskjur við veiðar. Ótti karla við að bregðast væntingum fann sér sums staðar farveg í goðsögnum og trúarbrögðum; sbr. djöflagyðjuna fjöllimuðu og karlgráðugu, sem nauðsynlegt var að nálgast með kurt og pí, og töfrandi og tælandi kvendjöfulinn, sem vond hafði áhrif og heimtaði fæðu.
Breyttir atvinnu- og lífshættir í menningu vorri hafa að sumu leyti skekkt ofangreinda mynd. Góðu heilli fjölgar listamönnum og fræðimönnum af kvenkyni, en illu heilli hverfa karlmenn úr stéttum, er sinna uppeldi, heilbrigðis- og félagsþjónustu. T.d. virðast ljósfeður gersamlega horfnir og eru yfirsetufræði nú kölluð ljósmóðurfræði. Karlmannsleysið er sérstaklega áberandi í uppeldi. Konur eru nær einráðar á þessum sviðum, þ.e. á uppeldisstofnunum og heimilum. Uggvænlega stór hluti barna hefur hvorki náin kynni af föður né föðurígildi. Við búum börnum því uppeldi, sem áður er lítt þekkt í sögu mannkynsins. Sú spurning hlýtur að vakna, hvort hið nýja uppeldisfyrirkomulag skipti máli og hvernig.
Ofstopakvenfrelsarar fagna nýrri uppeldisöld. Þeir hafa löngum viljað karlmennskuna feiga. Svipaða skoðun virðist Ingólfur Ásgeir Jóhannesson aðhyllast. Sá ágæti fræðimaður við Háskóla Íslands hefur fjallað um karlmennsku og jafnrétti. Hann efast um gildi karlkennara Ég tel að við séum ekki mikið betur sett með leik- eða grunnskóla með fleiri körlum í hópi starfsfólks ef þeir eru ógagnrýnir á hefðbundna karlmennskuímynd ..., hvort sem það er í formi verkaskiptingar eða annarrar kynlægrar hegðunar eða viðhorfa.
Ég hlýt að taka undir með Ingólfi, að sjálfsgagnrýni sé af hinu góða. En ekki er að sjá, að slíkar kröfur séu gerðar til kvenna. Það gæti jafnvel verið móðgun við kvenkennara að efast um hæfni þeirra til að kenna karlmennsku. Ingólfur hefur lagt áherslu á að með því að líta á karlmannsleysi í kennaraliði og starfsliði skóla sem sérstakan vanda sé gert lítið úr starfi kennslukvenna og hæfni þeirra til að kenna börnum af báðum kynjum.
Djúpt er tekið í árinni. Ingólfur varar við kynbræðrum sínum: Verði á annað borð rekinn opinber áróður fyrir því að fjölga kennslukörlum í leik- og grunnskólum ætti líklega að byrja á því að útbúa vinnureglur fyrir kennslukarla og leiðbeinendur um hvers konar hegðun gagnvart börnum sé eðlileg. Ætli felist í þessum orðum Ingólfs sú hugsun, að hegðun kvenna gagnvart börnum sé eðlilegri en hegðun karla? Nú kastar tólfunum í málflutningi Ingólfs: Ekki verður undan því vikist að nefna þá hættu að einhliða áróður fyrir nauðsyn fleiri kennslukarla verði til þess að kynferðisglæpamenn sæki í að gerast kennarar eða leiðbeinendur ungra barna.
Ætli Ingólfi sé ókunnugt um kynferðisglæpi kvenna gegn börnum? Hvert ætli þær leyti? Allavega varar hann ekki við konum, eftir því sem ég best fæ séð. Ingólfur sækir innblástur til ástralsks kvenmenntunarfræðings, Glenda MacNaugton að nafni. Glenda leggur áherslu á nauðsyn þess að kennarar tileinki sér femínisma til að þeir skilji almennilega mikilvægi kyngervis [kynferðis] í lífi og námi barna frá ungum aldri. Undir það tek ég; við verðum að skilja áhrif orðs og æðis okkar sem kennara á kyngervi og kynjahugmyndir nemenda okkar. ... [L]ögð [er] áhersla á að almenn kynjafræði og sérstaklega femínismi fái að hafa meiri áhrif á menntastefnu samfélagsins og starf skóla á öllum skólastigum.
Vitaskuld tek ég undir áherslu Glendu og Ingólfs um nauðsyn þess að gera sér grein fyrir áhrifum kennara á ungviðið og kynferði þeirra sérstaklega. En ég efast um gildi þess að innræta börnum þá grunnhugmynd kvenfrelsara, að karlar séu illir og sitji um konur í feðraveldi sínu til að nauðga þeim, hrella og hefta á alla lund.
Einu sinni var frjáls vísindaiðkun, markviss leit að prófaðri og haldgóðri þekkingu, aðalsmerki háskólanna. En hún er á hverfanda hveli.
Karlar sneiða hjá námi í háskólum og hverfa hópum saman úr námi í framhaldsskóla. Þróunin er uggvænleg. Nú er svo komið, að konur eru í miklum meirihluta meðal háskólanema. Þær útskrifast fleiri á flestum sviðum, en nær eingöngu í hugvísindum, samfélagsvísindum og heilbrigðisvísindum. Ýmis konar kvenna- og kynfræði eru vinsælar undirgreinar. Um sjötíu af hundraði háskólanema eru konur víðast hvar á Vesturlöndum.
Kvenfrelsarar ráða víða lögum og lofum í æðri menntastofnunum. Ofbeldi meira að segja líflátshótanir - í garð þeirra, sem neita að meðtaka rétttrúnaðarboðskapinn eða komast að óhentugum niðurstöðum fyrir málflutning þeirra, er áberandi. Vísindum og fræðum stafar ógn af kvenfrelsunaryfirgangi, bæði hvað stjórnun háskóla og iðkun varðar.
Sama ógn snýr að sjáfum kjarna vísindalegrar hugsunar, m.a.; almennri og fræðilegri siðvendni; frjálsri og fordómalausri hugsun; umburðarlyndi og hlutlægni; frelsi til gagnrýni; vandvirkni og faglegri skynsemi við val viðfangsefna; faglegri og óhlutdrægri aðferðarýni, hagsmunarýni; skilmerkilegri og gagnrýninni framsetningu (þar með talin hugtakanotkun); faglegri varkárni við alhæfingar.
Ungverski sálfræðiprófessorinn og fyrrum forseti Félags um vísindafrelsi og fræðimennsku (Society for academic freedom and scholarship) í Kanada, John J. Furedy (1940-2016), hefur varað við því gerræði, sem nú ríkir í háskólamenningu Vesturlanda. Hann bendir á að minnsta kosti fimm megindrætti, sem móta gerræðismenninguna eða flauelsalræðið.
1.Ótúlkanleg lögmál. (Hliðstæða gæti verið lögmálið um málfar, sem einungis svokallaðir jafnréttisfulltrúar skilja. Lögmálið er runnið undan rifjum þeirra á grundvelli huglægra þæginda eða fróunar. Það er túlkað að geðþótta í stað þess að setja fram hlutbundin skilmerki um frávik frá því.)
2.Tilvist gervisérfræðinga, sem hafa vald til að blanda sér í námsefni vísindagreina og starf deilda.
3.Skelfingarhrollur við þátttöku í gagnrýnum umræðum um grundvallatatriði.
4.Stöðubundið siðferði. (Hliðstæða gæti verið sú trú, að það sé í lagi að sníða ákveðnum hópi stakk staðalímynda eins og til að mynda hvítum körlum af engilsaxneskum uppruna en ekki körlum af öðrum uppruna, eða þeim, sem ekki eru bleikskinnar eða karlar.)
5.Djöfulvæðing þeirra, sem öðruvísi hugsa.
John áréttar forn háskólaréttindi til vísindaiðkunar án afskipta: Frjálsræði er réttur allra (fræðimanna og nemenda) í stofnunum æðri menntunar til ástundunar vísinda [og fræðimennsku]. Það sama á við um rétt til frammistöðumats (verðleiki) öndvert við mat samkvæmt skoðunum (þægindi). Menntun við kanadíska háskóla er á líðandi stundu öndverður [við vísindafrelsi]. Hún er flauelseinræði, sem svipar til einkenna gerræðisstjórnarfars, nema að því leyti, að refsingar eru mildari.
John ítrekar, að við æðri menntastofnanir ættu fræðimenn að halda í heiðri því viðhorfi, að andstæðar hugmyndir vísindamanna séu snar þáttur í æðri menntun og því skyldi hvetja til þess [að kynna slíkar hugmyndir].
Eftirfarandi aðgreiningar, segir hann, eru skýrar í grundvallaratriðum (enda þótt stundum séu þær erfiðar viðgangs, þegar á hólminn er komið); aðgerðir og viðhorf; skoðanir og frammistaða; vísindafrelsi og vald; samhverf og ósamhverf valdatengsl; málefni og menn.
Og John heldur áfram: Svið eins og þroskasálfræði og skoðun einstaklingsmunar eru sérstaklega, en þó ekki eingöngu, varnarlítil gagnvart þeirri andþekkingarfræðilegu grundvallarreglu, að gildi skoðana skuli mæla á stiku huglægra þæginda, fremur en sannindamerkja og rökfærslu. Harðari greinar eins og lífeðlisleg sálfræði og taugavísindi eru einnig í hættu.
Louise Dixon, Nicola Graham-Kevan, John Archer taka í svipaðan streng og minna á, að [f]ramfarir í félagsvísindum eigi sér stað, þegar kenningar eru prófaðar og þeim breytt á grundvelli nýrra niðurstaðna (evidence). Í félagsvísindum er vísindalegri aðferð beitt á sviðum, þar sem fordómar kynnu að ríkja. Aflvaki félagsvísindamanna er oft og tíðum hugmyndafræðilegt viðhorf til viðfangsefnisins. Það torveldar hugsun út fyrir viðurkennda kenningaafstöðu. Það er sérstaklega áberandi í rannsóknum á ofbeldi í nánum samböndum.
Louise og félagar segja ennfremur: Áhrifamiklir fræðimenn hafa aðhyllst þá meginkreddu, að feðraveldi sé óhjákvæmilega aflvakinn í [parsamböndum]. Þetta hefur alið af sér mergjaða trú (core beliefs), sem varin er gegn rannsóknaniðurstöðum, sem henni mæla gegn.
Þarf að gera gangskör að því að endurreisa vísindamennskuna?
Árið 2005 sameinuðust helstu kvenfrelsunarfræðingar æðri menntastofnana á Íslandi, þ.e. Háskóla Íslands og Kennaraháskóla Íslands, í því sameinaða átaki að skrifa bók um kvenfrelsun og menntun. Um er að ræða ritgerðasafn.
Ritstjórar segja: Bókin Kynjamyndir í skólastarfi er ætluð nemendum og kennurum á ýmsum skólastigum en ætti að nýtast öllum þeim sem áhuga hafa á efninu. Það er von höfunda að bókin verði skólafólki og öðrum sem áhuga hafa á jafnréttismálum til gagns. Vonandi verður hún jafnframt lóð á vogarskálar jafnréttis í íslensku samfélagi.
Hér verður fjallað um ritgerðirnar: Er grunnskólinn kvenlæg stofnun, eftir Berglindi Rós Magnúsdóttur, Ég veit alveg fullt af hlutum en Hin kynjaða greindarorðræða og birtingarmyndir hennar meðal unglinga í bekkjardeild, eftir sama höfund og Karlar í útrýmingarhættu? Um stöðu kvenna og karla í framhaldsskólum og háskólum, eftir Þorgerði Einarsdóttur og Berglindi Rós Magnúsdóttur.
Berglind Rós bendir á ráðandi viðhorf um kynjaumræðuna í skólanum: Það hallar á stráka vegna þess að skólakerfið er talið sniðið að þörfum stelpna. Ingólfur V. Gíslason skrifar árið 2002 grein í Uppeldi með yfirskriftinni Karlmennska í kreppu þar sem hann lýsir áhyggjum sínum yfir fæð karla í grunnskólum þar sem drengir verða fyrir kvenlegum umvöndunum, kvenlegum ráðleggingum, kvenlegum refsingum.
Ræðu Þorgerðar Katrínar Gunnarsdóttur, menntamálaráðherra, er einnig bent á í þessu sambandi: Áherslan á bætta stöðu kvenna og stúlkna má [hins vegar] ekki verða til þess að við vanrækjum drengina eða lítum svo á að ekki þurfi að grípa til sérstakra aðgerða vegna þeirra, að þeir bara reddi sér eins og sagt er. Þær vísbendingar sem við höfum um líðan drengja í skólakerfinu ásamt tölum sem segja að þeim gangi ekki eins vel og stúlkum ber okkur að taka alvarlega. Við þurfum því á næstu misserum að huga sérstaklega að því hvernig við getum hlúð enn betur að strákum í skólanum. Höfundur bætir við: Það er athyglisvert að gagnrýni á kvennabaráttu er ekki langt undan En það jaðrar eins og kunnugt er við dauðasynd.
Hér er gengið út frá því að hugtakið greind sé menningarlega og félagslega mótað hugtak sem eigi sér misjafna merkingu eftir menningu, umhverfi og hópum. með skírskotun til greindarhugtaksins hefur alls kyns misrétti í skólakerfinu verið réttlætt. Til að mynda fengu stúlkur og konur mun síðar en karlar aðgang að menntastofnunum því ekki var litið á þær sem skynsemisverur Rannsóknir hafa sýnt að löng skólaganga og góður námsárangur stelpna virðist ekki nægja til að öðlast sams konar virðingu og völd og drengir þegar út í atvinnulífið er komið Berlind Rós fræðir lesanda ekki um, hvaða rannsóknir er um að ræða. Það er vottur af sannleika í því, að greind mótist eftir umhverfi. Hins vegar er enginn fótur fyrir, að hún sé í eðli sínu misjöfn eftir kynjum, enda þótt hún dreifist mismunandi meðal þeirra.
Berglind Rós heldur áfram: Ekki er hægt að tala um hugtökin karlmennska og kvenleiki slíka tvíhyggju er hægt að rekja allt aftur til Aristótelesar [forngrískur heimspekingur] en hann lagði áherslu á að karlinn væri hið eiginlega kyn, viðmiðið, en konan aðeins ófullkomin mynd af manninum eða frávik frá viðmiðinu . Talið var að karlinn stjórnaðist af skynsemi en konan af líkama og tilfinningum. Hann væri sterkur, aktífur og harður af sér en hún veikgeðja, hræðslugjörn og óvirk (e.passive). Þegar skólaganga kvenna var loks viðurkennd sem nauðsyn einkenndist menntun af þessum hugmyndum.
Þetta er afar sérkennileg kenning. Kjánalegar umræður á kynin hafa um aldir átt sér stað, fordómar á báða bóga. En það er hins vegar rétt, að ævinlega hafa verið gerðar kröfur til karla um að herða sig upp til að verja konur og afla þeim fæðu. En þrátt fyrir það hefur skólakerfið að mestu byggst á því, að nemendur sitji og nemi orð. (Kvenfrelsurum hefur lengi verið í nöp við Aristóteles, sem talinn er meðal skynsömustu mannvera fyrr og síðar. En hugsanlega kann hann að hafa mistalið tennur í munni kvenna, þó líklegra sé, að um þýðingarskekkju sé að ræða.)
Af þessu má sjá hvað mikil áhersla hefur verið lögð á aðskilnað milli kvenleika og rökhugsunar/skynsemi til þess að halda konum fyrir utan samfélagsleg völd með takmarkaðri menntun og þekkingu. Það er því ekki einkennilegt hversu erfitt hefur reynst í tímans rás að viðurkenna konur sem greindar og jafn hæfar körlum á opinberum vettvangi. Reynt hefur verið að sanna greindarmun með ýmsum hætti. Á 18. öld var reynt að sýna fram á að konur hefðu hlutfallslega minni heila en karlar og þannig viðhalda ráðandi orðræðu um að skynsemin væri karlsins en tilfinningarnar og líkaminn konunnar.
Það hlýtur að valda höfundi nokkrum vonbrigðum, að konur hafa að jafnaði minni heila. En huggunin hlýtur að felast í hinu fornkveðna: Heimskur er jafnan höfuðstór."
Að þessu sögðu dregur Berglind Rós eftirfarandi ályktun: Kvenkennarar og kvennamenning eru óhaldbærar skýringar á slakari námsstöðu drengja og hér er því í raun hafnað að kvennamenning sé hyllt í grunnskólanum. Á því leikur enginn vafi að kynjaslagsíðan í einkunnum í grunnskólum er stelpum í vil og sama gildir um fjöldatölur á framhalds- og háskólastigi. En er þar með sagt að það halli á stráka í skólasamfélaginu? Eru einkunnir nægjanleg forsenda fyrir sterkri stöðu í framtíðinni? Í samhljómi staðhæfa þær stöllur, Berglind Rós og Þorgerður: Karlar njóta að jafnaði meiri virðingar og athygli en konur, hvort sem er í hlutverki nemenda eða kennara.
Þær snúa sér nú að æðri menntun. Kynjaskipting er mikil innan margra langskólagenginna sérfræðihópa og birtist gjarnan í því að karlar eru flestir á þeim sviðum þar sem virðingin er mest. Læknastéttin er skýrt dæmi um þetta, konur eru fáar meðal skurðlækna og hjartalækna sem njóta mikillar virðingar. Þær eiga hins vegar greiðan aðgang að heimilislækningum og öldrunarlækningum sem njóta ekki eins mikillar virðingar Þessar staðhæfingar ríma illa við niðurstöður rannsókna, sem benda til, að um sé að ræða val kvennanna sjálfra.
Með nýju kvennahreyfingunni svokölluðu upp úr 1970 urðu þau kaflaskil í sögu kvennabaráttu að gagnrýni femínista færðist inn á svið vísindanna. Áður höfðu kvennahreyfingar gagnrýnt karlmiðlægni samfélags og menningar. Nú var gagnrýninni einnig beint að hinni ráðandi vísinda- og heimspekihefð og slagsíða ríkjandi þekkingar innan flestra greina hug- og félagsvísinda var afhjúpuð. Kvennafræðilegar rannsóknir byrjuðu sem krafa um sýnileika kvenna í fræðunum en hafa með árunum þróast í beinskeytta gagnrýni á hefðbundna þekkingarfræði og vísindaheimspekilegar forendur
Lakari staða kvenna en karla í vísindasamfélaginu skýrist af ytri ástæðum, svo sem barneignum og fjölskylduábyrgð en einnig innri hindrunum sem birtast í að skilyrði starfsframans eru sniðin að þörfum, viðhorfum og gildismati annars kynsins fremur en hins.
Það er fátt sem bendir til, að háskólastigið einkennist af kvenlægni. Forsendur starfsframa í háskólum eru sniðnar að körlum frekar en konum. Þá sýna rannsóknir að ekki einungis félagsleg staða lúti kynjuðum lögmálum heldur einnig inntak vísindanna.
Andsvar mitt við þessum þætti geta áhugasamir fundið á: arnarsverrisson.is. Vísindi í voða og Hin nýju vísindi vífanna.
Árið 2005 sameinuðust helstu kvenfrelsunarfræðingar æðri menntastofnana á Íslandi, þ.e. Háskóla Íslands og Kennaraháskóla Íslands, í því sameinaða átaki að skrifa bók um kvenfrelsun og menntun. Um er að ræða ritgerðasafn.
Ritstjórar segja: Bókin Kynjamyndir í skólastarfi er ætluð nemendum og kennurum á ýmsum skólastigum en ætti að nýtast öllum þeim sem áhuga hafa á efninu. Það er von höfunda að bókin verði skólafólki og öðrum sem áhuga hafa á jafnréttismálum til gagns. Vonandi verður hún jafnframt lóð á vogarskálar jafnréttis í íslensku samfélagi.
Hér verður fjallað um ritgerðirnar: Þau kunna mannganginn, eftir Sólveigu Karvelsdóttur, Kynjamunur á starfsáhuga raunverulegur eða skekkja í áhugakönnunum, eftir Sif Einarsdóttur, Fagþróun leikskólakennara, eftir Örnu H. Jónsdóttur og Er grunnskólinn kvenlæg stofnun, eftir Berglindi Rós Magnúsdóttur.
Órökstuddar fullyrðingar og véfréttir eru algengar í ritum kvenfrelsaranna. T.d. fullyrðir Sólveig: Í mörgum menningarsamfélögum, svo sem þeim vestrænu þar sem körlum er gert hærra undir höfði, er meiri þrýstingur á drengi en stúlkur að hegða sér samkvæmt sínu kyni.
Sif: Í kynjuðu samfélagi er mikilvægt að kynjafræðingar og jafnréttissinnar haldi áfram að opna augu fólks fyrir ólíkum áhrifum kyns á líf karla og kvenna.
Hér hljóma enn kunnugleg stef um undirskipun kvenna og nauðsyn þess, að kennarar og nemendur meðtaki kvenfrelsunarboðskapinn, því rétta vitund vanti og ljúka þurfi upp augum þeirra fyrir sannleikanum. Sólveig virðist gera ráð fyrir, að kyn séu til, öndvert við marga fræðimenn af hennar sauðahúsi.
Arna er við svipað heygarðshorn. Hún hefur eftir Þorgerði Einarsdóttur (sem virðist vera eins konar kvenfrelsunarforingi í HÍ), að brotið hafi verið í blað árið 1992 þegar breski félagsfræðingurinn Anne Witz [1952-2006] gerði metnaðarfulla tilraun í bók sinni Professions and Patriarchy [Sérmenntunarstéttirnar og feðraveldið] til að nálgast kynjavíddina á heildstæðan hátt setur fagþróun í samhengi við víðtæk samfélagsleg yfirráð karla og undirskipan kvenna og að kynferði gerenda hafi áhrifa á fagþróun, baráttuaðferðir og árangur. (Bókina er ekki að finna í heimildaskrá.)
Berglind Rós: Grunnskólanám hefur lengst af undirbúið börn fyrst og fremst undir hið opinbera líf og það litla sem tilheyrði einkalífi og kvenlægum menningararfi virðist ekki hafa mikinn virðingarsess eða vægi, hvorki nú á dögum né áður fyrr.
Allt fram til 1911 voru skólar á Íslandi, fyrir utan hefðbundna kvennaskóla (eftir 1870) og héraðsskóla (uppúr 1905), lokaðir stúlkum og hlutverk kvennaskóla var ekki að efla þær á opinberum vettvangi . Það er ekki fyrr en 1911 sem konur fá jafnan rétt til náms og styrkja og opinberra embætta. Barnafræðslan sem fram fór á heimilum allt þar til fræðslulögin 1907 voru samþykkt var skylda fyrir bæði kyn Barnafræðslan var þó grunnur að skólagöngu í skólum sem eingöngu voru opnir drengjum. Þetta er afar sérstæð sýn á sögu skóla og menntunar. Var barnafræðslan síður til þess fallin, að undirbúa stúlkur fyrir framhaldsnám í húsmæðraskólum, kvennaskólanum og síðar lærða skólanum - en drengi í lærða skólanum (menntaskólanum)?
Stofnun kvennaskóla og húsmæðraskóla var sérstakt baráttumál kvenréttindahreyfinga svokallaðra. Kvenfrelsarar töldu rétt að mennta mæður í ljósi þeirrar opinberunar, að illa menntuð móðir væri slæm móðir. Körlum var meinaður aðgangur í þessa kvenlægu skóla, meðan stúlkur voru boðnar velkomnar í embættismannaskólana (sem fáar þáðu reyndar framan af).
Menntun var á Íslandi eins og annars staðar í Evrópu talin góð leið efnuðum sonum broddborgara inn í embættismannastjórn drottninga og konunga, enda var hún að miklu leyti sniðin eftir því hlutverki og tók mið af hefðbundinni hlutverkaskiptingu kynjanna, rétt eins og stofnun húsmæðraskóla.
En löngu áður en embættisháskólarnir voru opnaðir konum, þ.e. á miðöldum, sáu feður, bræður og unnendur af karlkyni til þess, að áhugasamar konur (betri stétta venjulega) fengju bóklega, æðri menntun. Slík viðleitni varð banamein franska heimspekingsins og stærðfræðingsins, René Decartes (1596-1650), sem gerði það fyrir atbeina Kristínar drottningar að koma til Stokkhólms og kenna sér. Kuldinn dró hann líklega til dauða. En þessi snillingur hafði þá náð að leiðbeina fleiri konum um refilstigu heimspeki og stærðfræði.
Ingunn Arnórsdóttir, latínusnillingur á Hólum á tólftu öld, naut að vísu aldrei leiðsagnar René Decartes, heldur Jóns Ögmundssonar (1052-1121), biskups: Í sögu hans greinir svo frá: Þar var og í fræðinæmi hreinferðug jungfrú, er Ingunn hét. Öngum þessum var hún lægri í sögðum bóklistum, kenndi hún mörgum grammaticam og fræddi hvern er nema vildi; urðu því margir vel menntir undir hennar hendi. Hún rétti mjög latínubækur, svo að hún lét lesa fyrir sér, en hún sjálf saumaði, tefldi, eða vann aðrar hannyrðir með heilagra manna sögum, kynnandi mönnum guðs dýrð eigi aðeins með orðum munnnáms, heldr og með verkum handanna. Ingunn var snillingur til huga og handar, heimildarmaður fræðimanna, milli þess, að hún sett þá skák-mát við taflborðið. Þessi stórkostlega kona hefur um aldir verið í heiðrum höfð (nema helst af kvenpíslarvættisfræðingum eins og Berglindi Rós). (Aðferð Ingunnar minnir óneitanlega á bandprjónsaðferðina svokölluðu; þ.e. mömmur og ömmur, sem kenndu lestur börnum og barnabörnum (líka hnátunum), meðan þær sátu við prjónaskap. Þeim féll ekki verk úr hendi.)
Enn mætti lengi segja frá menntuðum kvensnillingum innan og utan háskólanna, t.d. bréfaháskólana, prófessorsdætrunum í Göttingen, menntunarstofunum og blásokkuskólanum. En það yrði of langt mál. Og enn er líka ótalinn sá nunnuskari, sem menntaðist við klausturskólana. Sumar nunnanna urðu merkir fræðimenn, rithöfundar og kennarar. Menntunarpíslarsaga kvenna er því stórlega orðum aukin.
Alvarlegasta málsgreinin er eftirfarandi: Í nær öllum íslenskum kennslubókum um frjóvgunarferlið er ekki minnst á virkni eggsins en mikið gert úr atgangi og krafti sáðfrumunnar, í takt við þá staðalmynd að karlar séu árásargjarnir og kröftugir, hetjur sem bjargi prinsessunni (óvirka egginu) úr álögum. Víða gætir kúgunar á konum. Þetta er greinileg æxlunaráreitni gegn þeim. Vonandi bendir starfshópur Lilju ráðherra á þessa ósvinnu og lætur semja kvenvænni lýsingu á frjóvguninni.
Svo þyrfti endilega að rétta hlut útivinnandi mæðra úr rannsókn Gyðu Margrétar Pétursdóttur, svo þær geti t.d. gerst kennarar: Þar voru konur sem upplifðu sig sem fórnarlömb sem ættu engra annarra kosta völ en að fórna sér fyrir börn, eiginmann og heimili á meðan eiginmenn væru meginfyrirvinnur.
Árið 2005 sameinuðust helstu kvenfrelsunarfræðingar æðri menntastofnana á Íslandi, þ.e. Háskóla Íslands og Kennaraháskóla Íslands, í því sameinaða átaki að skrifa bók um kvenfrelsun og menntun. Um er að ræða ritgerðasafn.
Ritstjórar segja: Bókin Kynjamyndir í skólastarfi er ætluð nemendum og kennurum á ýmsum skólastigum en ætti að nýtast öllum þeim sem áhuga hafa á efninu. Það er von höfunda að bókin verði skólafólki og öðrum sem áhuga hafa á jafnréttismálum til gagns. Vonandi verður hún jafnframt lóð á vogarskálar jafnréttis í íslensku samfélagi.
Hér verður fjallað um ritgerðina: Kynbundin sýn á grunnskólakennarastarfið, eftir Guðbjörgu Vilhjálmsdóttur.
Kvenfrelsunarfræðingar hafa í áratugi klifað á véfréttarlegum orðum franska heimspekingsins, Simone de Beauvoir (1908-1986): Kona er ekki fædd kona heldur verður það (on ne nait pas femme, on le devient). Þessa véfrétt heimspekingsins hafa kvenfrelsunarfræðimenn túlkað sem dauðadóm kynjanna án tillits til almennrar skynsemi, rökstuddra fræða og vísinda. Fleiri minni spámenn hafa fylgt í kjölfarið flestir franskir að þjóðerni sem lagt hafa mikla áherslu á mátt táknanna (oft skynsamlega). Einn þessara tískufræðimanna er franski félagsfræðingurinn, Pierre Bourdieu (1930-2002).
Guðbjörg bendir okkur á þýðingu kenninga hans til skilnings á kennslu, sérstaklega þó það, sem hann segir um táknrænt ofbeldi: Þessi tegund ofbeldis er ekki líkamleg heldur kemur fram í formi merkingar, t.d. skilgreiningum. Táknrænt ofbeldi kemur til dæmis fram í því að það er sameiginleg skoðun allra að konur eigi ávallt að sitja skör lægra en karlar. Táknræna ofbeldið er ósýnilegt og óáþreifanlegt, en farvegir þess eru á sviði táknrænna samskipta, þekkingar eða vanþekkingar, viðurkenningar, vanmats og tilfinninga. Samkvæmt Bourdieu liggur valið í hugarferlum sem eru samofnir hinu félagslega mynstri. (Hugarferli merkir líklega hugsun, viðhorf.)
Áfram vísar höfundur til Pierre: Það að vera kvenlegur eða tileinka sér hinar kvenlegu dyggðir gerir konur að fórnarlömbum hins táknræna ofbeldis. Skýringa á þessu er að leita í skynjuninni eða hugsuninni um nám og störf. Þessi hugsun er ómeðvituð og á sér félagslegar rætur. Og Bourdieu segir: skemu skynjunar [venjubundin skynjun] og mats sem eru að mestu leyti ómeðvituð verða til þess að stúlkur meðtaka meginreglur hins ríkandi viðhorfs. Þessar meginreglur gera það að verkum að þeim finnst hin félagslega skipan eðlileg og jafnvel náttúruleg. Það verður til þess að með vissum hætti fylgja þær örlögum sínum óbeðnar. Þær hafna náms- og starfsleiðum sem þær eru hvort eð er útilokaðar frá og flykkjast í þær náms- og starfsleiðir sem eru ætlaðar þeim hvort eð er. (Vitnað er í bókina: Karlleg yfirráð, (La domination masculine) frá árinu 1998 þýðing: Guðbjörg.)
Samkvæmt ofangreindri speki ætti þá heldur enginn að fæðast karl - heldur verða karla og lúta sömu lögmálum hins táknaða veruleika. (Það er vissulega hluti af mótun kynferðis.) Eins og Pierre hlýtur að hafa vitað hafa karlar ævinlega, alla veraldarsöguna beitt sjálfa sig og kynbræður sína ógnvænlegu ofbeldi, bæði bókstaflegu og táknrænu. Svo má vissulega deila um skarirnar eða svokallaða undirskipun kvenna. Hvor er undirskipaðri, sá, sem krefst varnar eða sá, sem ver sá, sem krefst matar eða veiðir í matinn - sá, sem krefst stjórnunar eða sá, sem stjórnar (á ytri vettvangi)?
Pierre útskýrir menntunarval kvenna á grundvelli táknræns ofbeldis karla. Það eru gömul og ný sannindi, að konur sækja síður í raun- og tæknigreinar. Sjálfur félagi Jósef Stalin (1878-1953) reyndi að neyða þeir til að leggja stund á slíkt nám, án árangurs. Þetta hlýtur Pierre einnig að hafa vitað. Í áratugi hefur maður gengið undir manns hönd til að örva konur til dáða í fyrrgreindum greinum. Námsefni er breytt til að aðlaga það konum, námstilhögun er breytt til að aðlaga það konum, skólum breytt til að aðlaga þá konum. En allt kemur fyrir ekki. Það er táknrænu ofbeldi (og væntanlega kynferðislegu og kyngreindarlegu ofbeldi einnig), að konur sýna síður elju og áhuga á þessum sviðum en karlar.
Varla munu skólanemendur geta túlkað þennan boðskap á aðra lund en þá, að konur beri ekki ábyrgð á lífi sínu. Þá verður kvenfrelsunarvitundarvakning til lítils eða lækning kynblindunnar (þ.e. að upplýsast ekki af kúgunarkenningum kvenfrelsara).
Árið 2005 sameinuðust helstu kvenfrelsunarfræðingar æðri menntastofnana á Íslandi, þ.e. Háskóla Íslands og Kennaraháskóla Íslands, í því sameinaða átaki að skrifa bók um kvenfrelsun og menntun. Um er að ræða ritgerðasafn.
Ritstjórar segja: Bókin Kynjamyndir í skólastarfi er ætluð nemendum og kennurum á ýmsum skólastigum en ætti að nýtast öllum þeim sem áhuga hafa á efninu. Það er von höfunda að bókin verði skólafólki og öðrum sem áhuga hafa á jafnréttismálum til gagns. Vonandi verður hún jafnframt lóð á vogarskálar jafnréttis í íslensku samfélagi.
Hér verður fjallað um ritgerðirnar: Hvers vegna á kynjafræði erindi í kennaramenntun og Konur og kennsla, eftir Þórdísi Þórðardóttur.
Höfundur segir: Meðan lítið sem ekkert er fjallað um kynjafræði í námi kennaranema er lítil von til þess að lögð verði áhersla á jafnréttisfræðslu í skólastarfi en hún gæti stuðlað að fjölbreyttara starfsvali kynjanna og breytt valdamismun þeirra.
Kynjafræðin er einnig mikilvæg í kennaramenntun vegna þess að hún veitir kennurum tækifæri til að beita mismunandi hugtökum um misrétti kynjanna og er þannig öflugt tæki til að efla skilning á því misræmi sem ríkir á milli reynslu stelpna og stráka af skólum. Kynjafræðin er einnig gott tæki til að vinna gegn fordómum og viðteknum viðhorfum um kynhlutverk.
Kynjahlutleysi og kynjablinda eru hugtök sem eru notuð um viðhorf sem hafna því að kynjamisrétti sé til staðar og eru notuð hér í sömu merkingu. Þetta birtist meðal annars í viðhorfum um að jöfn staða kynjanna sé orðin að raunveruleika
Hugtakið dulda námsskráin hefur verið notað af uppeldisfræðingum til þess að útskýra hvernig nám í skólum teygir sig langt út fyrir ritaðar námsskrár.
Í ljósi þess að mikið óformlegt nám fer fram í skólum er mikilvæt að kennarar velti fyrir sér hvaða afleiðingar það hefur að sýna kynjahlutleysi og kynjablindu í skólastarfi. Þar getur kynjafræðin orðið gott verkfæri.
Þórdís leggur að jöfnu fræðslu um kynjafræði eða kvenfrelsunarfræði og jafnrétti. Það er ein af mörgum bábiljum kvenfrelsunarfræðimanna, að konur hafi frá upphafi vega verið undirskipaðar. Þetta er reyndar sú einfeldingslega forsenda gervallra kvenfrelsunarfræðanna. Það er ekki nóg, að konur hafi verið undirokaðar. Þær hafa einnig verið beittar allra handa ofbeldi. Í ljósi þessa skal jafna leikinn, koma á jafnrétti.
Þessa sagn- og samfélagsfræði skal kenna kennaranemum til að miðla til ungviðisins. Opna skal augu þeirra og feykja burtu kynjablindunni.
Kynjablinduhugtakið er nátengt hugtakinu um fölsku vitundina, þ.e. þeir, sem ekki horfa á heiminn sömu augum og úrvalshópur kvenfrelsaranna, búa við falska vitund, eru slegnir kynblindu á báðum og beita konur bæði kynferðislegu og kyngreindarlegu ofbeldi. Þetta er algengt alræðistal.
Beita þarf kynbyltingarfræðunum til að uppræta duldu námsskrána, sem svo er kölluð. Það er vissulega rétt, að kennarar kenna ýmislegt, sem ekki stendur í námsskrám, og oft það, sem ekkert stendur um. Og vissulega er það hyggilegt, að kenna nemendum um þau ægiöfl, sem þá mótar. En kvenfrelsunarfræðin munu rugla þá í ríminu eins og þau gera nú þegar, enda hafa þau fundið sér farveg inn í duldu námsskrána fyrir löngu síðan svo ekki sé minnst á fjölmiðla og almenningsálit. Börn virðast vera farin að tileinka sér rugl kvenfrelsaranna um kyn og kynþroska. Sums staðar er reyndar brugðist við. Nýleg var t.d. bannað að kenna skólanemendum í Nýja Suður-Wales, um kynrófið svokallaða, eitt af skaðlegustu hugarfóstrum kvenfrelsaranna.
Þórdís kennir, að [r]annsóknir kynjafræðinnar [tengist] nú öllum jaðarhópum eða minnihlutahópum sem svo eru skilgreindir vegna þess að þeir hafa skert formlegt vald, hvort heldur það er efnahagslegt, félagslegt eða stjórnmálalegt.
Hér er samskipunarkvenfrelsunarfræðin (intersectional feminism) ljóslifandi komin, þ.e. (svona hér um bil) að konur séu stærsti minnihlutahópur þeirra, sem eru píndir eru, kúgaðir og áreittir af hvítum körlum (einkanlega). Það eiga væntanlega margir glöggir nemendur eftir að klóra sér í höfðinu yfir þessari speki.
Þórdís gerir ráð fyrir, að það komi í hlut kvenna að miðla ofangreindum fræðum: Kennsla veitir konum tækifæri til að sinna tvíþættu hlutverki, sem húsmæður á heimili og launþegar á vinnumarkaði. Einnig þurfa þær að uppfylla samfélagslegar væntingar sem kynverur og allt þetta gerir stöðu þeirra flókna. En vonandi má beita kvenfrelsunarfræðunum til að greiða úr þeim flóka.
Samkvæmt ástralska sálfræðingnum, Valerie Walkerdine, er staða þeirra afar snúin: Kennarastofan er full af konum að borða kotasælu eða greip. Allar eru vel að sér um megrunarfæði, almenna matvælaneyslu og kynþokka. Þetta er umræðuefni sem þær taka þátt í glaðar og reifar vegna þess að tilvera þeirra samanstendur annars vegar af því að vera launþegar og hins vegar af því að vera konur. Þess konar tilvera gerir þær bæði háðar og óháðar, frjálsar og fastar í gildru. (Valerie Walkerdine (f. 1947). Úr: Schoolgirl fiction 1990 (þýðandi: Þórdís Þórðardóttir).)
Árið 2005 sameinuðust helstu kvenfrelsunarfræðingar æðri menntastofnana á Íslandi, þ.e. Háskóla Íslands og Kennaraháskóla Íslands, í því sameinaða átaki að skrifa bók um kvenfrelsun og menntun. Um er að ræða ritgerðasafn.
Ritstjórar segja: Bókin Kynjamyndir í skólastarfi er ætluð nemendum og kennurum á ýmsum skólastigum en ætti að nýtast öllum þeim sem áhuga hafa á efninu. Það er von höfunda að bókin verði skólafólki og öðrum sem áhuga hafa á jafnréttismálum til gagns. Vonandi verður hún jafnframt lóð á vogarskálar jafnréttis í íslensku samfélagi.
Hér verður fjallað um ritgerðina Femínismi og kvennahreyfingar, eftir Steinunni Helgu Lárusdóttur. Höfundur velur að lýsa þróun kvenfrelsunar sem bylgjuhreyfingum sögunnar svipað og þýski spekingurinn, George Wilhelm Friedrich Hegel (1770-1831), sögu mannasandans og landi hans, lögfræðingurinn Karl Heinrich Marx (1818-1883) um sögu mannkyns. Steinunni Helgu láist þó að setja kvenfrelsun i sögulegt samhengi.
Baráttan fyrir borgararéttindum fékk byr undir báða vængi í frönsku byltingunni, sem upphófst árið 1789. Kosningaréttur til lýðræðislegs þings var vitaskuld eitt af mikilvægustu baráttumálunum. Síðar bættist við sjálfstæði kvenna gagnvart lögum, en á þessu árum gátu konur skýlt sér á bak við eiginkarla sína. Karlar börðust ekki síður fyrir þessum réttindum en konur. Kvenfrelsarar háðu reyndar einungis hildi fyrir kosningarétti hvítum konum til handa. Sú baráttan var yfirleitt stutt, tveir til fjórir áratugir. Svo segir Steinunn:
Þrátt fyrir ólíkar áherslur virðist ríkja samstaða um nokkra sameiginlega grundvallarþætti í allri femínískri hugmyndafræði, svo sem að ríkja skuli pólitískur, efnahagslegur og félagslegur jöfnuður kynjanna. Í hugmyndafræði flestra femínista eru einnig ákveðin lykilhugtök, eins og kvennakúgun og karlveldi Loks eru flestir talsmenn þessara kenninga sammála um að kynferði (e. gender) einstaklinga sé afurð félagslegrar mótunar fremur en meðfætt og eðlislægt , eða eins og Simone de Beauvoir [franskur heimspekingur 1908-1986] sagði og frægt er orðið þá fæðist engin kona heldur verður það.
Hér ýjar höfundur að mótsagnakenndum baráttumálum, sem ævinlega hafa einkennt kvenfrelsunarhreyfinguna. T.d. eðli kynjanna, sérstaklega móður- og kveneðli, réttur kvenna til ráða lífi sínu, réttur kvenna til atvinnustarfsemi, t.d. kynlífsþjónustu og kláms, barátta fyrir getnaðarvarnarpillu fyrir konur, en gegn sams konar pillum fyrir karla (sumar hafa þó í orði kveðnu verið hlynntar henni). Það er broslegt, en rétt, að hreyfingin segist berjast fyrir jafnrétti karla jafnvel þótt hún vilji fækka þeim eða steypa í kvenmynd - samtímis því, að hún beitir alls konar bolabrögðum til að ota sínum tota sem víðast, afla nýrra forréttinda í löggjöf og samfélagi, og höfðar óspart til eðlislægra tilhneiginga karla til að hlúa og hlynna að konum sínum og börnum.
Jafnréttisbarátta kvenna á sér margra alda sögu en hún er ekki samfelld og mikill hluti kvenna hefur án efa aldrei verið skráður fremur en saga kvenna yfirleitt. strax á 14. öld hafi franska baráttu konan Christine de Pisan [1364-1430?] verið orðin áberandi talsmaður aukinna réttinda kvenna og hennar barátta hafi smám saman haft áhrif víðar í Evrópu. Höfundur leggur hér að jöfnu sögu kvenna og kvenfrelsun. Það er stórmerkileg söguskoðun og fjarri öllu lagi. Karlar hafa skráð sögu kvenna frá því, að ritöld hófst og miklu fyrr á ýmis konar minnismerkjum. Kvenfrelsarar reyna eftir megni að teygja sögu hreyfingar sinnar og píslarvættis kvenna aftur um aldur. Það er svonefndur kvenfrelsunaraðdragandi. Hin ítalsk/franska Christine Pizan er nefnd til sögu, en hún skrifaði bókina um borgríki kvenna, sem reyndar er að miklu leyti tekin upp úr kvennasögu ítalska sagnfræðingsins, Giovanni Boccaccio (1313-1372). Hann var einn hinna fyrstu, sem gerði garð kvenna frægan í sagnritun af ýmsu tagi. Ritun sagna af merkiskonum var raunar bókmenntagrein á miðöldum Evrópu.
Lesanda er bent á aðra merkiskonu, Mary Wollstonecraft (1759-1797). Hún er sögð bandarísk. Ekkert er fjarri lagi. Sú gáfaða kona var ensk að þjóðerni úr lægri millistétt. Hún skrifaði bókina, Til varnar réttindum kvenna. Kvenfrelsunarsagnritarar gleyma því iðulega, að María skrifaði einnig bók til varnar réttindum karla.
Harm- og píslarsaga kvenna er því mjög orðum aukinn hjá Steinunni Helgu, sem telur röksemdalaust, að Christine hafa haft mikil áhrif á kvenfrelsun. Ég veit ekki betur, að hún hafi verið dregin fram eins og hver annar sótraftur á síðustu öld úthallanda, þegar gerð var sérstök leit að konum, sem sagan hefði gleymt. Sannleikurinn er hins vegar sá, að kóngur Frakka skynjaði, hvað í konuna var spunnið sem og margir karlar fleiri og hélt henni uppi, ekkjunni.
Allt framundir 1850 voru íslenskar konur nánast réttlausar miðað við karla, höfðu ekki aðgang að menntun, embættum og fjármunum og voru án kosningaréttar og kjörgengis, staðhæfir höfundur. Það tæki mörg orð og mikið pláss að eltast við þessa endemis vitleysu. Læt hér nægja að nefna, að enginn kaus á Íslandi fyrir 1850, íslenskar konur bæði fyrir og eftir kristnitöku höfðu óskorað húsfreyjuvald. Fram eftir Íslandsöldum var heimanmundur greiddur (meðal betri stétta) eins konar fyrirframgreiddur arfur sem var óskoruð eign hlutaðeigandi konu. Hefndarskylda karla náði einnig til eiginkvenna, frilla, systra, mæðra og frænkna.
Haft er eftir Helgu Kress, sem lesið hefur Íslendingasögurnar til hlítar: Kvennamenning er ósýnileg og einskis metin. Samt er það hún sem heldur körlunum og þjóðfélaginu gangandi. Þannig má segja að karlamenningin nærist á kvennamenningunni og geti ekki án hennar verið. Önnur skringileg söguskoðun. Þessi merki kvenfrelsunarfræðingur áttaði sig líka á því, að konur sagnanna beittu körlum fyrir sig til ýmissa verka og ódæða, m.a. hefnda.
Postmodernistar [heimspekingar og (einkum franskir] félagsfræðimenn, sem skrifað hafa á seinni tímum] halda því fram að tilraunir nútíma vísindamanna til þess að leggja fram lögmæta (e. legitimate) þekkingu sé á villigötum og hafna því að rökrænar, vísindalegar rannsóknaraðferðir dugi til þess að öðlast þekkingu á raunveruleikanum. Þetta þýðir með öðrum orðum að aðferðirnar gagnist ekki við að ná beinu sambandi milli þekkingar, reynslu okkar og raunveruleikans.
Svo er vitnað til Þorgerðar Einarsdóttur, forsprakka kvenfrelsaranna í HÍ: Þessi afstaða skiptir miklu máli í femínískri umræðu vegna þess að femínistar hafa haldið því fram að sjónarmið kvenna væru nauðsynleg vísindunum svo að þau mættu greina satt og rétt frá heiminum og tilverunni.
Sjálfur dregur höfundar þá ályktun, að [m]ikilvægt [sé] að nýta þá fræðilegu þekkingu sem femínistar hafa aflað um stöðu kvenna og annarra minnihlutahópa í þágu jafnréttisstarfs á Íslandi sem erlendis.
Hér er lifandi kominn reynsluheimur kvenna, skemmtilegt vígorð rauðsokkanna. Reynsla einstakrar konu er nú orðin viðmiðun alls, grunnsteinn nýrra kvenfrelsunarvísinda og réttarkerfis. Til andsvars leyfi ég mér að benda áhugasömum á greinar á arnarsverrisson.is sérstaklega: Vísindi í voða, og Hin nýju vísindi vífanna.
Það verður fróðlegt að sjá, hvort kvennahópurinn (og strákarnir tveir), sem Lilja skipaði á síðasta ári til að benda á leiðir til kennslu kynjafræði í skólum, velji þessa ritgerð til að mennta kennara og nemendur.
Árið 2005 sameinuðust helstu kvenfrelsunarfræðingar æðri menntastofnana á Íslandi, þ.e. Háskóla Íslands og Kennaraháskóla Íslands, í því sameinaða átaki að skrifa bók um kvenfrelsun og menntun. Um er að ræða ritgerðasafn. Ritstýrur þess eru: Arna H. Jónsdóttir, Steinunn Helga Lárusdóttir og Þórdís Þórðardóttir. Bókin er gefin út af Rannsóknarstofnun Kennaraháskóla Íslands. Bókarhöfundar eru átta og starfa við Kennaraháskóla Íslands og Háskóla Íslands.
Ritgerðir eru þessar: Femínismi og kvennahreyfingar; Hvers vegna á kynjafræði erindi í kennaramenntun; Kynbundin sýn á grunnskólakennarastarfið; Konur og kennsla; Þau kunna mannganginn; Kynjamunur á starfsáhuga; Fagþróun leikskólakennara; Er grunnskólinn kvenlæg stofnun; Ég veit alveg fullt af hlutum Hin kynjaða greindarorðræða og birtingarmyndir hennar meðal unglinga í bekkjardeild; Karlar í útrýmingarhættu? Um stöðu kvenna og karla í framhaldsskólum og háskólum; Leiðtogar og lífsgildi.
Bókin Kynjamyndir í skólastarfi er ætluð nemendum og kennurum á ýmsum skólastigum en ætti að nýtast öllum þeim sem áhuga hafa á efninu. Í bókinni sameina tvær kynslóðir kvenna við tvo elstu háskóla landsins krafta sína. Allar hafa þær með einum eða öðrum hætti látið jafnréttismál til sín taka með erindum, fræðastörfum og kennslu. Það er von höfunda að bókin verði skólafólki og öðrum sem áhuga hafa á jafnréttismálum til gagns. Vonandi verður hún jafnframt lóð á vogarskálar jafnréttis í íslensku samfélagi.
Orðskýringar höfunda eru gagnlegar. Þeir eiga lof skilið: Femínismi er oft skilgreindur sem kvenfrelsisstefna sem berst fyrir pólitískum, efnahagslegum og félagslegum jöfnuði kynjanna Til eru margir femínismar og femínismi getur m.a. verið baráttuhreyfing, lífsskoðun, fræðasvið, kenning, þekkingarfræði og pólitík. Í tímans rás hafa baráttumál og áherslur verið misjöfn [misjafnar vildu höfundar líklega sagt hafa]. Saga femínismans er yfirleitt talin hefjast um miðja 19. öld. (Enskt málfar er höfundum fjötur um fót eins og víðar má sjá; stefna getur ekki barist fyrir nokkrum hluti. Hún er baráttutæki, en ekki gerandi. En látum það liggja milli hluta.) Höfundar hefðu má bæta því við, að kvenfrelsun sé þrungin allra handa mótsögnum á nær öllum sviðum. Trúin á undirskipun kvenna, kúgun af karla hálfu og fólsku þeirra, er oft og tíðum það einasta, sem þeir í raun og sannleika geta sameinast um.
Kyngervi er samheiti yfir félagslegt kyn en er yngra í málinu (e. gender). Hugtakið vísar til þess hvernig kynin læra viðeigandi hegðun í gegnum félagslega mótun og menningu. Þetta orðskrípi varð til við þýðingu á kafla úr verki norður-ameríska heimspekingsins og kvenfrelsarans, Judith Pamela Butler (f. 1956), einhverrar skærustu stjörnu kvenfrelsunarfræðimanna, sem lagt hafa átrúnað á þá kennisetningu, að eiginlega sé kyn ekki til frá náttúrunnar hendi, heldur smíðað í samfélagsspjalli. (Því má við bæta, að Judith þessi er annáluð fyrir að skrifa torskiljanlegan texta.)
Ofangreind bábilja er eins og rauður þráður í umsögn ríkisstjórnar Katrínar Jakobsdóttur með frumvarpi um kynrænt sjálfræði. Gender á ensku er samheiti sex, sem á íslensku merkir kyn eða kynferði og hefur því ekkert sérstaklega með félagslegt kyn að gera. (Alþingi hefur reyndar bætt við einu orðskrípi í viðbót: kynverund.) Kvenfrelsunarfræðimenn hafa notað þennan tilbúna orðgeðklofa, þ.e. kyn og kyngervi (sex og gender) til að rugla fólk í ríminu og kallar sig kynjafræðinga. Næsta orðskýring höfunda er lýsandi í þessu sambandi:
Kynjafræði er fjölbreytt, sjálfstætt fræðasvið þar sem femínísku sjónarhorni er beitt til þess að skoða kynferði og stöðu kynjanna í ólíkum samfélögum og menningarsvæðum. Kynjafræði er arftaki hugtaksins kvennafræði og er merking þess mun víðari. Þetta er eins og að framan er ýjað að, hluti sannleikans. Kvennafræði eða woman studies fékk byr undir báða vængi á níunda áratugi síðustu aldar, samtímis því, að kynfræði (e. sexology, d. sexologi, fr. sexologie, þ. sexologie) var tekin eins konar hernámi af fræðilegri kvenfrelsun eða feminism. Þessi súpa öll eru nú kölluð á Íslandi kynjafræði, gender studies eða feminist studies við háskóla í enskumælandi löndum. Þó virðist vera boðið upp á nám í kynfræði við HÍ. Tveir kennarar eru þar tilgreindir, annar hjúkrunar- og kynheilsufræðingur (eða svo virðist mér vera) og hinn guðfræðingur. (Samkvæmt fyrirliggjandi upplýsingum er erfitt að henda nákvæmlega reiður á þessu námi.)
Kynfræði er fræðigrein, sem átti upptök sín í mannfræði um miðja nítjándu öldina. Hún varð snemma þverfagleg. Kynfræðingar sækja þekkingu sína í sögu, samfélagsfræði ýmis konar, lífeðlisfræði, líffræði, sálgreiningu og læknisfræði. Undirsvið kynfræði eru t.d. uppeldiskynfræði og sjúkrakynfræði/klínísk kynfræði. Kynfræðin tekur til allra þátta mannlífsins, er kyn snertir. Margir kannast líklega við norður-ameríska dýrafræðinginn, Alfred C. Kinsey (1894-1956), sem lagði grunninn af lífeðlislegri kynfræði, sem nýst hefur vel í klínískri kynfræði.
Kynfræðingar, sem bjóða fólki kynlífsráðgjöf eða kynlífslækningu koma yfirleitt og hefðbundið úr röðum sálfræðinga og lækna. Rannsóknir í greininni hafa yfirleitt verið stundaðar af fyrrnefndum hópum, ásamt erfða-, dýra- og lífeðlisfræðingum.
Um áratuga skeið hefur samfélagið lagt fæð á karlmenn og drengi. Inntak þulunnar hefur varla farið fram hjá ungviðinu. Drengir læra, að þeir sér ofbeldisfullir kúgarar stúlkna, og stúlkurnar, að þær séu ábyrgðarlaus fórnarlömb. Foreldrar, ömmur og afar almennt láta þennan meinlega og óheillavænlega áróður sem vind um eyru þjóta.
Þó ekki allir. Í Ástralíu stofnuðu Mæður sona (Mothers of Sons) með sér félagsskap til að andæfa þeirri fæð, sem samfélagið skólinn ekki síst leggur á strákhvolpana. Hjálögð er krækja á innihaldsríka mynd um herferð samtakanna gegn smánun stráka í skólanum. Herferðinni er lýst í samtali hinnar óþreytandi skynsemiskonu og kynfræðings, Bettina Arndt (f. 1949), og talsmanns samtakanna, blaðamanninum Prudence Gai MacSween (f. 1952).
Þær stöllur koma víða við. Þær eiga viðtöl við geðlækninn, Tanveer Ahemed (f. 1975), sem rekinn var frá samtökum kvenfrelsunarkarla, Hvíta borðanum (White Ribbon), vegna skorts á trúmennsku við rétttrúnaðinn; kennarann, Christopher Vogel, sem skrifaði mastersritgerð um kvenréttið í einni af jafnréttisáætlunum stjórnvalda; stjórnmála- og þingmanninn Mark Latham (f. 1961), sem barist hefur gegn strákasmánun og Phillip Bligh, talsmann frumbyggja, sem gert hefur alvarlegar athugasemdir við rangfærslur Hvíta borðans um ofbeldi kynjanna meðal frumbyggja. Auk þess er getið hins merka baráttumanns fyrir heillum barna, félagsráðgjafans Frida Briggs (1930-2016), sem fyrir margt löngu benti á þá ósvinnu, sem ætti sér stað gagnvart piltum. Saga kennara nokkurs um æsku í ranni uppeldisfullrar móður er átakanleg.
Sömuleiðis er stuttlega gerð grein fyrir áhugaverðum rannsóknum á heimilisofbeldi og ofbeldi kynjanna, annars vegar frá Áströlsku afbrotamálastofnununni (Australian Institute of Criminology), sem sálfræðingurinn, David Indermaur, stóð fyrir, og hins vegar Skýrslu um þekkingu á ofbeldi lífsförunauta (The Partner Abuse State of Knowledge Report; sjá: Journal of Partner Abuse 2012 og domesticviolenceresearch.org), sem er stærsti gagnagrunnur veraldar um heimilisofbeldi. Í þessu sambandi bregður kanadíska afbrotasálfræðingnum og geðlækninum, Tonia Nicholls fyrir, en hún hefur gert myndband um niðurstöðurnar (The uncomfortable facts on IPV).
Þróunin í Ástralíu gæti verið eins konar framtíðarspegill fyrir íslenska skólakerfið. Þar eins og hér er kvenfrelsunaráróðurfólki boðið í skólana undir því yfirvarpi, að vilja kenna jafnrétti eða ofbeldisvarnir. Í fræðslumyndbandi einu frá yfirvöldum á Íslandi er t.d. fimm mjúkrödduðum konum úr barnavernd, lögreglu og dómskerfi, falið að leiða fórnarlömb kynferðisofbeldis á barnsaldri (stúlkum) um refilstigu kerfisins. Kvenlögreglumaður kennir börnunum um hættu þá, er af körlum stafar.
Áhugamönnum um ofbeldi karla og feðra er boðið að halda fyrirlestra. Boðskapur, fluttur í einum þeirra, var sá, að banna ætti feðrum að skipta um bleyju á dætrum sínum við þriggja ára aldur, því þá ykist hættan á kynferðislegri misnotkun. Eftir því, sem ég best veit, eru íslenskir skólastrákar þó ekki látnir einstaklingsbundið eða í kór sverja kvenhollustu og fara með þulu um syndaaflausn fyrir það eitt að vera karlkyns. Þetta má sjá á myndbandinu.
Námsefni, bæði í skólakerfinu og í æðri menntastofnunum, er markvisst sniðið að kvenfrelsunarhugmyndafræðinni eins og fram kemur greinilega í orðum Christopher. Þar er lögð áhersla á ofbeldi karla gegn konum annars vegar og sakleysi kvenna og stúlkna hins vegar. Nær öll tiltekin dæmi sýna misþyrmingar á konum. Drengir eru meira að segja ávarpaðir sem hvítir karlkúgarar. Þetta hlýtur að vera gullkista nefndar Lilju Alfreðsdóttur um tilhögun kennslu í kvenfrelsunarjafnréttisfræðum í íslenska skólakerfinu.
Nefndar rannsóknir sýna enn sem fyrr þá meginniðurstöðu, að kynin séu í engu eftirbátar hvors annars í ofbeldislistinni. Þó eru vísbendingar um, að frumbyggjakonur séu meðal alofbeldisfyllstu kvenna og tvöfalt ýgari en frumbyggjakarlar. Í tuttugu ára gamalli rannsókn David voru börn innt eftir (líkamlegu) ofbeldi foreldra. Þar var óverulegur á; 22.1% höfðu orðið vitni að ofbeldi af hálfu móður gegn föður, en 23.4% á hinn veginn.
Í skrifum sínum um rannsóknina segir Bettina m.a.: Ályktunin er sú, að þaggað er niður í öllum litlu börnunum, sem búa við ofbeldi af hálfu mæðra sinna. Hvernig ættu þau að ljóstra upp [um ofbeldið], þegar það er látið í þagnargildi og boðskapurinn segir skýrum stöfum; við viljum ekki vita [af því].
Að síðustu: Ætli íslenskir foreldrar, afar og ömmur, fari að dæmi þeirra undir niðri (down under)?
https://www.youtube.com/watch?v=GFAu21i91RE
Bloggfærslur 25. júlí 2024
Eldri færslur
- Mars 2025
- Febrúar 2025
- Janúar 2025
- Desember 2024
- Nóvember 2024
- Október 2024
- September 2024
- Ágúst 2024
- Júlí 2024
- Júní 2024
- Maí 2024
- Apríl 2024
- Mars 2024
- Febrúar 2024
- Janúar 2024
- Desember 2023
- Nóvember 2023
- Október 2023
- September 2023
- Ágúst 2023
- Júlí 2023
- Júní 2023
- Maí 2023
- Apríl 2023
- Mars 2023
- Febrúar 2023
- Janúar 2023
- Desember 2022
- Nóvember 2022
- Október 2022
- September 2022
- Ágúst 2022
- Júlí 2022
- Júní 2022
- Maí 2022
- Apríl 2022
- Mars 2022
- Febrúar 2022
- Janúar 2022
- Desember 2021
- Nóvember 2021
- Október 2021
- September 2021
- Ágúst 2021
- Júlí 2021
- Júní 2021
- Maí 2021
- Apríl 2021
- Mars 2021